Dünyan?n gözü Washington D.C.'ye çevrildi, ABD Ba?kan? Donald Trump ve Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an aras?ndaki görü?me 2 saat 18 dakika sürdü.
Kar??lama alay? bayraklar?yla yerlerini al?rken gazetecilerin heyecanla kameralar?n? haz?rlad?. ABD Ba?kan Trump ise Erdo?an'? kar??lamak üzere kap?ya ç?kt?. ?kili k?sa bir selamla?man?n ard?ndan içeriye geçti.
Bir gazetecinin sorusu ise son derece dikkat çekici oldu. Gazeteci, Trump'a Erdo?an'la el s?k???rken, "Say?n Ba?kan, Cumhurba?kan? Erdo?an'?n F-35 almas?na izin verecek misiniz?" diye sordu.
Trump ise, "?imdi görece?iz" diye yan?t verdi. ?kili bas?nla birlikte konu?mak üzere misafir odas?na oturdu.
BASINA AÇIK GÖRÜ?MEDE NELER KONU?ULDU?
Rahip Branson olay?n? hat?rlatarak görü?meye ba?layan Trump, Erdo?an'?n elini s?kt? ve sözü Erdo?an'a b?rakt?. Erdo?an ise 'Trump'la birlikte ABD Türkiye ili?kilerinde farkl? bir dönem ya??yoruz. F-16, F-35 ve Halk Bankas? ile ili?kiler konusunu görü?meyi umuyoruz. Heybeliada okulu konusunda ise gere?ini yapmaya haz?r?z" dedi.
Trump, "Türkiye'yle harika bir ili?kimiz var, son derece iyi ürünler yap?yorlar" diye konu?tu. CNN Türk muhabirinin S-400'ler ve Türkiye'nin F-35 projesine yeniden dahil edilmesi konusunda sordu?u bir soru hakk?nda ise Trump, "Erdo?an'?n baz? ?eyler istedi?ini biliyorum. Bence istediklerini alacak" dedi.
Erdo?an da "Orta Do?u'daki sorunlar? çözmek için beraber çal??maya haz?r?z" diye konu?tu. Trump ise "Evet, Erdo?an'?n bölgede çok nüfuzu var. Bu esnada Türkiye'ye yapt?r?mlar?n kald?r?lmas?n? da konu?aca??z" diye konu?tu. Trump ise, "Normalde fikirleri olan insanlar? sevmem, ama onu severim. Erdo?an sert bir adam, son derece fikirli de biri ama onu seviyorum. Umar?m Rusya'dan petrol almay? b?rakacaklar" diyerek devam etti. Rusya'n?n Ukrayna'da sürdürdü?ü sava?a ve sava??n bitmesi gerekti?ine de?indi.
Bir gazetecinin "Erdo?an'?n Gazze görü?leri hakk?nda ne dü?ünüyorsunuz?" sorusuna ise "Onun bu konudaki görü?lerini bilmiyorum, ama bu konuda iyi bir görü?me yapt?k ve durumu çözmeye yak?n?z" dedi.
Suriye'yle ilgili olarak bir soru soran gazeteci, "Suriye'nin parçalara ayr?lma ihtimali var, bu konuya ne diyorsunuz? Erdo?an'?n 'Suriye'nin kaderini elinde tuttu?unu' söylemi?tiniz. Ne dü?ünüyorsunuz?" sorusuna cevap veren Trump ise "Erdo?an 1000 y?ld?r süren bir sava?? bitirdi. Oras? onun vekillerine ait. Biz de yapt?r?mlar? kald?rd?k. Bugün bu konuda baz? geli?meler olabilir" dedi.
BASINA KAPALI GÖRÜ?ME GÜNDEM?NDE NELER VAR?
New York'ta gerçekle?en Birle?mi? Milletler Genel Kurulu sonras? Beyaz Saray'da bulu?an ikilinin bas?na kapal? görü?mesinin gündemi son derece yo?un.
Erdo?an, Trump'la THY için al?nacak Boeing uçaklar?, F-16 sava? uça?? al?m?n?n ve F-35 program?na Türkiye'nin olas? dönü?ünü ve son olarak da ABD ile yap?lacak do?al gaz anla?mas?n? konu?mas? bekleniyor.
