Tar?m ve kooperatifle?me masaya yat?r?ld?

?zmir Büyük?ehir Belediyesi öncülü?ünde kurulan, kent ekonomisinde belirleyici role sahip kurum ve kurulu?lar?n temsilcilerinin üye olarak yer ald??? ?zmir Ekonomik Kalk?nma Koordinasyon Kurulu (?EKKK)  90. toplant?s? internet üzerinden yap?ld?. Toplant?da konu?an ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, Türkiye’nin yanl?? tar?m politikalar? ile ithalat cenneti haline geldi?ini belirterek, ?zmir’i dünyan?n en iyi tar?m kentlerinden biri yapmak için çal??t?klar?n? söyledi. 

“Tar?msal Kalk?nma Kooperatifleri” gündemi ile toplanan ?EKKK’da ?zmir Köy-Koop Yönetim Kurulu Ba?kan? Neptün Soyer, kooperatiflerin 7 ki?inin bir araya gelmesi ile kuruldu?unu hat?rlatarak “Bir Sele Zeytinin Nesi Var Yedi Sele Zeytinin Ya?? Var” ba?l?kl? bir sunum yapt?. 1800’lü y?llardan itibaren ?zmir’de ba?layan kooperatifçili?in teoride ve uygulamada as?l Mustafa Kemal Atatürk’ün önderli?inde Cumhuriyet döneminde geli?ti?ini hat?rlatan Soyer, "Atatürk 1931 y?l?nda ?zmir Ticaret Odas?'nda yapt??? konu?mada kooperatifçili?in tan?m?n? en güzel ?ekilde yapm??t?r. Atatürk, 'Birle?mede kuvvet vard?r. Tar?msal Kalk?nma Kooperatifi kurmak maddi ve manevi kuvvetlerin zeka ve maharetlerini birle?tirmektedir. Yoksa bir zay?f ile bir kuvvetin birle?mesi de?ildir' der. Biz de bu tan?mdan hareketle bir avuç zeytinin bu memlekete faydas? olmas? için dayan ??ma içinde olmal?, bu zeytinleri birle?tirip s?karak ya? yapmam?z laz?m' diyoruz" dedi. K?rsalda kalk?nmay? hedefleyen köy enstitülerinin kooperatifçili?i anlatacak ö?retmenleri yeti?tirmede önemli roller üstlendi?ini, ilk kurulan köy enstitülerinden birinin de ?zmir K?z?lçullu Köy Enstitüsü oldu?unu hat?rlatan Soyer, 1971 y?l?nda Mahmut Türkmeno?lu’nun kooperatifleri bir çat? alt?nda toplayarak kurdu?u ?zmir Köy–Koop Birli?i’nin ise Türkiye’ye örnek oldu?unu söyledi.

Gastronomi rotas? k?rsal? kalk?nd?r?r
Köklerinden ald??? güçle, dayan??ma ruhuyla ?zmir’in pek çok konuda öncü oldu?unu ifade eden Soyer,  ?zmir Köy-Koop Birli?i olarak dünyadaki en büyük g?da hareketi olan Slow Food'a liderlik etmeye çal??t?klar?n?n alt?n? çizdi. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi'nin ev sahipli?inde dünyan?n en büyük gastronomi fuar? Terra Madre Anatolia'n?n ?zmir'de düzenlenece?inin alt?n? çizen Soyer, "2021 y?l?nda düzenlenecek fuarla ninelerimizin yapt??? yemekleri gençlerin yapt??? yemeklerle bulu?turacak, küçük aile çiftçilerini anlatacak, ?zmir'i dünyaya tan?tacakt?k. Pandemi süreci araya girdi. 2022 y?l? da olsa mutlaka yap?lacakt?r" dedi.

?zmir’de gastronomi rotas? olu?turulmas? önerisinde bulunan ?zmir Köy-Koop Birli?i Ba?kan? Neptün Soyer, konu?mas?na ?öyle devam etti: "K?rsalda en fazla ya?am?n oldu?u illerden biri ?zmir. Bu memlekete bir ???k vereceksek, önderlik edeceksek bizim k?rsala gitmemiz gerekiyor. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi k?rsaldaki üreticiyi desteklemek için kooperatiflerden süt, fidan, çiçek al?yor. Ancak köylünün kendi bölgesinde ürününü kente getirmeden kalk?nmas?n? sa?lamak çok önemli. ?zmir Köy–Koop Birli?i olarak olu?turulacak bir gastronomi rotas?n?n bu anlamda çok önemli olaca??n? dü?ünüyoruz.” 

