?stanbul'da Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Ara?t?rmalar Vakf? (TÜSES) ile ?nsani Geli?me Vakf?'n?n (?NGEV) katk?lar?yla bir otelde 'Göçün Ekonomi Politi?i' ba?l???yla bir etkinlik düzenlendi.
Toplant?ya özel konuk olarak davet edilen Türkiye merkezli Suriye Uluslararas? ?? Derne?i Ba?kan? Mahmut Osman, Türkiye'de bulunan Suriyeliler hakk?nda dikkat çeken aç?klamalar yapt?.
Independent Türkçe'ye konu?an Mahmut Osman, Türkiye'deki Suriyelilerin i? ya?am?ndaki durumuna ve s???nmac? sorununa ili?kin sorulara yan?t verdi. Osman'?n aç?klamalar? ?öyle:"SUR?YEL?LER SA?LIK KURUMLARINDAN BEDAVA H?ZMET ALMIYOR"
-Kimi Türk vatanda?lar? sokak röportajlar?nda "Kar??mda bir Suriyeli dükkan açt? vergi vermiyor" iddias?nda bulunuyor. ?? kuranlara bir ayr?cal?k tan?n?yor mu?Türkiye'de kim olursa olsun ister Suriyeli olsun ister Avrupal?, Amerikal? olsun burada bir i?letme aç?nca i?letmenin tüzel ki?ili?i Türk tebaas?na ba?l?d?r. Ortaklar? kim olursa olsun. Ço?u zaman i? insanlar? i?le mültecileri birbirlerine kar??t?r?yor. Çe?itli uluslararas? kurulu?larca mültecilere yönelik e?itim, sa?l?k noktas?nda tahsis edilen fonlar var. Bunlar arac?l??? ile bakanl?klar ve kurumlar arac?l???yla Türkiye'deki i? insanlar?na de?il ama mültecilere çe?itli konularda hizmet sunulabiliyor. Bir Suriyeli sa?l?k kurumuna gidince bedava hizmet. Uluslararas? bir kurulu?tan, devletten yard?m al?nd?ysa o yard?m? kullanm?? oluyor. Ya da nakdi bir yard?m gelmi? o aktar?l?yor. Yoksa Türkiye hazinesinden al?p Türkiye'deki Suriyeli mültecilere bir ?ey verilmiyor
"TÜRK?YE'DE ??S?ZL?K YOK, ?? BE?ENMEZL?K VAR"
-Baz? Türk i? insanlar? ?öyle bir iddiada bulunuyor... "Türkiye'de ?u an yabanc? i?çiler olmazsa üretim çöker çünkü bizim insanlar?m?z i? be?enmiyor, üretimi yabanc? i?çiler ayakta tutuyor" diyorlar. Sizin böyle bir gözleminiz var m??
Türk i? piyasas?nda yakla??k 30 seneden fazla tecrübem var. Gerçekten de Türkiye'de bu gerçe?i kimse görmek istemiyor. Türkiye'de i?sizlik yok. ?? be?enmezlik var. Biz parayla ilan veriyoruz, her yere ilan veriyoruz nitelikli, yeti?mi? eleman bulam?yoruz. Yok… Türk de yok yabanc? da yok. Ha kim var? ??ini daha iyi konuma yükseltmek isteyen, daha iyi ?artlarda i? arayanlar geliyor. Ama 'ben i?sizim, i?siz kald?m' diyen Türkiye'de ?u anda ne yabanc? ne Türk var. Varsa bana gelsin. Adam gidiyor ??KUR'a kay?t yapt?r?yor sonra i? teklifi gelince ?u ?öyledir bu böyledir diyerek be?enmiyor. Hele hele iyi yeti?mi? elemansa usta, tezgahtar konumundaysa bunlar yok. Gerçekten yok. Yabanc? da yok, Türk de yok.
-Yani yabanc?larda m? i? be?enmemeye ba?lad? diyorsunuz?
Baz? i? ?artlar?n? iyile?tirmek isteyen olabiliyor ama o da çok ender vakalar. ?ayet olursa. ?u anda tornac?, frezeci gibi ba?ka yeti?mi? eleman gerçekten çok ciddi s?k?nt? var. Yerli de yok, yabanc? da yok. Dolay?s?yla bu geldi benim i? f?rsat?m? ald? götürdü öyle bir gerçe?e yans?yan, dayanan durumu yoktur. Yani çal??mak isteyene i? var, bunu demek istiyorum. Türkiye'de i? yapma ?artlar? var, rahat bir ?ekilde. Çal??mak isteyen herkese yetecek i? var.