GAZZE HASSAS NOKTA
Ancak ikilinin görü?mesi esnas?nda sadece ticaret konu?mas? beklenmiyor. Türkiye ve ABD için son derece hassas bir konuya dönü?en Gazze'deki katliam, iki lider için de olas? bir tart??ma noktas? olarak kabul ediliyor.
Trump, Filistinli militan örgüt Hamas'? bir terörist yap? ve yok edilmesi gereken bir dü?man olarak görürken, Cumhurba?kan? Erdo?an'?n Hamas'? bir direni? örgütü olarak tan?mlamas? dikkat çekiyor.
?srail'in de Filistin'in tan?nmas?ndan dolay? olu?an öfkesi ve Trump'?n kendi deyi?iyle "her zaman ?srail'in taraf?ndan olmas?" bu gerilimi artt?r?yor.
Ancak ikili, Katar ve Suudi Arabistan'?n da aralar?nda oldu?u körfez ülkeleriyle birlikte yapt?klar? toplant?dan beri Gazze hakk?nda son derece olumlu aç?klamalarda bulunuyor.
Trump ve ekibi, Gazze sorunun "yak?n zamanda çözülece?inin" garantisini veriyor. Erdo?an ise toplant?y? "çok verimli geçti" olarak yorumlam??t?.
GÖRÜ?MEN?N ?LG? ODA?I, F-35 PROJES?
Reuters'?n haberine göre, ABD ve Türkiye aras?ndaki ili?kilerde kaydedilen bu olumlu de?i?im, 2020'de Türkiye'nin Rusya'dan S-400 füze savunma sistemleri sat?n almas? nedeniyle ba?lat?lan ABD yapt?r?mlar?n?n a??labilece?i yönündeki umutlar? canland?rd?.
Yapt?r?mlar?n a??lmas? Türkiye'nin yapt?r?mlar öncesinde hem mü?terisi hem de üreticisi oldu?u Lockheed Martin F-35 sava? uçaklar?n? sat?n almas?n?n yolu aç?labilir.
Türkiye ile ABD aras?ndaki ili?kiler hakk?nda de?erlendirmede bulunan eski büyükelçi Timur Söylemez, "ABD Kongresi'nin direnmesi beklense de iki tarafta da siyasi irade olmas? ve diplomatlar?n bilinen tüm sorunlar? ele alan bir çerçeve ç?karabilmesine izin verilmesi durumunda, Türkiye'nin F-35'leri sat?n almas? için ye?il ???k ula??lamaz de?il" dedi.
Trump toplant? öncesinde yapt??? aç?klamada F-35'lere ili?kin görü?melerin "olumlu sonuçlanmas?n?" bekledi?ini söyledi. Di?er yandan, Reuters'a konu?an Türk yetkililer al?nmas? söz konusu olan F-16'lar?n maliyeti konusundaki sorulara cevap vermediler.
SUR?YE KONUSUNDA ANLA?TILAR
Reuters'?n haberi göre ise iki lider aras?ndaki en büyük anla?mazl?klardan biri olan Suriye konusu, Ahmet El ?araa'n?n yönetime geçmesiyle büyük oranda çözüldü.
Trump da, Erdo?an da Reuters'a göre Suriye'de merkezi bir yönetimi destekliyor. Trump, Suriye sorunun çözülmesiyle mülteci ak?m?n?n büyük oranda azalaca?? görü?ünde.
Bununla birlikte ikilinin planlar?n?n önünde kalan en büyük engel, Suriye'ye kar?? son derece ?üpheci ve sald?rgan bir ?ekilde yakla?an ?srail Ba?bakan? Binyamin Netanyahu kal?yor.
Netanyahu, Suriye'yi "bir terörist yönetim" olarak tan?ml?yor ve merkezi yönetime kar?? direnen Süveyda bölgesindeki Dürzi milislere destek veriyor. Bu durumun görü?meye yans?mas? bekleniyor.
Erdo?an görü?menin ard?ndan Beyaz Saray'dan ayr?ld?.