“Suudi Arabistan en önemli pazar?m?z. Ama Suudi mü?terim art?k mal alm?yor. Çünkü hükümeti uyard?, korkuyor. Bu ay?n sonunda ticaret duruyor. Son yüklemeleri yap?yoruz. Ne yapaca??m?z? ?a??rm?? durumday?z. Moraller bozuk.” Türkiye ile Suudi Arabistan aras?nda i? yapan küçük ve orta ölçekli ?irkete sahip bir ihracatç? söylüyor bu sözleri.
Bugünlerde Suudi Arabistan pazar?na mal satan binlerce ihracatç? gibi çaresiz durumda. Suudi Arabistan en fazla ihracat yapt???m?z 15’inci ülke. Türkiye’nin 3.3 milyar dolar ihracat?, 3 milyar dolar da ithalat? var. Türkiye’den giden ürünlerde ilk s?rada mobilya var. Otellerin tüm ihtiyaçlar? Türkiye’den kar??lan?yor. Ya? meyve sebze, g?da, tekstil de önemli ihracat ürünleri aras?nda.
Önce Türkiye’nin Körfez politikalar?, Suriye’ye yönelik operasyon, ard?ndan da gazeteci Cemal Ka??kç? cinayeti, iki ülke aras?nda sular? bir süredir ?s?tm?? durumda. Siyasetteki gerilim ekonomiyi huzursuz etmi?ti ve asl?nda iki y?ld?r üstü örtülü bir ambargo sürüyordu. Örne?in Suudi Arabistan Türk ürünlerine katma de?er vergisini yüzde 5’ten 15’e ç?karm??, Türk men?eli ürünler gümrüklerde olumsuz muamele görmeye ba?lam??, ya? meyve ve sebze gibi ürünler gümrüklerde bekletilerek ciddi s?k?nt?lara neden olmu?tu.
Ayr?ca hükümet, Türkiye’den mal alan Suudi ithalatç?lara bir taahhütname imzalat?yor. ?mzalamak istemeyene ise yapt?r?m uygulayaca??n? ifade ediyordu. Yine anlat?lanlara göre, Suudi Arabistan’da fabrikas? bulunan Ülker’e de hammaddeyi Türkiye’den getirmemesi istenmi?ti. Ancak bu üstü örtülü engeller yerini art?k aç?k bir ambargoya b?rakt?.
Aç?klamalara göre Made in Turkey damgal? ürünler, ekim ay?ndan itibaren Suudi Arabistan’a giremeyecek. Süre ise üç gün sonra doluyor. Bölgede 30 y?ld?r i? yapan bir ihraçatç? Suudi hükümetinin ithalatç?lara Türkiye’den mal almayacaklar?na yönelik taahhütname imzalatmas?ndan sonra taleplerin durdu?unu söylüyor.
“Mü?terilerimiz Türk ürünlerine al??t?, memnun. Ancak alam?yorlar. Bize üçüncü bir ülke üzerinden gönderin diyorlar” diyor. Özellikle Hatay, Gaziantep, Diyarbak?r gibi güneydo?u illerinden yap?lan ihracat?n durma noktas?na gelmesi nedeniyle bu bölgedeki küçük ve orta ölçekli i?letmeler çok tedirgin.
SUSKUNLU?U ANLAYAMIYORUZ
?hracatç?lar sorunun büyüdü?ünü ancak resmi makamlar?n çözüm için hiçbir ad?m atmad???n? söylüyor. Özellikle Türkiye ?hracatç?lar Meclisi’nin sadece bir yaz?yla tepki gösterdi?ini sorunu yeterince anlatamad???n? dile getiriyorlar. Olay?n siyasi oldu?u ve k?sa zamanda bir çözümün olmad??? ortada. Ancak binlerce i?çiyi istihdam eden KOB?’lerin beklentisi, bu durumu nas?l atlatacaklar?n?n tart???lmas?, çözüm aranmas?.