?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin Eylül ay? ola?an meclis toplant?s?n?n ilk oturumu ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan Tunç Soyer idaresinde Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) düzenlendi. Toplant?n?n aç?l???nda konu?an ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, 30 A?ustos Zafer Bayram?’n?n ve ?zmir’in kurtulu?unun 99. y?l dönümleri için yap?lan etkinlikler, 90. ?zmir Enternasyonal Fuar?’n?n (?EF) ve dördüncüsüne ?zmir'in ev sahipli?i yapt??? Dünya Belediyeler Birli?i (UCLG) Kültür Zirvesi hakk?nda aç?klamalarda bulundu.
Ba?kan Soyer ayr?ca 30 Ekim 2020'de ya?anan deprem sonras? orta hasarl? binalar?n finansman kayna?? için Dünya Bankas?’yla var?lan 340 milyon dolarl?k mutabakat konusunda detayl? bilgilendirme yapt?. Ba?kan Soyer, “5 bin 800 orta hasarl? bina için 5 y?l ödemesiz 25 y?l ödemeli yani 30 y?l vadeli, çok dü?ük faizle, 1 civar?nda bir faizle kaynak yaratt?k. Bu ?zmir, Türkiye ekonomisi için bir kazançt?r. ?stihdam demektir, ticari canl?l?kt?r ayn? zamanda. Biz bunun takipçisi olmaya devam edece?iz” dedi.
“?zmirli olmaktan gurur duyduk, yüzümüz a?ard?”
30 A?ustos Zafer Bayram?, 9 Eylül kutlamalar? ile bu y?l 90. kez düzenlenen ?EF Fuar? ve Dünya Belediyeler Birli?i (UCLG) Kültür Zirvesi ile ilgili de?erlendirmelerde bulunan Ba?kan Soyer, ?unlar? söyledi:
"Fuar?m?z dün ak?am (12 Eylül) itibariyle kapand?. ?zmirli ve ?zmir d???ndan gelen insanlar?n ilgisine mazhar oldu. Canl?, ne?eli, çok kat?l?ml? bir fuar ya?ad?k. Hepimiz özlemi?iz. Bir parça nostalji de oldu. Her kö?esinde konserler, toplant?lar, paneller, e?lenceler güzel geçti. 9-10-11 Eylül tarihlerinde 2 y?lda bir yap?lan dünyan?n en büyük zirvelerinden olan Kültür Zirvesi’ne ?zmir’de ev sahipli?i yapt?k. 65 ülkeden 864 konu?mac?n?n kat?ld??? önemli bir zirveydi. Organizasyon kapasitesi kat?l?m ve içerik kalitesi aç?s?ndan da bugüne kadar yap?lan en ba?ar?l? zirve oldu. Bolca te?ekkür ald?k kat?l?mc?lardan. Bundan ?zmir olarak iftihar ediyoruz. Bu tip toplant?lar?n, zirvelerin as?l zirve bittikten sonra etkisi ortaya ç?kar. Aylarca y?llarca konu?ulacak içeri?i tart???lacak bir zirveydi. K?sacas? ?zmir olarak bundan da yüz ak?yla ç?kt???m?z? söylemek isterim. Bununla da çok gurur duydu?umuzu bilmenizi isterim. 9 Eylül kutlamalar? da ola?anüstü güzeldi. Yine ?enlikliydi, e?lenceliydi. Resmi s?n?rlar içinde tarifi yap?lan bir kutlama program? de?ildi. ?zmirliler çok yo?un bir biçimde kendileri de ?ahsen kat?lmaya gayret ettiler. Bu kat?l?mlar gruplar halinde vatanda?lar?m?z?n aileleriyle kom?ular?yla hakikaten karnaval havas?nda ya?an?lan çok keyifli co?kulu bir kutlama oldu. K?sacas? bütün bunlar hepimizin yüzünü a?artan, ?zmirli olmakla gurur duymam?za vesile olan etkinliklerdi. En ba?ta meclisimize, ?zmirlilere ?ükranlar?m? sunuyorum. ?zmir Büyük?ehir Belediye Meclisi olarak en büyük ödülümüz vatanda?lar?m?z?n co?kuyla, ne?e içinde, el ele bu etkinliklerin içinde yer almas?d?r” ?eklinde konu?tu.
“Dünyan?n her yerinden ?zmir’e yat?r?m yapma konusunda büyük teveccüh var”
Soyer yürütülen projelerden de örnekler verirken, “A?ustos ay?nda çok önemli birkaç ihale yapt?k. Buca Metrosu’nun ihalesi gerçekle?ti. 8 büyük uluslararas? konsorsiyum kat?ld?. En dü?ük 3 milyar 400 milyondan 9 milyara varan 8 ayr? teklif sunuldu. Yine ayn? ?ekilde Örnekköy-Yeni Girne aras?nda 5 kilometrelik tramvay hatt?n?n proje ihalesini 13 firman?n kat?l?m?yla düzenledik. 5 kilometrelik hatt? k?sa sürede yapmay? hedefliyoruz. Buca Tüneli ihalesine de 25 firma teklif verdi. Bunlar da kent içinden geçen en uzun tünel olma özelli?ini ta??yor. Ba?lant?l? olarak 2 viyadük 2 altgeçit projeleri de buna ekleniyor. Konak ile ?zmir Otogar? aras?ndaki yakla??k 45 dakikada gidilen bu güzergah kent içi trafi?ine hiç girmeden 10 dakika içinde ula??labilecek bir güzergaha dönecek. Bunun da ihalesinin yapm?? olmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Her ya???ta Mavi?ehir’de su bask?nlar? ya?an?rd?. Buradaki rehabilitasyon projesinin sonuna geldik. Bir daha Mavi?ehir’de su bask?n? ya?anmayacak. Sadece bunun için 37 milyonluk bütçe ay?rd?k. Özetle; bütün bunlar ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin aç?k, ?effaf ihale politikalar?n?n sonuçlar?n? gösterirken, sadece Türkiye'den de?il dünyan?n her yerinden ?zmir’e yat?r?m yapma konusunda büyük teveccüh oldu?unu gösteriyor. Bununla da hep beraber gurur duyuyoruz” aç?klamas?nda bulundu.
