?zmir Büyük?ehir Belediyesi önceki dönem ba?kan? Tunç Soyer, körfezdeki kirlilik, ta?k?n ve kokuyla ilgili aç?klamalarda bulundu. Bayrakl?’da 2 bin y?l önce körfez ve koku sorunu oldu?unu anlatan Soyer, kendi görev yapt??? 5 y?l boyunca çal??malarla, Sa?l?k Bakanl??? ?zmir ?l Sa?l?k Müdürlü?ü’nün 2023 y?l?nda iç körfezin 10 noktas?nda ‘Denize girilebilir’ raporu verdi?ini söyledi. Soyer, söz konusu raporu bas?n mensuplar?yla payla?arak, ?zBB Ba?kan? Cemil Tugay’?n “Körfezdeki kirlilik en çok son 10 y?lda artt?” sözlerine sert yan?t verdi.
Soyer, özetle ?unlar? söyledi:
“ÖNCE K?RLETMEME''
1986 y?l?na kadar körfezde koku ve kirlilik kader gibi ya?and?. 2000 y?l?nda Büyük kanal Projesi tamamlan?yor ve koku sorunu 2 bin y?l sonra çözülüyor. Ancak büyük ölçüde çözülüyor ve hala devam ediyor. Baz? teknik hatalar ve s??la?ma nedeniyle ortaya tekrar ç?kan koku sorunu bilim insanlar?n? bu alanda çal??maya itiyor ve sirkülasyon ile navigasyon kanal? fikri do?uyor. Sirkülasyon Büyük?ehir navigasyon TCDD taraf?ndan yap?lacak deniliyor. Biz önce kirletmemek için mühendislik çal??malar? yapt?k, çünkü sirkülasyon körfezi temizlemeyecek, temiz su hareketlili?ini art?racak. O yüzden önce kirletmeme üzerine çal??t?k ve ya?ayan körfez dedik. 3 a?amal? bir plan haz?rlad?k. 5 y?l içinde 300 km ya?mur suyu ayr??t?rma kanal? yapt?k, bu rakam 2 bin y?l boyunca yap?lm?? kanal?n yakla??k yar?s? kadard?. Körfezin ölmesine seyirci kalamazd?k. Bir taraftan da su bask?nlar?n? azaltmaya çal??t?k. Kemeralt?’nda kuyumcu hassasl???yla çal???ld?.
5. FAZ 2050'DE KONU?ULAB?L?R!
Dereleri restore ettik, 138 yan kola sahip 33 ere ?zmir körfezine ak?yor. 142 bin ton malzeme ç?kard?k. Sadece melez deltas?ndan 265 bin metreküp tarama faaliyeti yapt?k. Gediz her ne kadar do?rudan iç körfeze akm?yorsa da orta körfezi kirletiyor ve ters ak?nt? etkisini dü?ünün. Gediz takibinde denize nas?l simsiyah akt???n? görmü?tük. O yüzden bu i?e Gediz’i de mutlaka katmam?z gerekiyor. ?kinci a?ama at?ksu ar?tma tesisleri. Çi?li’de mevcut fazlar?n restorasyonu yap?ld?. Geçen 23 y?l içinde tesiste hiç revizyon yap?lmas?, ciddi bak?m ihtiyac? do?mu?tu. Bu tesisin 3 faz? tamamen revize edildi, çamur kaz?nd?, fabrika ayarlar?na dönüldü. ?fade edilen 5. Faz 2050 y?l?n?n meselesi, 2050 y?l?nda konu?ulmaya ba?lanabilir. Narl?dere’de ve Karaba?lar at?ksu ar?tma tesislerinin projeleri de tamamland?. Böylelikle kirli su da ta??nmayacak ve körfezin temizli?ine katk? verecek. Kokunun da ortadan kalkt???n? görmü? olaca??z. Karaba?lar’daki tesis Melez’in rehabilitasyonuna 2026’da Ye?ildere’de yap?lacak EXPO’ya da katk? verecek. Bunlarla ?zmir’de 1 milyon metreküp at?ksu ar?t?l?yor hale gelecek.
