?zmir'de 118 yurtta??n hayat?n? kaybetti?i 30 Ekim depreminin ard?ndan y?k?lan ve a??r hasarl? binalar?n yeniden in?aas? çal??malar? h?zla sürüyor. Çevre ve ?ehircilik Bakanl??? ile TOK?'nin yürüttü?ü çal??malarda, hak kay?plar?, denetimlerin yetersizli?i ve kat art??? gibi sorunlar tart???lmaya devam ederken, önceki günlerde sosyal medyaya yans?yan baz? foto?raflar ?ok etkisi yaratt?. Foto?raflarda, baz? binalardaki kolonlar?n parçaland???, baz?lar?n?n ise hasarl? oldu?u görüldü.
Bayrakl?'daki 12 yurtta??n hayat?n? kaybetti?i Ya?c?o?lu Apartman?'n?n önünde bir bas?n aç?klamas? yapan TMMOB ?l Sekreteri Aykut Akdemir, ?zmir Barosu Ba?kan? Özkan Yücel ve ?n?aat Mühendisleri Odas? ?zmir ?ube Ba?kan? Eylem Uluta? Ayatar, h?zla süren in?aatlardaki sorunlara dikkat çekti. Aç?klamay? depremzedeler de takip etti.
ÖZENS?Z VE SUÇ TE?K?L EDEN YAPILAR...
Odalar ad?na aç?klamay? yapan Ayatar, ?unlar? söyledi:
“Taraf?m?za ula?an foto?raflar, 30 Ekim depreminde y?k?lan Ya?c?lar Apartmani yerine TOK? taraf?ndan ihale edilerek 'depreme dayan?kl?' nitelikte yeniden yapt?r?ld??? iddia edilen in?aattan çekilmi? görüntülerdir. Foto?raflar, ne yaz?k ki yap?n?n bir kat?nda kolon imalatlar?n?n son derece özensiz bir ?ekilde yap?ld???n? göstermektedir. Deprem bölgesinde, depremde y?k?lan yap?lar yerine in?a edilen yap?larda dikkatsiz ve özensiz, konusu suç te?kil eden imalatlar yap?lmas? kabul edilemez niteliktedir. Bir bina, statik aç?dan do?ru tasarlanm?? olsa da yerinde projesine ve fen kurallar?na uygun imal edilmedi?i, imalat sonras? bak?mlar? düzgün yap?lmad??? takdirde herhangi bir depremde istemedi?imiz sonuçlar?n ortaya ç?kma ihtimali artmaktad?r. Üstelik bu tür imalat hatalar?n?n, binan?n y?k?lmas? durumunda tespitinin de oldukça zor oldu?unu ifade etmek isteriz. Dolay?s? ile imalat a?amas?ndaki denetim de bu nedenle son derece önemlidir. Denetim konusunda ya?anabilecek herhangi bir zafiyetin bedelinin çok ac? oldu?unu 30 Ekim tarihinde 117 ki?inin göçük alt?nda kalarak ölümü ve ya?anan mal kay?plar? ile hep beraber ya?ad?k."
DENETLEME ÇA?RISI
Ayatar ?öyle devam etti:
"Yetkilileri uyar?yoruz. Durumun sosyal medyaya yans?mas?n?n ard?ndan foto?raflara yans?yan hatal? imalatlar?n k?r?larak yeniden yap?laca??na dair bilgi taraf?m?za ula?m??t?r. Foto?raflara yans?yan görüntüler 2. Proje alan?nda yer alan eski Ya?c?lar Apartman? 5. Kat kolonlar?na ili?kin olup gerek bu yap?da 5. kata kadar olan imalat?n gerekse 7 proje alan?nda ve depremden etkilenen di?er alanlarda ?imdiye kadar yap?lan imalatlar?n hatal? olup olmad???n?n denetlenmesini, denetleme sonuçlar?n?n kamuoyu ile payla??lmas?n? istiyor; usul ve yasalara, projesine ve fen kurallar?na ayk?r? imalatlar?n tespiti halinde gere?inin yap?lmas? idari makamlar?n sorumlulu?unda oldu?unu hat?rlat?yoruz. Yap? üretim süreçlerinde 'yetkin mühendisli?in ve etkin denetimin' önemini bir kez daha hat?rlatarak TMMOB ?zmir ?KK ve ?zmir Barosu olarak konunun kamu ad?na takipçisi olaca??m?z? sayg?lar?m?zla bildiririz.”
SOSYAL MEDYAYA YANSIMASA SIVAYIP DEVAM EDECEKLERD?
Sürecin d???nda tutulduklar?n? ve in?aatlarda denetim mekanizmas?n?n do?ru i?letilmedi?ini savunan Ayatar, "Biz bu binalar?n projelerinden ya da hasarlar?dan haberdar de?iliz. Dolay?s?yla binalara dair teknik aç?dan bir ?ey söyleyemiyoruz. Ama burada gördü?ümüz ?ey denetimsizli?i aç?kça ortaya koyuyor. Foto?raflarda betonun do?ru yerle?medi?i görülüyor. Burada malzeme ve beton anlam?nda beton eksikli?i oldu?unu da görüyoruz. Denetim mekanizmas? üstün tutulmal?. E?er bu durum medyaya yans?masayd? buras? s?vanm??t?. Ama tepkilerin ard?ndan k?r?ld?” dedi.
