A?ustos Ay? Ola?an Meclis Toplant?s?’nda konu?an ?zmir Ticaret Borsas? Yönetim Kurulu Ba?kan Yard?mc?s? Bülent Arman, Türkiye’nin, geçti?imiz hafta içinde adeta devrim niteli?inde bir ad?m att???na dikkatleri çekerek, 5 y?ll?k dönemdeki yapay zekâ çal??malar?na yön verecek ilk "Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi"nin aç?kland???na de?indi. 2025 y?l? itibar?yla yapay zekâ teknolojisinin Gayri Safi Yurt ?çi Has?laya katk?s?n? yüzde 5'e yükseltmek, yapay zekâ alan?ndaki istihdam?n? 50 bin ki?iye ula?t?rmak, bu alandaki lisansüstü mezun say?s?n? en az 10 bin ki?iye ç?karmak ve uluslararas? yapay zekâ endekslerinde de ilk 20 ülke aras?na girmek gibi hedefler içeren strateji ile önümüzdeki 10 y?l içinde küresel büyümenin yüzde 14'ünü tek ba??na yapay zekân?n sa?lamas?n?n öngörüldü?ünü ifade etti.
Arman, “Yapay zekân?n 2030 y?l?na kadar küresel ekonomiye yakla??k 13,4 trilyon dolar katk? sa?lamas? bekleniyor. Oxford Üniversitesi taraf?ndan yap?lan 2019 tarihli ve ülkelerin yapay zekâya geçi? konusuna ne kadar haz?r olduklar?n? belirleyen Yapay Zekâ Endeksi’ne göre Türkiye, 189 ülke aras?nda 46’nc? s?rada. Bu alanda yak?n co?rafyam?zda bulunan ve baz?lar? Avrupa Birli?i üyesi olan Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Macaristan, S?rbistan gibi ülkelerin önündeyiz. Dolay?s?yla alt yap?m?z sa?lam, hedefimiz büyük ancak yolumuz uzun. Ba?armak için dünden daha çok çal??mak zorunday?z.” diye konu?tu.
Konu?mas?n?n devam?nda tar?m ve tar?ma dayal? ticaretle u?ra?anlar aç?s?ndan büyük önem ta??yan hükümetler aras? iklim de?i?ikli?i panelinin “?klim De?i?ikli?i 2021: Fiziksel Bilim Temeli” isimli 6’nc? de?erlendirme raporunun detaylar?na de?inen Arman, “Raporda özetle gezegenin k?rm?z? alarm verdi?i söyleniyor. En net saptama ise bütün bu ya?ananlardan insano?lunun sorumlu olmas?. Uzmanlar iklim de?i?ikli?inin en önemli etkilerinden birisinin tar?msal üretim üzerinde olaca?? konusunda hem fikir. Bu etkinin temelde iki ?ekilde olmas? bekleniyor. Birincisi, erozyon, tar?m topraklar?n?n kirlenmesi ve organik maddece zay?flamas?ndan dolay? olu?acak verim kayb?. ?kincisi ise s?cakl?k ve ya??? rejimlerindeki de?i?ikli?e ba?l? olarak verim kay?plar? ve bölgeler aras?nda ürün deseninde ya?anacak de?i?imler. ?klim de?i?ikli?inin dünyada en çok etkileyece?i bölgelerden birisinin Akdeniz havzas? oldu?u dü?ünüldü?ünde ülkemiz tar?m sektörü de bu geli?melerden etkilenecek. Hatta etkilenmeye ba?lad?k. Bu y?l özellikle ?ç Anadolu, Do?u Anadolu ve Güneydo?u Anadolu da ya?anan tar?msal kurakl?k hepimizin malumu. Özellikle hububat üretiminde bölgesel olarak yüzde 80’lere varan azalmalar ya?ad?k. Küçük Menderes, Gediz ve Bak?rçay havzalar?m?zda özellikle birkaç y?ld?r ya?anan su sorunu hepimizin malumu. Tar?msal üretimde ya?anacak de?i?im hem yurtiçinde hem de küresel piyasalarda g?da tedarik zincirlerini de etkileyecek. Üretim miktar? ve kalitesinde ya?anacak de?i?imlerin ürün fiyatlar?ndaki belirsizli?i ve pazarlamadaki riskleri art?raca??n? söyleyebiliriz. Bu nedenle ba?ta Tar?m ve Orman Bakanl???m?z olmak üzere tüm payda?lar?n birlikte konuyu ele alarak orta ve uzun vadeli planlamalar? hayata geçirmesi gerekti?ini dü?ünüyorum.” dedi.
