ABD Ba?kan? Donald Trump’?n ticaret sava?lar?nda geri ad?m atmayaca??n? aç?klamas?, dünya ekonomisini adeta ?ok dalgas?na soktu. Yeni haftaya girilirken, dünya genelindeki borsalarda büyük çapl? sat??lar ya?and?. Asya’da ba?layan dü?ü?ler ABD vadeli endekslerine s?çrarken, kripto para piyasalar? da sert de?er kay?plar? ya?ad?.
BORSA HAFTAYA SERT DÜ?Ü?LE BA?LADI
Borsa ?stanbul'da BIST 100 endeksi, haftaya yüzde 2,80 dü?ü?le 9.117,38 puandan ba?lad?.
Ancak saat 10.10 itibar?yla BIST 100 endeksindeki kay?p yüzde 3,14 dü?ü?le 9.084 puandan seyrediyor.
Aç?l??ta BIST 100 endeksi, önceki kapan??a göre 262,45 puan ve yüzde 2,80 azal??la 9.117,38 puana indi.
Bankac?l?k endeksi yüzde 3,61 ve holding endeksi yüzde 2,80 de?er kaybederek 11 bin 968 puana geriledi.
Tüm sektör endeksleri gerilerken en fazla kaybettiren bankac?l?k oldu.
Yurt içinde dün sat?? a??rl?kl? bir seyir izleyen Borsa ?stanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,10 de?er kaybederek 9.379,83 puandan tamamlad?.
Yurt içi tarafta ise dalgalanmalar h?z kazand?. Euro, 42 TL'yi a?t?, düne göre yüzde 0,86 art??la 42,0337 seviyesine yerle?ti.
TÜRK?YE'N?N R?SK PR?M? ARTTI
Türkiye'nin 5 y?ll?k risk primi 29 puan art??la 377 seviyesine yükseldi. Yeni haftaya Borsa ?stanbul’da ya?anan sert dü?ü?le girilirken, Türkiye’nin risk primi de yukar? yönlü hareket etti; haftan?n ilk i?lem gününde 5 y?ll?k kredi risk primi (CDS) 372 baz puana yükselerek Kas?m 2023’ten bu yana en yüksek seviyeye ç?kt?; 19 Mart’tan bu yana 300 baz puan?n üzerinde seyreden CDS’lerdeki bu art??, piyasalar?n Türkiye ekonomisine yönelik risk alg?s?n?n yeniden yükseldi?ine i?aret ediyor.
P?YASALARDA DEPREM HAVASI
ABD’den gelen aç?klamalar küresel finans sisteminde depreme yol açt?. Donald Trump, “Gümrük vergilerinden geri ad?m at?lmayacak” diyerek ticaret sava?lar?nda kararl? olduklar?n? vurgularken, bu aç?klama piyasalar üzerinde ani ve derin etkiler yaratt?. ABD vadeli endeksleri yüzde 3'ü a?k?n dü?ü?le aç?ld?. Dow Jones yüzde 2,35, S&P 500 yüzde 2,9, Nasdaq ise yüzde 3,9 oran?nda kay?pla i?lem görüyor.
ASYA P?YASALARINDA DA PAN?K VAR
Japon Nikkei endeksi yüzde 8’i a?an bir dü?ü?le aç?ld? ve sonras?nda yüzde 6,40 seviyelerine kadar toparland?. Çin’de CSI 300 endeksi yüzde 5, Güney Kore’de Kospi yüzde 4’ün üzerinde de?er kaybetti. Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 13'e yak?n gerilerken, Avustralya borsas?nda da yüzde 4’e yak?n dü?ü? ya?and?.
KR?PTO PARALAR DA KAN KAYBETT?
En büyük kripto para birimi olan Bitcoin'in fiyat?, son 24 saatte ABD'nin agresif gümrük vergisi politikas?n?n olas? sonuçlar?na ili?kin belirsizliklerin etkisiyle yüzde 10'dan fazla dü?erek 75 bin dolar?n alt?na indi.
Ethereum ise yüzde 10’luk bir kay?pla bin 452 dolara kadar indi. Analistler, sat?? bask?s?n?n Ethereum taraf?nda giderek artt???n? belirtiyor.
ABD Ba?kan? Donald Trump'?n gümrük tarife paketiyle ilgili devam eden belirsizlik nedeniyle Bitcoin, 75 bin dolar?n alt?nda dü?tü.
Analiz ?irketi Coinmarketcap'in verilerine göre, Bitcoin dahil küresel kripto para piyasas?n?n de?eri 24 saatte yakla??k yüzde 10,58 azalarak 2 trilyon 390 milyar dolara geriledi.
En büyük kripto para birimi olan Bitcoin'in fiyat?, son 24 saatte ABD'nin agresif gümrük vergisi politikas?n?n olas? sonuçlar?na ili?kin belirsizliklerin etkisiyle yüzde 10'dan fazla dü?erek 75 bin dolar?n alt?na indi.
TS? 10.00 itibar?yla 74 bin 980 dolardan i?lem gören Bitcoin'in haftal?k de?er kazanc? ise yüzde 8,36 oldu.
