Türkiye genelinde 61 ihracatç? birli?i ve 150 bin ihracatç?n?n çat? kurulu?u olan T?M, Bölgesel ?hracat Bulu?malar? kapsam?nda Ege ?hracatç? Birlikleri (E?B) üyeleriyle ?zmir'de bulu?tu. E?B Konferans Salonu'nda düzenlenen 'T?M Bölgesel ?hracat Bulu?malar? ?zmir' toplant?s?n?n aç?l?? konu?malar?n? E?B Koordinatör Ba?kan? Jak Eskinazi ile T?M Ba?kan? Mustafa Gültepe yapt?.
'TÜM ZAMANLARIN EN YÜKSEK YILLIK ?HRACAT DE?ER?NE ULA?TIK'
Türkiye'yi ihracatta dünyan?n ilk 10 ülkesi aras?na ç?karmak istediklerini dile getiren Gültepe, "S?k?nt?l? 2 y?l geçirdik. 2023'te küresel talep dü?meye ba?lad?. 2024'teyse rekabetçilikle ilgili ciddi sorunlar ya?ad?k. Yine de 2024'te yüzde 2,5 art? ile 262 milyar dolarla tüm zamanlar?n en yüksek y?ll?k ihracat de?erine ula?t?k. Küresel ihracattaki pay?m?z? yüzde 1,08'e ç?kard?k. Özellikle otomotiv sektöründe yüzde 5'in üzerinde bir art??? var, çelik, savunma sanayi, tar?m sektöründe art?? var. Mal ihracat? yapan 26 sektörümüzden 13'ü art?, 13'ü eksi yazd?. Hizmet ihracat?m?z son y?llarda cari aç??a destek veren sektörlerin ba??nda geliyor. Bu y?l? da in?allah hedefin üzerinde bir rakamla tamamlayaca??z" diye konu?tu.
'BU YIL ?HRACATIMIZI YAKLA?IK YÜZDE 7 ARTIRMAYI HEDEFL?YORUZ'
2024'te E?B'ye kay?tl? 7 bini a?k?n firman?n ihracat gerçekle?tirdi?ini dile getiren Gültepe, "Bu firmalar?m?z?n ihracat?m?za 18,4 milyar dolarl?k katk? sundu. E?B çat?s? alt?ndaki birliklerimiz 5 sektörde birinci oldu. Türkiye'den Japonya'ya en fazla ihracat? E?B gerçekle?tirdi" dedi. 2025 y?l?na 280 milyar dolarl?k ihracat hedefiyle ba?land???n? belirten Gültepe, "Bu y?l ihracat?m?z? yakla??k yüzde 7 art?rmay? hedefliyoruz. Ba?arabilir miyiz? Türkiye'nin potansiyeline, ihracatç?m?z?n gücüne bakt???m?zda daha fazlas?n? da yapabiliriz. Ama yak?n co?rafyam?zda kuzeyde ve güneyde olan sava?lar? da unutmamak laz?m. Avrupa bölgesindeki talep dü?üklü?ünü de hesaba katmak laz?m. Kom?umuz Suriye'de iç sava? sona erdi ama istikrarl? bir döneme girince oradaki potansiyel çok daha fazla artar diye dü?ünüyoruz. ABD'de Donald Trump, 20 Ocak'ta ikinci kez ba?kanl?k koltu?una oturacak, in?allah Türkiye'ye art? yazar" diye konu?tu.
'KUR YÜKSELT?LMEMEL?, DENGEDE G?TMEL?'
Gültepe, "2024'te rekabetçili?imiz zarar gördü, baz? sektörlerimiz enerji ve güç kaybetti. ?n?allah 2025 ayn? ?ekilde devam etmez. En büyük problem, Türkiye'nin pahal? olmas?. Rakip ülkelerimizden dolar baz?nda yüzde 50'nin üzerinde pahal?y?z. Avrupa, Do?u Avrupa ülkelerinden dolar baz?nda yüzde 20-25 pahal?y?z. En büyük problem, Türkiye'nin kurla enflasyon aras?ndaki ba?lant?n?n kesik olmas?. Halk aras?nda ihracatç? yüksek kur istiyor alg?s? var. Asla öyle bir ?ey yok, Türkiye'nin istikrarl? bir ekonomiye kavu?mas? için kur yükselmemeli, dengede gitmeli. ?n?allah 2025 y?l?nda kur ile enflasyon paralel bir ?ekelde gider. Özellikle girdi maliyetleri maliyet içinde teknolojik sektörler dahil olmak üzere nereden baksan kimi sektörde iki kat?, kimin de yüzde 20-25. Bunun dengeye oturmas? laz?m. 2025'in ilk 6 ay?ndan sonra daha yukar?lara do?ru hareket ederiz. ?hracatç?n?n rekabet edebilmesi için enerjisini geri toplamas? gerekiyor. 2025'te ortaya koyulan 280 milyar dolar ihracat? yakalayabilmek için politikalar? biraz de?i?tirmek, sanayinin ön plana ç?kmas? gerekiyor" dedi.