Tüm dünyaya anlataca??z
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin olu?turdu?u Efes–Mimas ile Efeler yolunu zeytin bar?? rotas? ile birle?tirip kentin kuzeyinde, güneyinde, bat?s?nda ve do?usunda 360 derecelik bir gastronomi rotas? olu?turabilece?inin alt?n? çizen ?zmir Köy-Koop Birlik Ba?kan? Neptün Soyer, ?unlar? söyledi: “Üzerinde yürüyü? ve bisiklet yollar?n?n bulundu?u Efes –Mimas yolu Efes’ten ba?lay?p Karaburun’a kadar devam ediyor. Yine Büyük?ehir’in haz?rl???n? yapt??? Efeler yolu Kemalpa?a ile Efes aras?nda. Yine ayr?ca ?zmir'in kuzeyinde Bak?rçay Havzas?'nda zeytin bar?? rotas? çal??malar? var.  Bergama, K?n?k, Alia?a ve Menemen’i de bu rotaya katarsak 360 derecelik bir yol belirlemi? oluruz. Bu rota üzerinde butik üretim yapan çiftlikler, ba? yollar?, butik restoranlar olacak.  Ev pansiyonculu?u geli?ecek, rota üzerinde yürüyü? yapan lar, bisiklete binenler köylerden geçerken bizim kooperatiflerimizin üretti?i ürünleri alacak. 3 boyutlu görüntülerle çiftliklerimizi tan?tabilir, dünyan?n her yerinden insanlar?n bu rota üzerinden ?zmir’i görüntülemelerini sa?layabiliriz. Biz ?zmir Köy –Koop Birli?i’ne ba?l? 103 kalk?nma kooperatifi olarak tarladan sofraya iyi, adil, temiz g?day? tüm dünyaya anlatmaya haz?r?z.”

Kurul üyelerinden öneriler
Toplant?da konu?an kurul üyelerinden Ya?ar Holding A.? CEO’su Dr. Mehmet Akta? çiftçinin teknolojiye eri?iminin çok önemli oldu?unu hat?rlatarak kooperatifle?menin önemine de?indi. Akta?, “Türkiye’de da??n?k tar?msal altyap? var. Tar?msal vizyonun üniversiteler, özel sektör ve kamunun içinde oldu?u kat?l?mc? bir koordinasyon mekanizmas? ile olu?mas? ve geli?mesini öneriyorum” dedi. 

Tire Süt Kooperatifi Yönetim Kurulu Ba?kan? Mahmut Eskiyörük, küresel salg?n sürecinde köylünün üretiminin öneminin ortaya ç?kt???n? belirterek, üreticinin en önemli sorununu ürürünü pazarlayamamak oldu?unu söyledi. ?zmir’deki tar?m uygulamalar?n?n Türkiye’ye örnek oldu?unu hat?rlatan Eskiyörük, bunun ülke politikas? olarak de?erlendirilmesi gerekti?inin alt?n? çizdi.

?ZS?AD Yönetim Kurulu Ba?kan? Hasan Küçükkurt ise Türkiye’nin tar?m ve hayvanc?l?kta d??a ba??ml? bir ülke haline getirildi?ini hat?rlatarak, “K?rsaldaki kalk?nmay? art?rmak için yeter ki istekli olal?m. Köyden kente göçü önleyelim. Resim belli. Yap?lacak ?ey belli. Tar?m arazilerine imar vermeyelim” diye konu?tu.  Agrobay Yönetim Kurulu Ba?kan? Ahmet ?entürk, EG?FED Dan??ma Kurulu Ba?kan? Temel Aycan ?en, Ziraat Odas? Ba?kan? ?brahim Erdall?, Urla ?arapç?l?k A? Yönetim Kurulu Ba?kan? Can Ortaba?, Tari? Zeytin ve Zeytinya?? Birli?i eski Ba?kan? Cahit Çetin tar?m ve kooperatifçilik konusunda görü?lerini aç?klad?.