DE?ERL? METALLER VE ENERJ? P?YASALARI DA DÜ?Ü?TE
Alt?n, onsu haftaya yükseli?le ba?lad?ktan sonra yönünü yeniden a?a?? çevirdi. Ons alt?n 10.03'te ba??na 3 bin 15 dolara geriledi. Yurtiçinde gram alt?n ise 3690 TL'den sat?l?yor.
Brent petrol ise 63 dolar s?n?r?na kadar çekildi, sonras?nda 62,75 dolar civar?nda denge buldu.
DOLAR GÜÇLEN?RKEN EURO GER?L?YOR
Haftaya dolar endeksi 102,85 seviyesinden ba?larken, 10 y?ll?k ABD tahvil getirisi yüzde 3,93 seviyesinde. EUR/USD paritesi ise 1,9035’e yak?n i?lem görüyor.
TRUMP: GER? ADIM YOK, ?LACI ALMAK ?ART!
Trump, borsalar? yerle bir eden tarifeleri "ilaç" olarak tan?mlad?. Tarifelerin borsalardaki etkisiyle ilgili olarak "hiçbir ?eyin de?er kaybetti?ini görmek istemiyorum ama bir ?eyleri düzeltmek için baze ilaç alman?z gerekir" ifadesini kulland?.
ABD Ba?kan? Donald Trump, yabanc? hükümetlerin yeni gümrük tarifelerinden muaf tutulmak için “çok büyük miktarda para” ödemesi gerekti?ini söyledi.
Pazartesi günü dünya piyasalar?nda ya?anan büyük dü?ü?lerin ard?ndan bu aç?klamalar yat?r?mc?lar?n endi?elerini art?rd?. Asya borsalar? sert dü?erken ABD vadeli i?lemleri de ciddi kay?plar ya?ad?. Trump'?n yaratt??? küresel ekonomik çöküntü, dünya çap?nda hissediliyor.
EKONOM?K HARAÇ
Trump, Florida’daki golf tatilinden dönerken Air Force One uça??nda gazetecilere konu?tu. Trump, Avrupa ve Asya'dan liderlerle görü?tü?ünü ve bu ülkelerin kendisini tarifeler konusunda ikna etmeye çal??t???n? söyledi. Ancak “Y?ll?k bazda çok büyük paralar ödenmeden görü?me olmaz” diyerek pazarl?k alan?n? daraltt?.
Geçen hafta ilan edilen tarifelere Çin kar??l?k verdi. Baz? yat?r?mc?lar ve siyasetçiler tarifelerin kal?c? m? yoksa pazarl?k arac? m? oldu?unu kestirmekte zorland?.
Trump’?n destekçilerinden milyarder yat?r?mc? Bill Ackman, ekonomik bir “nükleer sava?” ya?anmamas? için tarifelerin durdurulmas? ça?r?s? yapt?.
Trump’?n ekonomi ekibi ise bu süreci “küresel ticaret düzeninde zekice bir yeniden konu?lanma” olarak niteledi.
'ELL?DEN FAZLA ÜLKE MASAYA OTURDU'
ABD Hazine Bakan? Scott Bessent, Çar?amba gününden bu yana elliden fazla ülkenin müzakere masas?na oturdu?unu söyledi.
Ticaret Bakan? Howard Lutnick, tarifelerin "haftalarca" yürürlükte kalaca??n? belirtti. Japonya Ba?bakan? Shigeru Ishiba ise sonuçlar?n “bir gecede” al?namayaca??n? söyledi.
Japon borsas?nda bankac?l?k hisseleri önderli?inde ya?anan sert sat??lar, piyasan?n bu sürece güvenmedi?ini gösterdi.
ABD gümrük yetkilileri, cumartesi gününden itibaren birçok ülkeye yüzde 10’luk genel tarife uygulamaya ba?lad?. Çar?amba sabah?ndan itibaren bu oranlar?n yüzde 50’ye kadar ç?kmas? bekleniyor.
Tayvan, tarifesiz ticaret teklif etti. ?srail Ba?bakan? Netanyahu tarifelerin hafifletilmesini isteyece?ini duyurdu. Hindistan ve Vietnam da Washington’la anla?ma aray???nda.
JPMorgan, tarifelerin ABD büyümesini bu y?l yüzde 0.3 dü?ürece?ini tahmin etti. Goldman Sachs ise Çin’in büyümesinde en az 0.7 puanl?k kay?p öngördü. ?ki banka da küresel resesyon riskini yüksek buluyor.
??TE ABD'N?N GÜMRÜK TAR?FELER?
Trump’?n imzalad??? kararnameyle birlikte, Avrupa Birli?i’ne yüzde 20, Çin’e yüzde 34, Vietnam’a yüzde 46 ve daha birçok ülkeye yüzde 10 ila yüzde 50 aras?nda de?i?en gümrük vergileri uygulanacak. Türkiye dahil baz? ülkelere ise yüzde 10 oran?nda vergi getirilecek.
Uzmanlar, tarifelerin uzayan bir ticaret sava??n? tetikleyebilece?ine dikkat çekerek, piyasalar?n yak?n vadede toparlanmas?n?n zor oldu?unu ifade ediyor. Küresel resesyon endi?eleri yeniden alevlenmi? durumda.