DEM?R? EKS?K KOYANLAR MEMNUN...
Deprem sonras? yürütülecek çal??malarda odalar?n sürece dahil edilmedi?ini vurgulayan ?zmir Barosu Ba?kan? Özkan Yücel ise "Odalar dahil edilseydi süreç elbette ki çok farkl? ilerlerdi. Yap?lacak binalar?n sa?l?kl?, bilimsel standartlara uygun olmas? gerekti?i gibi yürütülürdü. ?halelerin ?effaf yürütülmesi sa?lan?rd?. Burada ‘ben yapt?m oldu’ sistemi uyguland?. Depremin üzerinden daha k?sa bir süre geçmi? ve enkaz kald?r?lmam??ken ihale yap?ld?. Bizler i?in içinde olsayd?k çok farkl? sonuçlar ortaya ç?kard?. Y?k?lan tüm binalar?n tamam?n? kapsayacak bir çal??ma ortaya konulur ve ayr?mc?l?k olamam?? olurdu. Herkes memnun de?il deniliyor ya, memnun olanlar var. ?haleyi alanlar, eksik kolon dökenler, harc?n? eksik yapanlar, demirini eksik koyanlar ve yeni ölümlere zemin haz?rlayanlar ve yeni ölümlere zemin ayarlayanlar bu durumdan memnundur" dedi.
TOK? KEND? BA?INA BUYRUK
TMMOB ?l Sekreteri Aykut Aydemir de "7 ay geçti depremin üzerinden. Depremden 1 ay sonra buran?n ihalesi yap?ld?. Burada asli sorun Çevre ve ?ehircilik ?l Müdürlü?ü ve TOK?'dir. Herkese kapal? olan ‘ben yapt?m oldu’ mant???yla yürütülen bu süreç denetimsiz bir süreçtir. TOK? zaten kendi ba??na buyruk ve hiçbir ?ekilde denetlenmeyen bir kurum oldu?undan dolay? bu gördü?ünüz münferit olay iyi ki yakaland?. Ancak kim bilir bunun gibi kaç tane daha alan var. Bu süreç böyle devam ederse, buna benzer daha çok sorunla kar??la?aca??m?z? biliyoruz."
Toplant?y? dikkatle takip eden ve bir an önce güvenli evlerine oturmak istediklerini söyleyen depremzedeler de endi?elerini dile getirdi.
ÖZENS?Z DAVRANIYORLAR...
Depremzede Metin Barkl? ,"Binam?z hasars?zken y?k?ld?. Depremin ard?ndan 1 Ocak’ta denetime geldiler ve hasars?z olarak tespit ettiler. Biz itiraz ettik yine test yapt?lar yine binam?z hasars?z ç?kt?. S?rf binan?n bulundu?u alan? yaratmak için binam?z riskli denilerek y?k?ld?. Binan?n yap?m?nda özensiz davran?l?yor. S?k?nt?m?z yap?l?? s?ras?nda bizlere bilgi verilmiyor olmas?. Hangi binada oturaca??m?zda belli de?il. Bir sürü belirsizlikler var. Ve bu belirsizlikler nedeniyle ?ikayetlerimiz var" diye konu?tu.
ÖNCEK? DEPREMDE ÖLMED?K AMA SONRAK?NDE ÖLEB?L?R?Z
Depremzede Suna Y?lmaz ise ?unlar? söyledi:
"Ya?ç?o?lu Sitesi A Blokta oturuyordum, y?k?ld?. Sürecin en ba??ndan beri sorunlar var. Aral?k ay?nda taslak proje ile temel at?ld?, kaz?klar çak?ld?, biz defalarca uyarmam?za ve dilekçe vermemize ra?men herhangi bir yan?t alamad?k. Burada üç kere proje de?i?ti. En son ç?kan onayda zemin katlarda daireler ve dükkanlar var. Önceden apartmanlar?m?z?n hiçbirinin zemin kat?nda daire yoktu. ?imdikine zemin katlar? dahil edecekler. Duvara bakan zemin daireyi kuraya koyacaklar. Eskiden be?inci, alt?nc? katta bulunan, de?eri 700 milyon TL olan evi olan ki?i, eski evinin yerine zeminde 70- 80 metrekare ev alacak. Bu adalet de?il. Buradakilerin yüzde 80'i emekli ki?iler. Ödeme güçleri belli. Bizler, bu evlere kaç para ödeyece?imizi, ne kadar süre ödeyece?imizi, ne zaman teslim edilece?ini bilmiyoruz. Yani bir bilinmezin içerisindeyiz. Bu süreci takip etmekten art?k kom?ular?m?z mimar, in?aat mühendisi oldular. Temel at?ld??? günden beri gelip in?aat a?amas?n? foto?rafland?r?yoruz. Bizim apartman?m?z?n y?k?lma sebebi sudan kaynakl?yd?. Üç gün önce orada toprak olarak gözüken yerde birinci kata kadar su vard? ve suyun üzerini iki gün önce toprakla kapatm??lar. Yani su hala duruyor. Ona bile bir çözüm yolu bulunamad?. Ya?ad???m?z depremde ölmedik ama bu ?ekilde yaparlarsa bir sonraki depremde bizler hayat?m?z? kaybedebiliriz."