Türkiye Erozyonla Mücadele, A?açland?rma ve Do?al Varl?klar? Koruma Vakf? (TEMA), Kazda?lar? madencilik raporunu yay?nlad?. Raporun resmi kaynaklara dayand?rd??? bilgilere göre Kazda?lar?’n?n yüzde 79’unun maden ruhsatl? oldu?u ortaya ç?kt?. Da?lardaki çal??ma alan?n?n ormanlar?n?n ise yüzde 80’i madencilik yap?labilecek alan olarak belirlenmi? durumda.
Vak?f, Maden ve Petrol ??leri Genel Müdürlü?ü’ne (MAPEG) göre da?larda 1 milyon 294 bin 335 hektarl?k toplam ruhsat alan? oldu?unu aç?klad?. Vakf?n raporuna göre alan ihale, arama ve i?letme safhalar?ndaki bin 634 ruhsata bölünmü? durumda. TEMA’n?n MAPEG’den elde etti?i verilere göre IV. Grup ruhsatlar?n (alt?ndan uranyuma, kömürden nitrata birçok maden türünü kapsayan ruhsatlar) alansal da??l?m?na göre çal??ma alan?n?n yüzde 79’u aktif ve ihale türünde ruhsatland?r?ld?.
‘RUHSATLARIN YÜZDE 41’? AKT?F’
Vak?f bu ruhsatlar?n yüzde 41’inin aktif ruhsatlardan olu?tu?unu, bunlar?n ise yüzde 57’sinin arama, yüzde 43’ünün ise i?letme ruhsat? safhas?nda bulundu?unu aç?klad?. Ruhsatlar?n yüzde 38’i ise ihale alan? olarak ruhsatland?r?ld?. Hesaplara göre Kazda?lar?’ndaki tüm çal??ma alan?n?n sadece yüzde 21’i herhangi bir IV. Grup maden ruhsat sahas? olarak tan?mlanmad?. Vak?f, bu tan?mlanmayan alanlar?n büyük bir k?sm?n?n verisi olmad???n? ve potansiyel birer ruhsat alan? olarak de?erlendirilebilece?ini de belirtti.
Rapora göre Kazda?lar?’ndaki gen koruma, kent orman?, muhafaza ormanlar?, tohum me?cere alan?, tabiat park?, tabiat? koruma alan?, milli park, özel çevre koruma bölgesi ve do?al sit alan? gibi farkl? statülerle korunan alanlar?n yüzde 55’i madencili?e aç?k. Kaz Da?lar? Milli Park Alan?’n?n yüzde 80’i, Troya Milli Park?’n?n yüzde 10’u ihale ruhsat alan?nda kalmakta. Ormanlar?n ise yüzde 80’i madencili?e aç?k durumda. Ayr?ca bölgedeki arkeolojik sit alanlar?n?n yüzde 42’si aktif, yüzde 23’ü ihale sahas? alan?nda kal?yor. Bölgedeki Korunmas? Gerekli Ta??nmaz Kültür Varl?klar?’n?n yüzde 81’i, sit alanlar?n?n ise yüzde 60’? ihale ruhsat alan?nda yer al?r
AKT?F-??LETME-ARAMA-?HALE RUHSATLARI NED?R?
Raporda yer alan tan?mlamalara göre ihale ruhsatlar?, s?n?rlar? koordinatlarla belirlenmi? ancak henüz herhangi bir ?irkete ya da kurulu?a ait olmayan ruhsatlar.
Aktif ruhsatlar ise s?n?rlar? koordinatlar ile belirlenmi? ve bir ?irkete ya da bir kurulu?a ait ruhsatlar durumunda. Aktif ruhsatlar?n ikiye ayr?ld???n? aç?klayan vak?f, bu konudaki ayr?m? ?öyle yapmakta:
“Aktif ruhsatlar da kendi içinde iki safhadan olu?maktad?r: arama ve i?letme safhalar?. Bir ?irket ya da kurumun maden arama faaliyetleri yürütülebilmesi için ruhsat?n?n arama, i?letme faaliyetlerini yürütmesi için ise ruhsat?n?n i?letme safhas?nda olmas? gerekmektedir. Genel olarak ruhsatlar?n tümüne potansiyel maden alan? olarak bak?labilir. ?hale ruhsat alan? ihale sürecinin ard?ndan bir ?irket/kuruma tahsis edilir. ?irket haklar?na sahip oldu?u ruhsat ile madenin fizibilitesini yapar. Maden ?irketi ruhsat alan?n?n madencilik aç?s?ndan fizibil oldu?unu tespit ettikten sonra ruhsat safhas?n? aramadan i?letme ruhsat?na çevirir ve böylece ba?vuru sürecine ba?lar. ?irket, i?letme ruhsat? için gereken evrak i?lemlerinin tamamlanmas?n?n ard?ndan Çevresel Etki De?erlendirme (ÇED) karar?, Gayr? S?hhi Müessese (GSM) izni, arazi kullan?m izni (tar?m alanlar? için toprak koruma kurulu karar?, orman alanlar? için OGM karar? vb.) ve i?letme izni gibi izin süreçlerini tamamlay?p madeni i?letmeye açar.”