?zmir Büyük?ehir Belediyesi, ?zmir Planlama Ajans? ve ?ZENERJ? A? i? birli?i ile haz?rlanan Enerji Verimlili?i Çal??tay?, Tarihi Havagaz? Fabrikas?’nda ba?lad?. ?zmir’in enerji dönü?ümüne rehberlik etmek, yenilenebilir enerji potansiyelini de?erlendirmek, enerji verimlili?ini art?rmak ve enerji yoksullu?u gibi temel sosyal sorunlara çözüm üretmek amac?yla ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay’?n ev sahipli?inde düzenlenen çal??taya Urla Belediye Ba?kan? Selçuk Balkan, Tire Belediye Ba?kan? Hayati Okuro?lu, K?n?k Belediye Ba?kan? Sema Bodur, Kemalpa?a Belediye Ba?kan? Mehmet Türkmen, ?ZENERJ? A? Yönetim Kurulu Ba?kan? Erhan Uzuno?lu, meslek odalar? temsilcileri ile yurtta?lar kat?ld?.
Dünyadaki geli?melere de?indi
Kentin enerji gelece?ini ?ekillendirmek için kamu kurumlar?, özel sektör, akademisyenler, sivil toplum kurulu?lar? ve yurtta?lar? ortak bir platformda bulu?turan çal??tay?n aç?l???n?, ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay gerçekle?tirdi. Yap?lan çal??taylar?n sorunlar?n çözümü için önemli oldu?unu vurgulayan Ba?kan Dr. Cemil Tugay, konu?mas?nda dünyan?n de?i?en ko?ullar?na dikkat çekerek, “Yakla??k 12 bin y?l önce dünyada mucize gerçekle?ti. Dünya cennete döndü. Canl? türlerinin çe?itlili?i için çok uygun bir iklim ortam? oldu. Daha sonra sanayi devrimi ya?and?. Bununla birlikte dünyan?n iklimini de bozan geli?meler meydana geldi. Sanayile?me ile ba?layan bir süreç… Böyle bir dönemin içerisindeyiz. Dünya kendi dengesi içerisinde, karbonu do?aya zarar vermeyecek ?ekilde topra??n alt?na gömdü. Petrol, kömür olarak topra??n alt?na gömdü. Dünyan?n kendi do?al dengesi bunu yapt?. Ama insanlar karbon yakmay?, onu ç?kar?p kullanmay? ö?renemeye ba?lad?ktan sonra karbon emisyon art??? sorunu ya?anmaya ba?lad?. Karbon emisyon art???yla dünya h?zla bozuluyor” dedi.
“G?da, su, enerji sorunu ya?anacak”
Küresel iklim krizine ve bunun etkilerine dikkat çeken Ba?kan Tugay, tüm dünyan?n su, g?da ve enerji sorunu ya?ayaca??n? belirtti. Topraktaki kirlili?e, verim kayb?na da de?inen Tugay, “A??r? s?caklarla su konusu da en s?k?nt?l? konu gibi duruyor. Tar?msal rekoltenin dü?mesi, topraklar?n verimsizle?mesi, sadece s?cakl?k ve kurakl?kla ilgili de?il, bir ölçüde de do?ru tar?m?n yap?lmamas?, topra??n asitlenmesi gibi nedenlerle gerçekle?iyor. Gerekenler yap?lmazsa bu durum daha da kötü bir hal alacak” diye konu?tu.
“Tüm karbon emisyonunun yüzde 70'inden enerji sorumlu”
Kullan?lan enerji miktar?n?n da??l?m?na dair verileri payla?an Ba?kan Tugay, ?unlar? söyledi: “Her biriniz y?lda 6.6 ton karbon emisyonuna neden oluyorsunuz. Bunu, yüzde 70-71 civar?nda kulland???n?z enerji ile yap?yorsunuz. Onun d???nda yüzde 12.8 tar?m, yüzde 12.5 endüstriyel, yüzde 2.9 da at?klardan kaynakl? karbon emisyonu var. Tüm karbon emisyonunun yüzde 70'inden enerji sorumlu oldu?u için, bugün enerjiyi konu?uyoruz. Enerji konusunu do?ru yönetebilirsek, karbon emisyonumuzu da dolayl? olarak düzeltebilece?iz.”
?zmir’in karbon nötr hedefini anlatt?
Enerjiyi verimli kullanmak gerekti?ini, do?ru enerji yat?r?mlar?n?n önemli oldu?unu ifade eden Ba?kan Tugay, “2025 Ocak ay? sonu itibari ile kurulu kaynaklar?n da??l?m?na bakt???m?zda elektrik enerjisi üretiminin yüzde 21,1'inin do?algaz, yüzde 18,8'inin kömürle üretildi?ini görüyoruz. Yüzde 27,6's? hidrolik enerji, yüzde 11,2 rüzgar, yüzde 17,4 güne? ve yüzde 1,5 jeotermal kaynaklardan üretilen elektri?i kullan?yoruz. Do?algaz ve kömürü toplad???m?zda hala kulland???m?z enerjinin yüzde 40'?n?, fosil yak?tlardan elde etti?imizi herkesin hat?rlamas? laz?m. Kulland???m?z enerjinin her bir kilovat?n? hesaplayarak ya?amak zorunday?z. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi olarak karbon nötr olma hedefimiz var. 2030'a kadar ?zmir'i karbon nötr yapaca??z. Önümüzdeki 5 y?lda bu ba?ar?labilir mi? Ben bunu ba?araca??m?z? dü?ünüyorum. Benim kadar iyimser dü?ünen çok az insan var. Ben ?zmir'e inan?yorum. Yaln?zca motivasyona ihtiyac?m?z var. Bu yolda çal??mam?z laz?m” dedi.
