Konak Ahmeta?a Mahallesi'nde bulunan, mülkiyeti Vak?flar Müdürlü?ü'ne ait olan, 120 y?ll?k Kaptan Mustafa Pa?a ?? Merkezi için yap-i?let-devret modeli ile 2016 y?l?nda ihaleye ç?k?ld?. ?haleyi kazanan firma taraf?ndan 12 Haziran 2016 tarihinde, çal??malara ba?land?. Binay? y?karak, yerine al??veri? merkezi kurmak isteyen firma yetkilileri, beklemedi?i durumla kar??la?t?. ?? makineleriyle yap?lan kaz? çal??malar? s?ras?nda, binan?n zemininde tarihi kal?nt?lara rastland?. Bunun üzerine çal??malar durduruldu. Arkeologlar taraf?ndan yap?lan incelemelerde, ortaya ç?kan yap?n?n Milattan Sonra 2'nci yüzy?lda in?a edildi?i anla??lan Roma hamam? ile gymnasium (okul) kal?nt?s? oldu?u belirlendi. Ancak aradan geçen 3 y?la ra?men, bölgeye dair net bir karar al?namad?.
?zmir 1 Numaral? Kültür Varl?klar?n? Koruma Bölge Kurulu, yapt??? son toplant?da, tarihi kal?nt?lar?n ayn? zamanda Smyrna Antik Kenti Liman? yerle?imi hakk?nda da yeni tarihsel bilgiler verdi?ini, bu nedenle söz konusu yap?n?n yerinde korunmas?n?n önemli oldu?unu belirtti. Kurul, karar?nda ayr?ca, yap?n?n kamuya aç?k olarak sergilenmesi ve tan?t?lmas?n?n önemine de de?indi. Yap?n?n fiziksel, kimyasal ve biyolojik bozulmalara aç?k oldu?u, bu nedenle mevcut zemin suyunun, Ege Üniversitesi ?n?aat Mühendisli?i Bölümü taraf?ndan haz?rlanan drenaj tedbirleri hakk?nda inceleme ve de?erlendirme raporunda belirtilen hususlar dikkate al?narak ilgili müze müdürlü?ü uzmanlar? denetiminde tahliyesinin sa?lanmas? istendi. Kal?nt?lar?n konservasyonu ve yerinde sergilenmesini de içerecek olan koruma projesinin, Kurul'a iletilmesinin ard?ndan yeni bir de?erlendirme yap?laca?? belirtildi.
'NEDEN DERECELEND?RME YAPILMIYOR?'
Çevre davalar?na bakan avukat Arif Ali Cang?, bölgenin y?llard?r su alt?nda oldu?unu, kal?nt?lar?n zarar gördü?ünü ve yosun ba?lad???n? söyledi. Alandaki suyun biran önce çekilmesinin ve bölgenin koruma alt?na al?nmas?n?n önemine de?inen Cang?, Kurul karar?na dair ?unlar? söyledi:
"Kurul, buran?n korunmas? gerekti?ini bir kez daha vurgulam?? ancak her nedense sit derecesinden bahsetmemi?. 1'inci derecede arkeolojik sit tescillendirmesinden kaç?nm??. Bunu anlamakta güçlük çekiyoruz. Çünkü yaz?n?n tamam?na bakt???m?z zaman 1'inci derecede arkeolojik sit tan?m?n?n yap?ld??? görülüyor. Ama neden derecelendirme yapm?yor, bu anla??l?r gibi de?il."
'1'?NC? DERECEDE ARKEOLOJ?K S?T KARARI VER?LMEL?'
1'inci derecede arkeolojik sit karar?n?n verilmesi halinde, alandaki yap?la?man?n önüne geçilece?ini aktaran Arif Ali Cang?, "?zmir tarihi aç?s?ndan de?erli olan bu kal?nt?lar?n korunmas? ve gelecek ku?aklara aktar?lmas? için 1'inci derecede arkeolojik sit karar? verilmesi gerekiyor. ?zmir 1 Numaral? Kültür Varl?klar?n? Koruma Bölge Kurulu'nun öncelikle yapmas? gereken budur. Bunu vermedi?i sürece alan her zaman yap?la?ma tehdidi ile kar?? kar??ya" diye konu?tu.
Kemeralt?'n?n UNESCO Dünya Miras? Listesi'ne girmek için çabalad???n? vurgulayan Cang?, "E?er gerçekten Kemeralt?'n?n kültürel miras listene girmesi isteniyorsa, ç?kan kal?nt?lar?n?n korunmas? gerekiyor. Bu Kemeralt?'n?n i?ini de kolayla?t?r?r. ?zmir'de ya?ayan, bu kenttin tarihini, kimli?ini korumak isteyen yöneticilerin, örgütlerin buna duyarl? olmas? gerekiyor. E?er buras? bir arkeopark haline getirilebilirse, gerçekten Kemeralt? ve ?zmir çok ?ey kazanacak" dedi.