Hande Fırat'ın köşe yazısı şu şekilde:
CHP Lideri Kılıçdaroğlu, gettolar ve yeraltı dünyası oluşmaya başladığını ifade ederek, bu sorunun çözülmesi gerektiğini belirtti. Kılıçdaroğlu, Suriye’ye döneceklerin güvenliğinin sağlanması gerektiğini, Esad ile oturup anlaşma yapılması ve diplomatik ilişkilerin yeniden kurulması gerektiğini de söyledi. Peki Suriyeliler için ne yapılıyor, Türkiye-Suriye görüşmeleri var mı? Bazen Ankara Altındağ’daki gibi olaylarla, bazen tıpkı birkaç gün önce gazetemizde de yer alan “kılıçla gezen Suriyeli” gibi sorunlarla karşı karşıya kalabiliyoruz. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, medyanın Ankara temsilcileri ile buluşmasında, Suriyelilerin Türkiye’de nüfusun demografik yapısını bozmaması için “seyreltme” uygulandığını açıklamıştı. Yüzde 25’in üzerinde Suriyeli nüfusun olduğu bölgelerde hiçbir yabancıya ikâmet izni verilmeyeceğini söylemişti. Önce bu uygulamanın ayrıntılarına bakacağız...
MEKÂNSAL YOĞUNLAŞMAYLA MÜCADELE
Tüm Türkiye’de uygulamaya giren planın adı Mekânsal Yoğunlaşma ile Mücadele... Türkiye genelinde:
- 3.7 milyon geçici koruma altındaki Suriyeli...
- 1.7 milyon farklı uyruktan olmak üzere tam 5.4 milyon yabancı yaşıyor.
Güvenlik yönetimi Suriyelilerin A’dan Z’ye tüm bilgilerine sahip. Ancak Suriyeliler başta olmak üzere, yabancıların adeta gettolar oluşturması göç yönetimini şu başlıklarda zorladı:
- Toplumsal hayata uyum sağlanması
- Güvenlik sorunları
- Kamu hizmetlerinin koordinasyonu
- Sosyal ayrışmaların önlenmesi
Bu sorunlara Ankara Altındağ’da ağustos ayında çıkan olaylar ve iki Suriyeli tarafından Emirhan Yalçın'ın öldürülmesi eklenince, seyreltme ya da Mekânsal Yoğunlaşmayla Mücadele projesi ilk kez Ankara’da gündeme geldi. Altındağ’da ikâmete uygun olmayan binalar yıkıldı. 5 bine yakın yabancının Altındağ ilçesinden taşınması sağlandı. Ankara Emniyeti düzenli olarak yabancıların kontrolünü sürdürüyor. Şimdi bu uygulama tüm Türkiye’de yapılıyor.
PLANIN AYRINTILARI
- Suriyelilerin bir mahallede, ilçede adeta gettolaşmalarına müsaade edilmiyor.
- Yabancı nüfusunun mahalle nüfusunun yüzde 25’ini aşmasına izin verilmiyor.
- Yüzde 25’i aşan yerlerde iki adım atılıyor:
1- Öncelikle bu yerleşim yerleri yabancılar için kayda kapatılıyor. Yine Suriyeli nüfusun yoğun olduğu 16 il (Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Çanakkale, Düzce, Edirne, Hatay, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Muğla, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova), 52 ilde toplam 800 mahalle, İstanbul’da Fatih ve Esenyurt ilçeleri her türlü statüden tüm yabancıların başvurularına kapatıldı.
2- Kayıt kapama dışında atılan ikinci adımda ise yoğunluğun bulunduğu yerleşim yerlerindeki Suriyeliler gönüllülük esasıyla farklı ilçe ve illere yerleştiriliyor.
GERİ DÖNERLER Mİ?
Suriyelilerin geri dönüşü için öncelikle o topraklara yeniden istikrarın gelmesi gerektiğine şüphe yok. Sadece istikrar da değil, kimi geri dönüşlerde kararı oluşacak hükümet de belirleyecek. Gerçekçi olursak yakın gelecekte Suriyelilerin ülkesine dönmelerini beklemek doğru olmayacaktır. Ancak Türkiye’nin Suriye topraklarında istikrarı öncelediğini de unutmamak gerekiyor.
SURİYE REJİMİ İLE GÖRÜŞME YAPILIYOR MU?
Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır gibi ülkelerle başlatılan arka kapı diplomasisi yani istihbarati görüşme Suriye ile de yürütülüyor. Gerektiğinde bizzat Sisi ile devlet adına görüşmeler yapılıyor. Ancak henüz Esad ile benzer bir görüşme yapılmadı. Suriye’de arka kapı diplomasisinin ağır ilerlemesinin başlıca nedeni ise Rusya ve İran’ın rejim üzerinde baskıları sürdürmesi... Kısacası rejimin kendi başına inisiyatif alamadığı ve bağımsız hareket edemediği anlaşılıyor.