Havuzlar?n periyodik bak?mlar?n?n mevzuat gere?ince zorunlu olmad???n? söyleyen TMMOB Elektrik Mühendisleri Odas? (EMO) Yönetim Kurulu Ba?kan? Mahir Uluta?, "Halihaz?rda havuzu olan ki?i ve kurumlar?n da h?zl? bir ?ekilde bir elektrik mühendisiyle ileti?ime geçip testlerini yapt?rmalar?n? öneriyoruz. Asla ve asla elektrik odas?na yetkili olmayan biri girmesin. Bu evde atan sigortay? kald?rmak gibi bir ?ey de?il" dedi.
Yunusemre ilçesindeki evinde geçen 6 Haziran'da elektrik ak?m?na kap?larak a??r yaralanan Manisa Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Ferdi Zeyrek, tedavi gördü?ü Manisa Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi'nde hayat?n? kaybetti. Olay?n ard?ndan ba?lat?lan soru?turma kapsam?nda elektrik ve makine mühendislerinden olu?an bilirki?i heyeti taraf?ndan düzenlenen raporda, havuz pompa motorunun ar?zal? oldu?u, binan?n ana giri?inde bulunmas? gereken kaçak ak?m rölesi ekipman?n?n bulunmad???, tüm metal ekipmanlarda korozyondan dolay? paslanma oldu?u, kablolar ve ek yerlerinde su ve nem oldu?u, havuz enerji odas?nda bulunan kaçak ak?m rölesinin de korozyona u?ram?? ve ar?zal? oldu?u, havuz enerji odas?n?n havuza mesafesinin uluslararas? standartlarda olmad??? tespit edildi. Olay sonras? havuzlardaki elektrik tesisatlar?yla ilgili güvenlik önlemleri gündeme geldi.
EMO Yönetim Kurulu Ba?kan? Mahir Uluta? hem Zeyrek'in hayat?n? kaybetti?i olaya ili?kin hem de genel olarak havuzlardaki elektrik tesisatlar?yla ilgili önemli bilgiler verdi. Türkiye'de havuzlar?n periyodik olarak denetlenmesine dair bir mevzuat?n bulunmad???n? vurgulayan Uluta?, "??e proje a?amas?nda ba?lan?lmal?. Türkiye'de Elektrik ?ç Tesisleri Yönetmeli?i'nde havuzlara dair özel bir yükümlülük yok. Eksik var. Yönetmelik standarda at?fta bulunuyor. Standarda göre bir de?erlendirme yapabilirim ama asl?nda yönetmelikte aç?k hükümlerin olmas? laz?m. Mühendislik hizmetinin sa?l?kl? yap?lmas? için ilk a?ama do?ru tehlike bölgelerinin tan?mlanmas?yla ba?l?yor. Örne?in havuzun içi en tehlikeli s?n?ft?r. Oradaki tesisat?n standarda ve yap?ya uygun olmas? laz?m. Belirlenmi? olan tehlikeli s?n?f ve bölgelerine uygun ?ekilde malzeme seçilmeli ve uygulama yap?lmal?. Bunu yapmas? gereken de elektrik mühendisidir. Hem projelendirmenin hem uygulaman?n uluslararas? standarda uygun yap?lmas? ilk k?sm?d?r. Ülkemizde ne yaz?k ki havuzlar?n periyodik kontrollerinin bak?m?na dair mevzuatta yine bir eksiklik var. Bu kontroller zorunlu de?il. Ne yaz?k ki bu durum ki?i ve kurumlar?n inisiyatifine kalm?? durumda. Mevzuat tamamlanana kadar her havuz sahibinden yetkili bir elektrik mühendisinden bu hizmeti almalar?n? istiyoruz. Her y?l süs veya yüzme havuzlar?nda birkaç ölümlü veya yaralanmal? kaza ya??yoruz. Kamuoyunu ve yetkilileri de uyar?yoruz. Kamu denetimi olmas? gerekiyor. Bu mevzuat?n olu?mas? süre alacakt?r. Ancak olu?ana kadar havuz sahiplerinden yasal zorunluluk olmasa bile mutlaka odas? taraf?ndan yetkilendirilmi? uzman bir elektrik mühendisini o hizmeti almas?n? ve kontrolü fiilen yapt?rmas?n? istiyoruz" diye konu?tu.
'RÖLYE ÇALI?SAYDI AKIMI KESECEKT?'
Zeyrek'in hayat?n? kaybetti?i olaya ili?kin de de?erlendirmelerde bulunan Uluta?, sözlerini ?öyle sürdürdü:
"Pompa dairesini her yere koyabilirsiniz. Standartta mesafe s?n?r? yoktur. Yeter ki o s?n?ra uygun ekipman seçilsin. Raporda da belirtildi?i üzere seçilen malzeme ve oradaki malzemenin uygulan?? hali; ekipmanlar?n montaj detaylar?, sahan?n tehlike s?n?f?na uygun malzeme seçimi, tasar?m, uygulama ve montaj yap?lmam??. Elektrik motorundan gövdeye bir kaçak oluyor. Bu kaçak tüm alana sirayet etmi?. Olas? bir kaçak durumunda devreyi korumas? gereken, enerjiyi kesmesi gereken kaçak ak?m koruma rölesi de yine alana uygun seçilmedi?i için zamanla nemden kontaklar birbirine yap???yor ve devreyi kesememi?. Evin ana giri?indeki tehlike mahallinden uzakta tüm bu pompa dairesini besleyen ana kaçak ak?m koruma rölesi de yerinde yok. Ya hiç tesis edilmedi?i ya da ç?kar?ld??? için ikinci korumay? sa?layam?yor. Bunlar?n sonucunda da ne yaz?k ki Ferdi Bey belli bir süre elektrik ak?m?na maruz kalm??. Mahaldeki kaçak ak?m koruma i?levini görseydi, evin ana giri?indeki kaçak ak?m koruma yerinde ve aktif olsayd? h?zl? bir ?ekilde ölümcül noktaya gelmeden devreyi kesecekti."
Hem havuz yapt?racak olan hem de havuz sahibi olan ki?i ve kurulu?lara i?in uzmanlar?ndan destek almalar? gerekti?ini söyleyen Mahir Uluta?, "Ne yaz?k ki havuz tesisatlar?nda müteahhittin kendi tan?d???, pratik deneyimi olan ve teorik bilgisi olmayan merdiven alt? elektrikçilere bu i?lerin yapt?r?ld???n? görüyoruz. Bu büyük bir risk. Havuz yapt?racak olan kurum ve ki?iler, havuzun elektrik tesisat? konusunda kimin yapt???n?, projesini, testlerini, kontrollerini görüp öyle teslim almal?lar. Halihaz?rda havuzu olan ki?i ve kurumlar?n da h?zl? bir ?ekilde bir elektrik mühendisiyle ileti?ime geçip testlerini yapt?rmalar?n? öneriyoruz. Orada belirlenen eksikleri beraber tamamlas?nlar. Asla ve asla elektrik odas?na yetkili olmayan biri girmesin. Havuzu tesis edenlerin de insanlar?n bu konuda uyar?da bulunmalar? laz?m. Bu evde atan sigortay? kald?rmak gibi bir ?ey de?il. Orada bir s?k?nt? görüyorsan?z elektrik mühendisini ça??r?p test yapt?rman?z gerekiyor" ifadelerini kulland?.