"SUR?YEL?LER DE S?GORTALI ?? ?ST?YOR"
-Suriyeliler ilk geldiklerinde o günkü ko?ullarda daha zor ?artlarda çal??t?lar. Art?k Suriyeli i?çiler de daha m? seçiciler? Daha m? çok haklar?n? istiyorlar?
Türk toplumunu Türkiye'deki i? ?artlar?n? daha iyi tan?maya ba?lad?lar. Tabi tan?d?ktan sonra öyle k?sa vadeli, yevmiyeci i? istemezler, uzun vadeli i? isterler. ?stikrarl?, sigortal? bir i? isterler. Çal??ma izni isterler. Yani bunlar onlar?n do?al haklar?. Türkiye'yi tan?d?ktan sonra bunlar normal.
"SUR?YEL?LER? GÖNDEREMEZLER, GÜÇLER? VARSA GÖNDERS?NLER BAKALIM"
-Türkiye siyasetinde çok s?k konu oluyor. Baz? muhalefet partileri iktidara gelmeleri halinde Suriyelileri kendi r?zalar?yla ülkelerine göndereceklerini söylüyor. Suriye ile bar???lsa bile Suriyeliler döner mi?
Dönerler mi o ba?ka ama gönderebilirler mi hay?r gönderemezler. Güçleri varsa göndersinler bakal?m. Kar??lar?nda çok ciddi bir Türk i? adam?, Türk insan? duracakt?r. Karde?im sen benim i?imi bozuyorsun, nereye gönderiyorsun, kimi gönderiyorsun? Kamplarda kalan birileri varsa belki onlar? gönderebilirler normal ama i? yapan, ?u an i? pozisyonda mimar olsun, mobilyac? olsun bilhassa ara elaman dedi?imiz usta konumunda olan insanlara gelecek iktidar bask? yapmaya kalkarsa kar??lar?nda Türk i? insanlar?n? bulacakt?r.
-Yani Suriyelilerin gönderilmesine önce Türk i? dünyas? buna kar?? ç?kar diyorsunuz?
Ciddi anlamda bir entegrasyon oldu. ?ç içe et t?rnak gibi birbiriyle i? yap?yorlar, yard?mla??yorlar. Burada Suriyeliler d??ar?dan çok ciddi bir sermaye getirdiler. Kendi sermayeleri de?il. D??ar?da tan?d?klar? çevrelerinden çok ciddi sermaye getirdiler, yat?r?m yapt?lar, yapmaya devam ediyorlar. Ciddi ihracat yap?yorlar. Günlük siyaset içinde çeki?me olur herkes her ?eyi diyebilir oy dev?irmek. Siyasetçiler türlü türlü savlar ortaya koyabilirler ama uygulama noktas?nda zannetmiyorum bu kolay de?il.
-Ne kadar Suriyeli vatanda?l??a geçti?
Bildi?im kadar?yla 130 bin resmi rakam. Bu Türkiye'deki Suriyelileri aras?nda ciddi s?k?nt? yarat?yor vatanda? ile vatanda? olmayanlar aras?nda. Vatanda? olmayan Suriyeliler ciddi anlamda bürokrasiden çekiyorlar. Uzun çal??ma izinleri verilmiyor, alt? ay veriliyor. ?? insanlar? senede iki kere ailesini emniyete getirmek zorunda. Zaman?n?n yüzde 20'sini bu bürokratik i?lemlere ay?rmak zorunda. Dolay?s?yla vatanda? olan bunlardan kurtuluyor ama geni? kesim bunlarla cebelle?iyor.
TANJU ÖZCAN'I HEDEF ALDI: HAYIRLI DE??L
-CHP, geçti?imiz günlerde Suriyeli temsilcilerle görü?tü. Sizin i? dünyas? olarak temas?n?z oldu mu?
Yok belirli bir arkada?lar gitmi?ler görü?mü?ler. ?yi de olmu? görü?mek her zaman faydal?d?r. Ama ne CHP'nin söyleminde ne de uygulamalar?nda bir iyile?me görmedik. Tam tersi Bolu belediye ba?kan? yabanc?lara uçuk, akla ziyan bir uygulamalardan bahsediyor. Bu CHP için hay?rl? de?il Türkiye için iyi bir ?ey de?il.
-Suriyelilerin bayramlarda ülkelerine gitmeleri konu?uluyor. Siz Halep'e gidebiliyor musunuz?
Hay?r. O kadar kolay de?il. Bunlar bayramlarda belirli bir ?artlar alt?nda belirli kesime izin veriliyor. Tekrar geri geliyorlar. Diyen ki?i gitsin günde kaç ki?i girip ç?k?yor belli. Onlarla tabir edilebilecek rakamlar. Binlerle de de?il.