Tar?m? güçlendirecek 4 ilke
Kurul üyelerinin konu?mas?n?n ard?ndan söz alan ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, ?zmir’in tar?m cenneti oldu?unu, bereketli topraklara sahip tar?m üreticilerini güçlendirmek ve destek olmak zorunda olduklar?n? belirtti. Yanl?? politikalarla ithalat cenneti haline gelen Türkiye’de tar?m ve hayvanc?l??? güçlendirmek için Seferihisar Belediye Ba?kanl??? döneminde ba?layan 4 ilkeli bir programla çal??maya devam ettiklerini söyleyen  Ba?kan Soyer, “Bu dört ilkemizin birincisi yerli tohuma sahip ç?kmak. Yerli tohum bu memlekette ya??yor olman?n en büyük zenginliklerinden biri. Göbeklitepe’de Hatu?a?’ta  insanlar  ilk kez avc?l?k toplay?c?l??? bir kenara b?rak?p yerle?ik hayata ba?lad?lar. ?nsan elinden tohumun topra?a ilk dü?tü?ü ve bundan büyük gurur duydu?umuz yer olan bu topraklarda 2016 y?l?nda 16 bin köyü kapat?ld?. Bu topraklar bereketini yitirmedi. Tamamen yanl?? politikalarla  ithalat cenneti haline geldik. Di?er ilkelerimiz ise ürünü i?lemek, mutlaka kooperatifle?mek ve ürünü teknolojiyi kullanarak hem yurt içinde hem yurt d???nda en iyi ?ekilde pazarlamak.  Bu dört ilkenin her biri ile ilgili çok say?da yap?lacak i? var” diye konu?tu.

Sürdürülebilir bir tar?m için payla?mak gerek
Tüm bunlar? yaparken iki noktan?n göz ard? edilmemesi gerekti?ini hat?rlatan Ba?kan Soyer,
“Payla?may? bilmek ve do?aya sayg?l? üretim yapmak mecburiyetindeyiz. Tohumu saçarken söylenen ‘Kurda, ku?a, a?a’ laf?n?n alt?nda yatan ?ey bu. Payla?may? bilerek ve do?aya sayg?l? üretim yaparak sürdürülebilir bir tar?mla yola devam etmeliyiz. Yüzlerce kooperatif var, daha da çok kurulmas? gerekiyor” dedi.

Üreticiyi kucaklayarak yükselece?iz
Tar?m kenti ?zmir’i dünyan?n tar?m kentlerinden biri haline getirmek için çal??t?klar?n? kaydeden Ba?kan Soyer, konu?mas?n? ?öyle tamamlad?: “?zmir Büyük?ehir Belediyesi olarak bu kentin bir tar?m kenti oldu?unu biliyoruz. O nedenle gücümüzü, enerjimizi,   kaynaklar?m?z? bu alana odaklamaya devam edece?iz.  Bunu yaparken hiç kimseyi d??ar?da b?rakmadan tüm üreticiyi kucaklayarak, hepsiyle beraber yapaca??z. Yapacak çok i? var. Yeni destinasyonlar ç?kartmak, tar?mla turizmi, tar?mla do?ay? bulu?turmak gibi. Bugüne kadar tar?mla ilgili yap?lan yanl??lardan do?rular? ç?kartmak mümkün. Çok kadim bir kültürümüz var. Bunu bilimle, teknolojiyle bulu?turdu?umuz  takdirde  ?zmir’in sadece Türkiye’nin de?il Akdeniz’in, dünyan?n tar?m kentlerinden biri haline gelmesi i?ten bile de?il.”

Toplant? sonunda yeni ?EKKK üyeleri de belli oldu. ?zmir Devlet Senfoni Orkestras? Müdürlü?ü görevine getirilen Jale Özge Tanr?ver ile Luna Elektrik Elektronik Yönetim Kurulu Ba?kan? Mustafa Karaba?l? kurul üyeli?ine al?nd?.