'F?NANSMANLA ?LG?L? SORUNLARI A?TIK'
Gültepe, "Son dönemde finansman sorunu ya?an?yordu ama yeni yönetim geldikten sonra geçmi? dönemde k?s?tlanm?? olan finansmanla ilgili sorunlar? a?t?k. Finansmana ula?mada s?k?nt? yok. 2 y?l önce Türk Ticaret Bankas?'n? ihracat ailemize kazand?rm??t?k. Türk Eximbank 2024'te 50 milyar dolara yak?n kredi kulland?rd?. Ama en büyük problemimiz, faizlerin yüksek olmas?. Finansman maliyeti kurda yerinde kal?nca eksi yazd?. T?M WINGS Projesi kapsam?nda kad?n giri?imcilere 14 milyar liral?k finansal deste?i kullan?m?na sunduk. Sürdürülebilirlikle ilgili yapt???m?z çal??malar var. Yapay zeka destekli GreenT?M platformumuzu ihracatç?lar?m?z?n hizmetine sunduk. Ye?il dönü?üm çal??malar?m?z kapsam?nda EcoT?M Program?'n? devreye ald?k. Ye?il inovasyonda TÜB?TAK'?n çözüm orta?? olduk. THY ile be?inci kez imzalad???m?z hava kargo protokolüyle ihracatç?m?z?n lojistik yükünü hafiflettik" diye konu?tu.
'AVRUPA ?U ANDA SIKINTILI'
Türkiye'nin 2025 ve daha sonras?nda ihracat?n? art?rmas? için yap?lmas? gerekenleri anlatan Gültepe, "2025 ve sonras? için serbest ticaret anla?malar?na (STA) çok fazla a??rl?k verilmesi gerekiyor. Avrupa ?u anda s?k?nt?l?. Amerika taraf?nda ister Güney Amerika ister Kuzey Amerika ve bir de Uzak Do?u'da çok daha fazla pay almam?z gerekiyor. ?hracat?m?z? önümüzdeki dönemlerde, 2025'te 280 milyar dolar daha sonra 300 milyar dolara ç?karmam?z için Avrupa pazar?nda mevcudu koruyarak ilerleyebiliriz. Avrupa'n?n aya?a kalmas? zaman alacak" dedi.
'REEL SEKTÖR ÇOK C?DD? B?R ÇIKMAZA G?R?YOR'
E?B Koordinatör Ba?kan? Jak Eskinazi de "Rakip ülkelerle k?yasland???nda son dönemde artan maliyetlerimiz nedeniyle rakiplerimize göre yüzde 40-50 daha pahal?y?z. Yeniden de?erlendirme oran?n? devlet kendi alacaklar? için yüzde 44 belirledi, biz de buna paralel bir döviz art??? talep ediyoruz. Son dönemde uygulanmakta olan ekonomik program?n temel bir eksikli?i olarak, reel sektör ve sanayiye yeterli deste?in verilmedi?i, ekonomi yönetiminin büyük oranda finansal bir perspektifle yürütüldü?ü görülmektedir. Bu durum, reel sektörün çok ciddi bir ç?kmaza girmesine neden olmaktad?r. Her ne kadar ihracat istatistiklerinde bir art?? görülse de bu art???n sebeplerini derinlemesine de?erlendirdi?imizde ortaya kazan?lan pazarlar? kaybetme korkusu, sermayesini yitiren sanayi sektörlerinin daha ucuz kredi olan ihracat kredileri için ihracat taahhüdünü kapatma ihtiyac?, i? yerini kapatmak isteyen imalatç?lar?n k?dem tazminat?n? ödeyecek sermayeleri olmamas? durumu ortaya ç?k?yor. Bu yap?sal sorunlar, ihracatç?lar?n çok daha etkin bir destek mekanizmas?na ihtiyac? oldu?unu göstermektedir. ?hracatç?lara acilen Merkez Bankas?'n?n döviz bozdurma mecburiyeti ve döviz alma zorunluluklar?n?n kald?r?larak, daha rahat hareket etmesinin sa?lanmas? gerekiyor. A??r? de?erli olan TL'ye kar?? ihracatç?lar?n döviz bozdurmalar? esnas?nda mahsup edilmek kayd?yla yüzde 10'a kadar bir te?vik verilmelidir" diye konu?tu.