?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan düzenlenen “?klim De?i?ikli?i ve Ar?c?l?k” konulu çal??tay Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) yap?ld?. ?klim krizinin ar?c?l?k üzerine olumsuz etkilerinin masaya yat?r?l?p çözüm yollar?n?n arand??? çal??tayda konuya ili?kin bilimsel sunumlar yap?ld?. ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer’in “Ba?ka Bir Tar?m Mümkün” vizyonu do?rultusunda yürüttü?ü çal??malara paralel olarak dünyan?n en verimli ar?c?l?k co?rafyalar?ndan birine sahip Türkiye’de sektör için iklim de?i?ikli?ine duyarl? politikalar?n gereklili?i tart???ld?.
Programa akademisyenler ve uzmanlar?n yan? s?ra ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan Vekili Mustafa Özuslu, ?zmir Köy Koop Birli?i Ba?kan? Neptün Soyer ile kooperatif temsilcileri de kat?ld?. Oturumlarda ?zmir Köy Koop Birli?i ve orta?? kooperatif ba?kanlar? ile havzadaki kooperatiflerin, birlik, oda ve kurum temsilcilerinin, g?da topluluklar? ve üreticilerin, çevre ve do?a derneklerinin ve ilgili STK’lar?n gözlem, de?erlendirme ve somut çözüm önerileri gündeme geldi.
Çal??tayda kimler yer ald??
Çal??tay kapsam?nda 3 oturum gerçekle?irken baz? konu?mac?lar uzaktan ba?lant?yla dü?üncelerini aktard?. Çevre ve Ar? Koruma Derne?i Ba?kan? ?amil Tunçay Be?toy'un moderatörlük yapt??? çal??taya; Ar? Yeti?tiricileri Merkez Birli?i Ba?kan? Ziya ?ahin, Bo?aziçi Üniversitesi ?klim De?i?ikli?i ve Politikalar? Uygulama ve Ara?t?rma Merkezi'nden Prof. Dr. Murat Türke?, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nden Prof. Dr. Banu Yücel, Bursa Uluda? Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nden Prof. Dr. Levent Ayd?n, Ege Tar?msal Ara?t?rma Enstitüsü Müdürlü?ü'nden Mustafa Köso?lu, Kahraman Mara? Sütçü ?mam Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nden Prof. Dr. Halil Yeninar, Çukurova Üniversitesi Mühendislik ve Mimarl?k Fakültesi'nden Prof. Dr. Zeynep Zaimo?lu, ?zmir Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü'nden Prof Dr. Do?an Ya?ar, ?stanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi'nden Prof. Dr. M.Do?an Kantarc?, ?stanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'nden Prof. Dr. Do?anay Tolunay, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi'nden Prof. Dr. Ça?atay Tav?ano?lu, Isparta Uygulamal? Bilimler Üniversitesi Orman Fakültesi'nden Prof. Dr. Mustafa Avc? konu?mac? olarak kat?ld?.
“E?er ar?lar kaybolursa yeryüzünde hayat biter derler”
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer yapt??? konu?mada, “?klim krizi denilen ?ey yerkürenin ?s?nmas?na sebep oldu. Peki bu ne demek? Biz 37 derece vücut ?s?s?yla sa?l?kl? ya?ayan insanlar?z. Is?m?z bir, bir buçuk derece artt??? zaman hastalan?r?z. Ya midemiz a?r?r ya ba??m?z a?r?r, bir ?ey olur yani, baz? belirtiler ortaya ç?kar. Yerküremiz de öyle. Son zamanlarda 1 derecenin üzerinde ?s?nd?. Ve art?k hasta bir gezegenin üzerinde ya??yoruz. ?unu biliyoruz ki; e?er dünyam?z hastaysa biz de hastay?z, e?er o iyiyse biz de iyiyiz. Bizim ona ra?men iyi olmam?z mümkün de?il. Bir ?ehir efsanesi midir, bilmem. Sizler benden daha iyi bilirsiniz mutlaka. E?er ar?lar kaybolursa yeryüzünde hayat biter derler. Çünkü ar?lar?n bamba?ka bir fonksiyonu oldu?unu bilim anlat?r. Ar?lar kaybolmas?n diye ne yap?lmas? gerekti?ini bulmak laz?m. Bu gezegen ?s?nd?kça ve bu iklim krizinin sonuçlar? giderek daha çok hepimizi vurdukça ar?c?l?k da bundan pay?n? alacak hiç ku?kusuz. O zaman buna ak?l yormak, bununla ilgili bilimin ne dedi?ini ara?t?rmak ve buradan kendimize dersler ç?karmak mecburiyetindeyiz. O nedenle ben bu toplant?n?n çok k?ymetli oldu?unu biliyorum. Bu toplant?ya emek veren çok de?erli hocalar?m?z? sayg?yla selaml?yorum. Her birinin katk?s?na çok te?ekkür ediyorum. Dilerim bu toplant?n?n sonunda ortaya ç?kacak dersler, kararlar sizlerin hayat?n? kolayla?t?r?r, yapmakta oldu?unuz ar?c?l???n verimini artt?r?r veya önündeki engelleri kald?r?r. Bugün asl?nda benim program?mda buraya gelmek hiç yoktu ama duyunca mutlaka gelmem gerekti?ine karar verdim” aç?klamas?nda bulundu.
