Orman Bakanlığı, 2020 yaz aylarında çıkacak muhtemel orman yangınlarına müdahale için uçak kiralama ihalesi açtı.
İhale “açık” usulde planlandı. Bu hem şeffaflık hem rekabet demekti. İsteyen tüm firma ve kurumların ihaleye katılmasıyla en iyi fiyat alınabilecek ve milletin parası çarçur edilmemiş olacaktı.
İhalenin doğal katılımcılarından biri elbette Türk Hava Kurumu'ydu. 95 yıllık geçmişiyle sadece Türkiye'nin değil dünyanın en köklü havacılık kurumlarından biri olan THK'nın elinde tüm dünyada kullanılan Bombardier marka CL-215 yangın söndürme uçaklarından 6’sı faal tam 9 tane vardı.
THK, CL-215'lerle ihalenin en güçlü adayıydı. Ancak Türkiye Cumhuriyeti Orman Bakanlığı, öyle bir şartname hazırladı ki, Türk Hava Kurumu'nun CL-215'lerle ihaleye başuvuru dahi yapamadı.
THK'nın elindeki uçakların su taşıma kapasitesi 4 bin 900 litreydi. Teknik Şartname'ye konulan sınır ise sadece 100 litre fazla, 5 bin litre olarak belirlendi.
YABANCI ŞİRKETLER KATILDI
İhale uluslararası şirketlerin katılımıyla geçen hafta, Orman Yangınlarıyla Mücadele Dairesi Başkanlığı’nın Beştepe’deki binasında toplandı. Katılımcıların listesi kamuoyuna açıklanmadı. Ancak Rusya'dan, Kanada'dan katılımcılar olduğu öğrenildi. Sürpriz bir şekilde hiçbir şirket teklif vermedi. İhale iptal edildi.
RUSLAR UÇAK TEMİN EDEMEDİ
İlk bilgilere göre Be-200 uçaklarıyla ihaleyi almalarına kesin gözüyle bakılan Ruslar uçak temin edemedi. Be-200 uçaklarını Cumhurbaşkanı Erdoğan Rusya'da beğenmiş, Bakan Pakdemirli bizzat test etmiş ve Rus uçaklarının Türkiye’de uçabilmesi için mevzuat değiştirilmişti. İhalenin hemen ardından SÖZCÜ'ye konuşan Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, “Firmalar geldi, teşekkür mektubu verdiler. Teklif veren olmadı. Henüz detaylı görüşemedik ama uçak temin edememiş olabilirler” dedi.
GENEL MÜDÜR: “TEKRAR GÖZDEN GEÇİRECEĞİZ”
Karacabey, Türk Hava Kurumu'na ait uçakların durumunu da çok açık bir şekilde kabul etti: “THK'nın elindeki CL-215 uçakları kapasitesi ve motor durumu bakımından bu ihaledeki teknik şartnameye uymuyordu. THK, uçaklarının maksimum kapasitesi 5 bin litrenin altında olduğu için ve yakıt nedeniyle katılamadı.”
Karacabey şöyle devam etti: “Bu nedenle THK kurumu bu uçaklarla ihaleye giremedi. Ama biz bunu gözden geçireceğiz, değerlendireceğiz. Zaten ihaleye erken çıkmamızın nedeni de bu… Yangın mevsimi gelmeden sonuçlandırmak, hazırlıklarımızı tamamlamak istiyoruz. Hazırlıklarımızı yapacağız, en kısa sürede ihaleye çıkarız diye düşünüyorum.”
BAKAN GEÇEN YIL DA THK'YA İZİN VERMEDİ
Orman Bakanlığı ile THK arasındaki gerilim geçen yıl su yüzüne çıkmıştı. Orman Bakanı Bekir Pakdemirli THK'nın uçaklarının arızalı olduğunu iddia etmiş, THK ise 6 uçağın uçuş için hazır olduğu açıklamıştı. İddiaya göre Bordo Mimarlık'a 18 helikopter için uçuş garantisi verildiği için THK'nın uçuşuna izin verilmedi ve 500 hektarın üzerinde orman kül oldu. Bu gelişmelerin ardından THK yönetimi istifa etmiş ve yerine 3 kişilik kayyum heyeti atanmıştı. Kayyum heyeti SÖZCÜ’nün ısrarlı taleplerine rağmen ihaleyle ilgili soruları cevaplamaktan kaçındı.
18 HELİKOPTERE 5 AY İÇİN 113 MİLYON LİRA
Orman Bakanlığı geçtiğimiz yıl Nisan ayında “açık” usülle değil “21b-Pazarlık” usülüyle kapalı kapılar ardında yaptığı ihaleyi mimarlık şirketine vermişti. Bordo Mimarlık'a 5 aylık kiralama için tam 113 milyon lira ödendi.
Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, geçtiğimiz yıl orman yangınlarında uçak kullanılmasıyla ilgili araştırmaları sürdürdüklerini açıklamış, “Japon ve Rus menşeili uçaklar var gelecekle ilgili bunları orman envanterine katmayla ilgili çalışmaya da başladık” demişti.
İSRAİL TEŞEKKÜR ETMİŞTİ
THK CL-215 uçakları bugüne kadar binlerce orman yangınına başarıyla müdahale etti. 2011'de İtalya'ya bu uçaklarla hizmet verildi. 2016 yılının sonunda İsrail'de Kudüs dahil, 13 noktada çıkan yangına THK ekibi 3 CL-215 yangın söndürme uçağıyla müdahale etti. Dönemin İsrail Cumhurbaşkanı Rivlin ve Başbakan Netanyahu “Ateş Kuşları” ekibine teşekkür etti.. (SÖZCÜ)