“Ç??L?’DE ÇAMURU TEM?ZLED?K''
Ar?tmadan ç?kan çamur i?lenerek tar?m ve sanayide ham madde olarak kullan?labiliyor. Benim ba?kanl???mda ?zmir Türkiye’nin en çok güne? tesisi olan il olmu?tu. Çi?li at?ksu ar?tma tesisi çal??maya ba?lad??? günden bu yana çamur birikmi?. Bu ciddi bir koku kayna??, bu çamurun oraya dökülmesini durdurmal?yd?k, oradaki çamur havuzlar?n?n rehabilitasyonu için proje haz?rlad?k, çal??malar ba?lad?k, bir koku kayna??n? ortadan kald?rm?? olduk. Mevcut su kaynaklar?n?n korunmas? gerekiyor. Çe?itli alanlarda kullan?lan suyun yeniden kullan?lmas? için çal??malar yap?l?yor. Sünger kent projesi mutlaka sürdürülmeli. Bu Türkiye’ye model olacak bir projedir, entelektüel fantezisi de?ildir. Çi?li tesisi suyunu en s?? noktaya de?arj ediliyor, orta körfeze aktar?lmas? hem s??la?may? sonland?racak hem de kokuya çözüm olacak. Orta körfeze aktar?lmas? birinci önceli?imizdir. Gediz Nehri’nin eski yata??na çevrilmesi için üniversite onay verdi, Bakanl?k onay verdi, bunun için kayna?? bulduk, uygulama projelerini haz?rlad?k. Bugün isteseniz bugün projeye ba?lars?n?z, her ?ey haz?r. Sadece ‘Ba?l?yoruz’ demek yeter.
FOTO?RAF AÇIKLAMASI
Körfezde çekildi?i foto?raflar? hat?rlatan Soyer, “Bu foto?raflar haya ürünü de?il, ?zmir körfezinde çekildi. Karekodunu okutarak alabilirsiniz” dedi ve ?unlar? anlatt?:
''?zmir ?l Sa?l?k Müdürlü?ünün analiz raporlar? 9 Ekim 2023’de 10 noktada denize girilebilir demektedir. Peki 1 y?l içinde ne oldu da koku artt? ve bal?k ölümleri gerçekle?ti? Asla önce kirletmemekten vazgeçilmemelidir. Bakanl?kla yap?lan görü?melerin zarar? yok ancak ya?mur suyu ayr??t?rma kanalar?n?n yap?lmas?, derelerin taranmas?, at?ksu ar?tma tesislerinin yap?lmas? sorumlulu?u Büyük?ehir’e ait. Bakanl?k körfeze akan nehirleri denetleyebilir, sirkülasyon navigasyon kanal? yapabilir ama körfezin temizli?inin Büyük?ehir’de oldu?unu asla unutmamal?d?r.
“YEREL YÖNET?C?LER ‘KÖRFEZDE YÜZECE??M’ DEMEL? VE GERE??N? YAPMALI”
Ya?ayan ve yüzülebilir körfez mümkün, bu hedefe bu kadar yakla??lm?? ve bu kadar yatar?m ve haz?rl?k yap?lm??ken vazgeçilmemelidir. Daha 1 y?l önce 10 noktada denize girilebilir raporu verilen körfezin 6 ayda nas?l bu hale geldi?i sorgulanmal?d?r. Körfezde yunus gördük hat?rlay?n. Konak ve Karaba?larda yap?lacak tesisler, ya?mur suyu kanallar? için 260 milyon Euro bulduk. Körfezde yüzece?im derken ne hayal kuruyordum ne popülizm yap?yordum. Projelerimizin devam? yüzülebilir körfezi sunacakt?r. Kaybedilecek 1 dakika yoktur. Bilimsel çal??malar ?????nda irade ortaya konulmal?d?r. 15 y?ll?k yerel yönetim tecrübemle kimse hayali dü?manlar, siyasi müttefikler arams?n. Ya?ayan körfez projesi kesintisiz ve eksiksiz uygulanmal?d?r. ?zBB için en öncelikli sorumluluktur. Yerel yöneticiler körfezde yüzece?im demeli ve gere?ini yapmal?d?r.
''B?L?MSEL DAYANA?I YOK!”
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Cemil Tugay’?n “Son 10 y?lda en kirli oldu?u y?llar” aç?klamas?n?n hat?rlat?lmas? üzerine konu?an Soyer, “Hiçbir bilimsel verisi yok bunun. ?l Sa?l?k Müdürlü?ü halk sa?l??? laboratuvarlar? 2023’de analiz yapt?, 10 sene önce böyle bir ?ey yoktu, ben göreve ba?lad???mda körfez kokuyordu, 5 senede geldi?imiz nokta budur. Dolay?s?yla 10 senedir kokuyordu do?ru de?il, ben size Sa?l?k Bakanl???n?n raporunu gösterece?im” yan?t?n? verdi.
''H?ÇB?R ÇALI?MAMIZ YOK G?B? KONU?UYOR''
Soyer, “Bir belediye ba?kan? körfezde yüzece?im demelidir, bu görevidir. Mevcut belediye ba?kan? bizim hiçbir çal??mamam?z yok gibi konu?uyor. Hepimizin paras?n? yat?rd?k biz oraya ortada bir sonuç var ve olumlu, bunun takibini yap?p devam?n? getirmeliyiz. As?l kamu zarar? o” dedi.