“Soyer öncülü?ünde ‘Ba?ka bir dünya mümkün’ diyerek yola ç?kt?k, hiç ?a?mad?k”
?zmir Büyük?ehir Belediyesi Ba?kan Vekili Mustafa Özuslu, “Bildi?iniz gibi bizler, Tunç Soyer öncülü?ünde, bu yola ‘Ba?ka bir dünya mümkün’ diyerek ç?kt?k. Yolumuzun ba??nda ise halihaz?rdaki tar?m politikalar? ve tar?m yapma biçimleri de?i?irse önce kentimiz, sonra ülkemiz ve nihai olarak da dünya de?i?ir dedik. ?lk günden beri bu görü?ümüzde en ufak bir ?a?ma olmad?. Yolumuzda kararl?l?kla ilerliyoruz. ?lk günden itibaren sadece insanlar?n ya?am?n? de?il, insan?n do?an?n bütün bile?enleriyle bar???k bir hayat sürdü?ü bir kent iklimi olu?turmay? hedefledik. ?lk i?lerimizden biri, tedbir almak ve iklim de?i?ikli?ine uyum sa?layacak politikalar geli?tirmek için ?klim De?i?ikli?i Daire Ba?kanl???n? kurmak oldu. Sonras?nda, Türkiye’de ye?il altyap?y?, bir altyap? meselesi olarak kabul eden ilk ve tek belediye olarak bu do?rultuda ?zmir Ye?il ?ehir Eylem Plan? ve Sürdürülebilir Enerji ve ?klim Eylem Plan? ba?l?kl? iki önemli çal??mam?z? 2019’un sonunda hayata geçirdik. Bahsedilen çal??malar? tamamlay?c? unsur olarak ise, Mart 2020’de ‘?zmir’in Do?ayla Uyumlu Ya?am Stratejisi’ni yay?nlad?k. Ana gayemiz, ?zmir’in ekolojik zenginli?ini ve ekonomisini bir arada geli?tirebilmektir. Böylelikle, ?zmir’in dirençli bir ?ehir olmas?n? sa?larken, ?ehrimizde insanlar?n ve tüm di?er canl?lar?n ya?am hakk?n? korumay? amaçl?yoruz” dedi.
Yürütülen çal??malardan örnekler veren Büyük?ehir Belediyesi Ba?kan Vekili Özuslu, “2019-2021 y?llar? boyunca 14 kez ar?c?l?k e?itimi düzenledik ve e?itimini tamamlayan 923 üreticiye 3 bin 686 ar?l? kovan, bin 842 bo? kovan ile 923 adet ar?c?l?k malzemeleri deste?i verdik. Menderes ilçesinde Tahtal? Baraj Havzas? koruma alan?n? ar?lar?n faydalanabilece?i nektarl? ve polenli bitkiler ile zenginle?tirdik. Havzada yürütülmekte olan “Tahtal? Havzas? Sözle?meli Ar?c?l?k Projesi” ile co?rafi i?aretli ar? ürünlerinin üretilmesinin sa?lanmas? ve ar?c?lara daha profesyonel ?ekilde ar?c?l?k yapabilecekleri modern koloni yöntemlerinden olu?an bir yeti?tiricilik modeli ortaya konulmas?n? planl?yoruz” ifadelerini kulland?.
“Acil çözüm bulmam?z isteniyor”
Çevre ve Ar? Koruma Derne?i Ba?kan? ?amil Tunçay Be?toy da, “Senelerden beri bu sürecin içindeyiz. Bir Mu?lal? ar?c?, “Ar?c?l?k iyidir ama tutkun olursan” diyordu. Ar?c?l?k ancak tutkun olunursa yap?lacak bir konu. ?nsana bir kere bula?t??? zaman içinizden atamazs?n?z. Ama maalesef ar?lar yok oluyor. Art?k olay normal bir tart??ma boyutunun ötesine geçti. Bilimsel çal??malar? yapabiliriz ama bu bir krize dönü?tü ve bizden acilen buna ili?kin bir çözüm bulmam?z isteniyor. Ar?c?l???m?z? kaybedersek tar?msal üretimin büyük bölümünü kaybedece?iz. Bizim acilen çözüm önermemiz, bulmam?z ve uygulamam?z gerekiyor” diye konu?tu.
