?zmir'de 1928 y?l?nda yap?ld???nda Türkiye'deki ilk betonarme binalar?ndan biri olan kerestesi ?talya'dan, demiri Almanya'dan, çimentosu Romanya'dan getirilen, mimari özellikleriyle dikkat çeken tarihi Kard?çal? Han?'nda geçen 23 Eylül'de yang?n ç?kt?. Elektrik aksam?ndan ç?kt??? belirlenen yang?nda, sanat atölyeleri büyük zarar gördü, çocuklar?n e?itim gördü?ü piyanolar yand?. Yang?n?n üzerinden bir ay geçmesine ra?men, binada yenileme çal??malar? ba?lamad?.
TRAVMAYI SANATLA ATLATMAYA ÇALI?IYOR
Yang?nda 3 atölyesi zarar gören ressam Nevin Öven Karaböcek, fark?ndal?k yaratmak amac?yla binada resim sergisi açt?. Ya?l? boya tablolar?n?, yanm?? kap?lar?n üzerine isli duvarlara asarak sergileyen Karaböcek, bu sergiyle birlikte han?n eski haline dönmesi için çal??malar?n yap?lmas? gerekti?ini söyledi. Karaböcek, "2008 beri burada resim yap?yorum. Yang?n sebebiyle 3 atölyem zarar gördü. Birçok resmim de yand?. Ard?ndan sergi açma fikri belirdi ve böyle bir ?ey yapt?m. Resimlerimin ifadesi ve renkleri de yanan duvarlara uydu. Böylelikle de ortaya güzel bir sergi ç?kt?. Ya?anan bu olumsuz olay? böyle atlatmaya çal???yorum. Çünkü travmay? hala atlatabilmi? de?ilim" dedi.
'FARKINDALIK YARATARAK HANIN YEN?DEN AYA?A KALKMASINI ?ST?YORUZ'
Tarihi Kardiçal? Han?'n?n eski haline döndürülmesi için yard?m beklediklerini aktaran Karaböcek, ?öyle konu?tu: "?zmirli sanatç?lar olarak Bu handa bir araya geliyoruz. Çünkü buran?n ruhunu çok seviyoruz. Kard?çal? Han?'n?n yanmas? bizi derinden üzdü. Tüm resimlerimi al?p ba?ka bir yerde bu sergiyi açabilirdim ama gidemiyorum. Bu vesileyle buran?n durumu duyulsun istiyorum. Kendili?inden geli?en bu sergiyle fark?ndal?k yaratmaya çal???yorum. Han?n eski haline gelmesi için çe?itli ba?vurularda bulunduk. Ancak 20 varisi oldu?u için ne yaz?k ki somut bir ad?m at?lam?yor. Ki?ilerin bir araya gelip han? yeniden aya?a kald?rmas?n? istiyoruz. Bunun yan? s?ra ?ehrin de buraya sahip ç?kmas? gerekiyor." Karaböcek, ziyaretçilerden gelen tepkilerden memnun oldu?unu sözlerine ekledi.
TÜRK?YE'N?N ?LK BETONARME B?NALARINDAN B?R?
Rivayete göre, yüzy?llar önce Konya'da ya?arken Osmanl? devletinin göç hareketleriyle Kardiça’ya göçen ve soya?ac?nda bulunabilen en eski isim 1700’lü y?llara ait Yunanistan’?n orta bölgesindeki tar?m kasabas? Kardiça'da ya?ayan Halil Onba??’n?n torunu ?brahim Bey, Kardiça'da bar?namayacaklar?n? dü?ünerek k?z karde?i ve baz? aile fertlerini yan?na alarak 1910'da ?zmir’e göçmü? ve ilk giri?im olarak Pasaport liman?nda bir bina sat?n alm??. ?zmir’in ilk Türk tütün tüccarlar?ndan birisi olan ?brahim Bey, daha önce otel olan bu binay? k?sa sürede tar?m ürünleri ticarethanesine dönü?türmü?. A??rl?kl? olarak tütünle u?ra?an ?brahim Bey, incir ve üzüm al?m sat?m? da yapm??. Bu binan?n yetmemesi üzerine ?brahim Bey bugünkü 2. Kordon ve Mimar Kemalettin caddelerinin kesi?ti?i kö?eye, Büyük Kard?çal? Han?'n? in?a ettirmi?. Yap? Türkiye’deki ilk betonarme olarak in?a edilen binalardan biri. Binan?n kerestesi ?talya’dan, demiri Almanya’dan, çimentosu Romanya’dan getirtilmi?. Han, 1928 y?l?nda tamamlanm?? ve kullan?ma aç?lm??. Yap?n?n mimar?, Cumhuriyet döneminin önemli mimarlar?ndan biri olan Mehmet Fesçi Bey’dir. O zamanki kay?tlara göre yap?n?n isminin Kard?çal? ?brahim Bey Apartmanlar? olarak geçti?i söylenir. 2 bin metrekare alan üzerine oturan han, Birinci Ulusal Mimari Ak?m örne?inin önemli yap?lar?ndan biridir. Yap? Mimar Kemalettin Caddesi ve 2. Kordon caddelerine bakan kö?elerinden iki metal yalanc? kubbeye sahiptir. Yap?n?n ikinci kat?nda sivri kemerli pencereler kullan?lm??t?r. Yap?n?n kö?esindeki kubbelerin alt?nda çini panolar bulunur. Bitkisel motifler, yap?da pencereleri ay?ran plasterlerde, 2'nci katta bulunan sivri kemerli pencerelerin üstünde, kubbelerin alt?nda ve balkonlarda kabartma ?eklinde uygulanm??t?r. Ayr?ca yap?n?n pencereleri her katta farkl?l?k gösterir. 100'den fazla odas? bulunan han?n koridorlar? yüksek tavanl?d?r. Koridorlar han?n ortas?nda bulunan ve han?n çat?s?ndan zeminine kadar inen bir aç?kl?ktan ayd?nlan?r. Bu aç?kl?k cam bir örtüyle kapal?d?r. Han?n üst katlar?na 2 merdivenle ç?k?lmaktad?r, han?n do?u yönündeki merdiven bo?lu?undan vakti zaman?nda asansör inip ç?k?yormu? fakat ?u anda asansör kullan?lmamakta ve ikinci katta muhafaza edilmektedir. 1952 y?l?nda ?brahim Kard?çal?’n?n ölümüyle varisleri dükkanlar?n kimini satt? kimini ise kiraya verdi. ?u anda han?n 20 varisi vard?r. Yap? zamanla bak?ms?z kalm?? ve y?pranm??t?r. Han 2003 y?l?nda bir tadilat görmü?tür. Fakat han?n acil bir ?ekilde özgünlü?ü bozulmadan restore edilmesi gerekmektedir. Büyük Kard?çal? Han?, bugün özel sanat merkezlerinin hizmete girmesiyle yeni bir sayfa aç?larak bir sanat kompleksine dönü?mü?tür. Handa opera, bale, müzik, resim, heykel, telli çalg? tamir ve kukla atölyeleri olmak üzere gençlere güzel sanatlar kurslar? verilmekte ve Devlet Tiyatrolar? Opera ve Balesi Çal??anlar? Yard?mla?ma Vakf? (TOBAV) ?zmir ?ubesi de bu handa hizmet vermektedir.