GÜNCEL POLİTİKA YEREL YÖNETİMLER EKONOMİ SPOR MAGAZİN RÖPORTAJLAR YAZAR CAFE FOTO GALERİ VİDEO GALERİ
Kültür-Sanat
21 Temmuz 2025 Pazartesi 10:31

Tokat'?n yöresel sanat? 'yazmac?l???' ?zmir'de yayg?nla?t?r?yor

Uunutulmaya yüz tutmu? el sanatlar? aras?nda yer alan Tokat yöresine özgü ah?ap bask? tekni?iyle yap?lan yazmac?l?k, ?zmir'de Somut Olmayan Kültürel Miras Ta??y?c?s? ünvan?na sahip yazmac?l?k ve ah?ap bask? ustas? Emel Ardahanl? (68) taraf?ndan yayg?nla?t?r?l?yor. Ardahanl?, ?zmir'de yeni ustalar yeti?tirerek sanat?n yeniden canlanmas?na katk?da bulunuyor

Unutulmaya yüz tutmu? el sanatlar? aras?nda yer alan Tokat yöresine özgü ah?ap bask? tekni?iyle yap?lan yazmac?l?k, ?zmir'de Emel Ardahanl? taraf?ndan yayg?nla?t?r?lmaya çal???l?yor. Tokat gelini olan Ardahanl?, gençlik y?llar?nda e?inin memleketine yapt?klar? ziyaretlerde ah?ap bask? tekni?iyle yap?lan Tokat yazmac?l???yla tan??t?. Ardahanl?, 1997 y?l?nda çal??t??? bankadan emekli olduktan sonra Tokatl? ustas? At?f Arpac?o?lu'ndan yazmac?l?k sanat?n? ö?rendi. Somut Olmayan Kültürel Miras Ta??y?c?s? ünvan? sahibi olan yazmac?l?k ve ah?ap bask? ustas? Ardahanl?, ?zmir'de yeni ustalar yeti?tirerek sanat?n yeniden canlanmas?na katk?da bulunuyor.

'2000 YILINDAN BUGÜNE DEVAM ETT?R?YORUM'

E?inin Tokatl? olmas?n?n kendisini el bask? sanat?na yönlendirdi?ini aktaran Ardahanl?, "Tokat'la ba??m?z hiç bitmedi. Aile büyüklerimiz orada ya??yorlar. Her gitti?imizde kendimi yazmac?lar han?nda bulurdum. Bask?n?n sesleri, boyan?n kokusu beni çekerdi. At?f Arpac?o?lu ustam? orada buldum. Tokat yazmac?l???yla 40-45 y?l önce tan??t?m" dedi. 25 y?ld?r el bask? sanat?n? yapt???n? söyleyen Ardahanl?, "Geçmi?te kuma? boyama dersi veriyordum ama yetmemeye ba?lam??t?. Kuma?lar? toplay?p hafta sonu Tokat'a gidip bask?s?n? yap?p, ö?rencilerime boyat?yordum. Sonra ustama 'git, gel çok zor oluyor, sen bu i?i bana ö?ret' dedim. 2000 y?l?ndan bugüne devam ettiriyorum" diye konu?tu.

'TOKAT YAZMACILI?I GELENEKSEL YAPILMALI'

Tokat yazmac?l???n?n geleneksel ?ekilde yap?lmas? gerekti?ini vurgulayan Ardahanl?, "Günümüzde Tokat yazmac?l???n? kal?p ve kuma? boyas? al?p, süngerle boyay? kal?ba sürüp kuma?a basmak san?yorlar. Her i?in bir Çin mal? var. Kal?plar?m?z ?hlamur a?ac?ndan el oymas?yla yap?l?yor, makinadan ç?kma de?il. Boyalar da kök boya, kendimiz haz?rl?yoruz. Ben her sene 3-4 sefer Tokat'a gidip ustam?n atölyesinde boyalar? haz?rlar?m, ö?rencilerime de o boyalar? veririm. Kuma? kök boyay? oldu?u gibi emer, dokundu?unuzda boyan?n kat?n? hissetmezsiniz. Bask?ya geçmeden ve sonras?nda kuma?ta yap?lmas? gereken i?lemler var. Onlar? da do?ru yaparsan?z o kuma? art?k sizinle, hatta sizden sonra da ya?ar. Y?kad?kça rengi parlar. Çakma dedi?im kuma??n üstünde boya kat b?rak?r, zamanla da rengi solar" dedi.

'AMACIM SANATI YEN?DEN CANLANDIRMAKTI, BA?ARDIM'

Ah?ap kal?p oyma ve bask?n?n Osmanl?'dan gelen 700 y?ll?k bir sanat oldu?unu aktaran Ardahanl?, "Tokat'ta yazmac?lar han?nda bu i?i yapan 12 usta var. Bu i?e ilk ba?larken amac?m Tokat'ta kaybolmaya yüz tutacak bu sanat? yeniden canland?rmakt?, ba?ard???ma da inan?yorum. Bu konuda hem Tokat Belediyesi hem Tokat Valili?i ve Kültür Müdürlü?ü taraf?ndan çal??malar?ma verilmi? bir te?ekkür var, Tokat için kültür elçisi seçildim. ?zmir'de e?itimlerime kas?m ay?nda ba?l?yorum, may?s ay?nda bitiriyorum. May?s ay?nda ö?rencilerimi toplay?p i?in ana vatan?na Tokat'a götürüyorum. Orada ustalarla birkaç gün çal???yoruz, çok keyifli bir kültür gezisi oluyor" diye konu?tu.

'USTALARDAN ALDI?IM EL? BA?KA USTALARA VER?YORUM'

Tokat yazmac?l???n? ö?rendi?i Arpac?o?lu ailesinin dört ku?akt?r yazmac?l?k yapt???n? söyleyen Ardahanl?, "Sebati usta At?f, Ahmet ve Osman'?n babalar?yd?. Arpac?o?lu yazma beni de dördüncü ku?ak kabul etti ve tescillendirdi. Ben ustalardan el ald?m. Bundan daha büyük onur ve gurur olmaz. Ben de ustalardan ald???m eli ba?ka ustalara veriyorum, ya?atmaya çal???yorum. Gençlerin bu i?e önem vermesi, bir yerden tutup sahiplenmesi en büyük arzum. Ama ne olur i?in gelenekselini yapal?m, çakmas?na yönelip i?in kolay?na kaçmayal?m" dedi.