?zmir Ticaret Borsas? Meclis Ba?kan Yard?mc?s? Ömer Gökhan Tuncer ise küresel iklim de?i?ikli?inin dünyan?n gündeminde oldu?unu, bu konuda tüm ülkelerin mevcut durumu de?i?tirecek, radikal tedbirler al?nmas? konusunda hem fikir olduklar?n? ancak tedbirlerin getirece?i ekonomik yükün herkesi korkuttu?unu belirterek, “AB önlemler konusunda en proaktif davranan bölge durumunda. Ye?il Mutabakat isimli büyüme stratejisi dünyada at?lan en somut ad?m diyebiliriz. AB bu hedefi yakalamak için birçok önlemi devreye al?yor. Bunlardan birisi de geçti?imiz ay aç?klanan “55 için uygun” olarak ifade edilen “Fit for 55” isimli önlemler paketi. Paket, karbon sal?m?n?n 2030'a kadar 1990 seviyesinden yüzde 55 a?a?? çekilmesini hedefliyor. Bu kapsamda birçok uygulamaya devreye girecek.” dedi.
Bunlardan en önemlisinin S?n?rda Karbon Düzenleme Mekanizmas? oldu?unu belirten Ömer Gökhan Tuncer, “Bu ?u anlama geliyor. Daha dü?ük maliyetle üretilen yüksek emisyonlu ürünler ile görece daha dü?ük emisyonlu ancak yüksek maliyetle üretilebilen alternatif ürünlerin rekabet gücünü ayn? seviyeye getirmek. Bu amaçla ad?na vergi, tarife d??? engel veya ba?ka bir ?ey deyin AB’ye yap?lan ihracatta maliyetlerin artmas?na neden olacak uygulamalar hayat geçecek. Her ne kadar bu uygulama ?imdilik çimento, demir-çelik, alüminyum, gübre ve elektrik sektörleri ile s?n?rland?r?lsa da zamanla art?r?laca??n? söyleyebiliriz. AB ile ticareti olan birçok ülke bu uygulamadan olumsuz etkilenecek. ?hracat?m?z?n yüzde 40’tan fazlas?n? AB ülkelerine yapt???m?z dü?ünüldü?ünde bizimde geli?melerin d???nda olmam?z beklenemez. Nitekim, Ticaret Bakanl???m?z taraf?ndan Ye?il Mutabakat Eylem Plan? yay?nland?. ?u anda hem kamu hem olay?n fark?nda olan özel sektör taraf?nda hummal? bir çal??ma var. Ancak önümüzdeki dönemde ekonomimizin büyük bir bölümünü olu?turan KOB?’lerimizin de aksiyon almas? gerekece?ini söyleyebiliriz.” dedi.
Üretim süreçlerimizin ekosisteme zarar vermeyen sürdürülebilir bir ?ekle dönü?türülmesinin gerekece?ine de?inen Tuncer, “Tabi bunu sadece uluslararas? ticaretteki rekabet gücümüz için de?il, gelecek nesillerimiz içinde yapmak zorunday?z. En önemli konulardan birisi ise bu dönü?üm finansman?. AB 2021-27 y?llar?n? kapsayan bütçesinden yakla??k 1 trilyon Euro’yu bu dönü?üm için ay?rm?? durumda. Biz de ülke olarak bu dönü?ümü sa?layacak finansman araçlar?n? olu?turmal?y?z. Önümüzdeki süreçte çok konu?aca??m?z bu konu ile ilgili olarak hem borsam?z?n hem de firmalar?m?z?n geli?meleri yak?ndan takip etmesinin faydal? olaca??n? dü?ünüyorum.” diye konu?tu.
Meclis üyelerinin söz ald??? toplant?n?n son bölümünde ise tar?m sektörüne ili?kin güncel geli?meler ile ilgili görü? al??veri?i yap?ld?.