“2021 y?l? milat olsun istiyoruz”
Küresel iklim de?i?ikli?i üzerinden konu?an Türkiye Ar? Yeti?tiricileri Merkez Birli?i Ba?kan? Ziya ?ahin, “Felaket tellall??? yapmak istemiyoruz ama bu iklim krizi gümbür gümbür geliyor. 2008 y?l?ndan bu yana ABD’de ba?layan ar?lar?n çökme bozuklu?u senatoyu toplay?p ‘Burada ne oluyor?’ dedirtiyorsa bizim de burada ‘Sürdürülebilir tar?m için var olsun ar?lar’ laf?n? k?lavuz yapmam?z gerekiyor. Biz tar?mla geçineceksek, tar?m ülkesiysek ar?ya olan önemi biraz daha öne koymal?y?z. 2021 y?l? bir milat olsun istiyoruz” dedi.
“Ankara’yla en yerele ula?acak ekosistemi kurmak zorunday?z”
?zmir Köy Koop Birli?i Ba?kan? Neptün Soyer de çal??tay?n ‘Hepimiz Ayn? Kovanday?z’ ba?l???yla yap?lan oturumunda söz ald?. Köy Koop Birli?i Ba?kan? Soyer “Hepimiz ayn? kovanday?z ba?l??? bizi çok heyecanland?rd?. Çevre mühendisi ya da bir orman mühendisinin söyleyece?i asla bir ar?c?n?n uzak olmamas? gereken bir konu. Biz ?zmir Köy Koop Birli?i olarak yerel yönetimle ve bakanl??a ba?l? oldu?umuz için Tar?m Bakanl??? ile çal??mas? gereken bir kuruluz. Yerele yakla??yoruz ama biz bakanl??a çok yakla?am?yoruz. San?r?m söylenenlerin hepsinin alt?nda yatan bilimde ve kamuda bir ekosistemin kurulamam?? olmas?. Biz hep ar?c?lar? sanki çok farkl?ym?? gibi konumlad?k. Asl?nda o da küçücük bir hayvan. Büyükba?, küçükba?, küçücük ba?. Dolay?s?yla hep beraber ayn? ?ekilde tar?m? uyguluyoruz. Ziraat mühendislerinin o k?ymetli çal??malar?n?n asla art?k di?er bilimlerden ayr? olmayaca?? ortaya ç?kt?. Bizler, üreticiler, köyden ?ehre her zaman gelemeyenlerin sizlerin bilim ?????nda yapman?z gerekenlere çok ihtiyac?m?z var. Bu ekosistemi üniversitelerden ba?layarak tarlada bizimle beraber, yerelle beraber Ankara’yla en yerele ula?acak ?ekilde kurmak zorunday?z. Benim bir zeytin bahçem var. Yakarca sorunu ya?ad?k. O kadar basit ki asl?nda köyde olman?za da gerek yok ?ehirde de ya??yorsunuz. ?laç istedim, çok rüzgarl? oldu?u için Allah’tan çok akl? ba??nda bir ilaç firmas?ym??, ‘Yapamay?z yenge’ dedi. ‘Neden?’ dedim. ‘Bak 100 metre ileride ar?lar var. ?imdi bu rüzgarda ben bu ilac? yaparsam o ar?lara zarar veririz’ dedi. Bu kadar basit! Ben kendimi çok bilinçli san?yorum. Ama o kovan?n içinde oldu?umu fark ettirdi?iniz için te?ekkür ediyorum” dedi.
Büyük?ehir Belediyesi ar?c?l?k için ne yap?yor?
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Say?n Tunç Soyer’in “Ba?ka Bir Tar?m Mümkün” vizyonu do?rultusunda üreticiyle yan yana, yerel tohumlar, yerel ?rklar ile iklim de?i?ikli?i ve yoksullukla ayn? anda mücadele edilen ?zmir tar?m politikas?n? hayata geçirmek için çal??malar yap?l?yor. Bu kapsamda; ?zmir ili k?rsal?nda ar?c?l?k yapmak isteyen üreticiler e?itimler ve ar?c?l?k malzemeleriyle ?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan destekleniyor. Bunun yan?nda Menderes ilçesinde Tahtal? Baraj Havzas?’nda olu?turulan bal meras?nda ar?c?l?k faaliyetleri yo?unla?t?r?l?yor. Ayr?ca yöreye özgü bal üretimi te?vik ediliyor. Ayn? zamanda havzada “Tahtal? Ar?c?l???n? Geli?tirme Projesi” çerçevesinde “Ba?ka Bir Ar?c?l?k Mümkün” slogan?yla bölgedeki ar?c?lara do?ru üretim yapmalar?n? sa?layacak ve model olacak bir proje yürütülüyor.