“?nsanlar?n yüzde 40'? bu sorunu çözmek için çabalam?yor”
?klim krizi fark?ndal???yla ilgili bir anketten söz eden Tugay, “Anket yap?lan ki?ilerin büyük ço?unlu?unun iklim krizinin varl???n? bildi?ini ve bu gerçe?i kabul etti?ini görüyoruz. Ancak insanlar?n yüzde 40'? bu sorunu çözmek için çabalam?yor. ?zmir'de, evlerden ambalaj at?klar?n? ayr??t?rarak almaya ba?layaca??z. Önce 6 ilçede pilot çal??ma olarak ba?layacak. ?ki y?l içerisinde bütün at?klar? ayr??t?rarak alaca??z. Bu uygulamay? zorunlu hale getirece?iz. ?klim krizi sadece bir grup bilinçli insan?n ilgilendi?i bir konu olamaz. Bu bak?? aç?s?n?n acilen de?i?mesi laz?m. Çevrenizdeki insanlar?n do?rular? yapmas?na katk?da bulunun” ifadelerini kulland?.
“Bu ülkeye sahip ç?kma görevi de herkese dü?üyor”
Bu ülkenin hepimizin oldu?unu söyleyen Tugay, sözlerini ?öyle tamamlad?: “Bu ülkeye sahip ç?kma görevi de herkese dü?üyor. ?yili?i, do?rulu?u, bilgiyi ço?altmam?z gerekiyor. O nedenle de önce konu?mam?z sonra da eyleme geçmemiz gerekiyor. Ben ?ehrimize, insanlar?m?za inan?yorum. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi her bir çal??an? ile bilinçli olarak sürecin bir parças? olacak. Enerji verimlili?i konusunda öncü rol üstlenmeye haz?r?z ama bu sadece belediyelerin görevi de?il. Bütün ?ehrin her bir bireyi ile sahiplenmesi gereken bir durum.”
“?nsanlar?n enerjiye, elektri?e ula?amama durumu var”
?ZENERJ? A? Yönetim Kurulu Ba?kan? Erhan Uzuno?lu da 1980’lerde Türkiye'de enerji politikalar? aç?s?ndan bir kaos ya?and???n? belirterek “O dönem enerji politikalar?m?z ithalata dayal?yd?. Bütün sanayi ve i?letmeler s?v? yak?t kullan?yordu. ?ran ve Irak sava??n?n ard?ndan petrol krizi ya?and?. Bunun ard?ndan sanayicinin hemen kömüre yöneldi?ini gördük. S?v? yak?t terk edildi, kömüre geçildi. Arkas?ndan 90'l? y?llar?n ortas?nda ?unu gördük; bu kez ba?ka bir ithal enerji kayna?? olan do?algaz bulundu. Do?algaz kullan?m? yüzde 40'lara kadar ç?kt?. D??a ba??ml? hale gelindi. Pahal? bir tercihe yöneltildik. ?imdi de rüzgâra, güne?e yöneliyoruz. Yine baz? te?vikler var. Bu te?vikler sanayici veya kullan?c?ya do?rudan de?il çok yanl?? ?ekilde veriliyor. Ülkede plans?z ve enerji politikalar? aç?s?ndan yetersiz süreçler ya?ad?k. Artan enerji maliyetleri var. ?nsanlar ekonomik olarak büyük sorunlar ya??yor. ?nsanlar?n enerjiye, elektri?e ula?amama durumu var. Bir enerji yoksullu?u var. Biz tüm bunlara çözüm yollar? üretmek için bir araya geldik” dedi.
Enerji Verimlili?i Çal??tay?’nda enerjinin do?ru ve verimli ?ekilde kullan?lmas?, karbon ayak izi gibi olumsuz durumlar?n azalt?larak küresel iklim krizi ile mücadelede önemli ad?mlar?n atmas? hedefleniyor.
Tematik grup çal??malar? var
Çal??tay, sunumlar ve tematik grup çal??malar?yla gün boyu sürecek. Ard?ndan Çal??tay Sonuç Raporu olu?turularak ?zmir Büyük?ehir Belediyesi daire ba?kanl?klar?, ?irketleri ve çal??tay?n gerçekle?mesinde i? birli?i içinde olunan tüm kurumlar ile payla??lacak. Raporun ayn? zamanda Türkiye genelinde büyük?ehir belediyeleri ve il belediyeleri ile payla??larak kentlerde enerji verimlili?ine yönelik eylem planlar? olu?turulmas?nda referans olmas? amaçlan?yor.