“Tek eksi?imiz Türkiye Cumhuriyeti’nin garantör olmas?, onay vermesi”
?zmir’de 30 Ekim 2020 tarihinde 6.9 ?iddetinde meydana gelen deprem sonras?nda ortaya ç?kan 5 bin 800 orta hasarl? yap? için Dünya Bankas?’yla 340 milyon dolarl?k finansman mutabakat?na var?ld???n? söyleyen Ba?kan Soyer, süreci tüm detaylar?yla anlatt?. Soyer, “Dünya Bankas?’yla ilgili görü?melerimiz pandemi öncesi Ocak ay?nda Washington’da oldu. Anlatt???m zaman siyasi kalpazanl?k nedir onu da herkes daha iyi anlayacak. Pandemiden 2 ay önce Dünya Bankas? yetkilileriyle oturduk, müzakere ettik. ?ZSU üzerinden, ba?ka bir tak?m ihtiyaçlar üzerinden Dünya Bankas?’ndan kaynak yaratabilir miyiz? Bunu müzakere ettik. Ayr? ayr? ekiplerle oturduk, heyetlerle görü?tük, ba?ka uzmanl?k alan? olan yetkililerle görü?tük. Fakat bir ara gündemi kentsel dönü?üme getirmek istedim. Orada ?unu dediler: ‘Bunu ba?ka bir ekip çal???yor, o ekiple biz sizi bulu?tural?m’. Ertesi gün kentsel dönü?ümle ilgili çal??an ekiple bir araya geldik. ‘Biz Çevre ve ?ehircilik Bakanl??? vas?tas?yla Türkiye’de 3 ?ehre 500 milyon dolarl?k kentsel dönü?üm finansman? sa?lamak üzerine görü?me yap?yoruz’ dediler. Bunlar; Tekirda?, Manisa ve Kahramanmara?. 3 ?ehirle ilgili 500 milyon dolarl?k kentsel dönü?üm finansman? sa?lamak üzerine görü?me yap?yoruz. ?zmir bunlar?n içinde yok. Fakat bizim anlatt???m?z kentsel dönü?üm modelinden etkilendiler. 'Biz Mart’ta ?zmir’e gelece?iz. Çünkü bizim elimizde bütün dünyaya sunmak istedi?imiz bir kentsel dönü?üm modeli yok. Destek oldu?umuz modeller dünyaya örnek, model olacak ?eyler de?il. Ama sizin anlatt???n?z ?eyler dünyaya model olabilir' dediler. Pandemi ç?kt? gelmediler. Daha sonra pandemi nedeniyle o ili?ki maalesef devam edemedi" diye konu?tu.
Müzakereler 4 ayda tamamland?
30 Ekim depreminden sonra Dünya Bankas? yetkililerini arad???n? ve ciddi ?ekilde hasar görmü? binalar oldu?unu ve kentsel dönü?ümle ilgili bir kaynak açmalar?n? istedi?ini aktaran Soyer, konu?mas?n? ?öyle sürdürdü:
"Dünya Bankas? yetkilileri, '500 milyon dolardan bir ?ey ay?ramay?z ama bizim acil ihtiyaç ba?l???yla bir kayna??m?z var. Belki buradan bir finansman yaratabiliriz. Nedir ihtiyac?n?z' dediler. 'Bizim 250 milyon dolara ihtiyac?m?z var' dedik. AFAD'?n verilerine göre yakla??k 5 bin 800 civar?nda orta hasarl? yap? vard?. Benim de bütün deprem krizi içinde ö?rendi?im ?ey ?u oldu; bizim afet mevzuat?m?z a??r hasarl? binalarla ilgili güzel bir finansman çözümü getiriyor. 2 y?l geri ödemesiz, 18 y?l vadeli bir kredi, yar?s?n? devlet üstleniyor yar?s?n? vatanda?? kira bedelinden daha dü?ük bedelle ev sahibi yapan bir model. Ama orta hasarl? binalarla ilgili böylesine bir finansal çözüm yok. Sadece, ‘1 y?l içinde güçlendirme yapmak zorundas?n’ deniyor. Güçlendirme için de çok dü?ük bir bedel ödeniyor. Orta hasarl? yap?larla ilgili mevzuat?m?zdan kaynaklanan ciddi bir sorun var. Maalesef bir finansal çözümü yok. Oysa vatanda? için orta hasarl? bina ile a??r hasarl? bina aras?nda bir fark yok. ?kisi de oturulamaz durumda. 'Yakla??k 250 milyon dolarl?k bedelle 5 bin 800 konutun en az?ndan finansal ihtiyac? konusunda ciddi bir ad?m atm?? oluruz' dedik. Ve böyle bir teklifle gittik. Dünya Bankas? yetkilileri ola?anüstü bir refleks göstererek çok ciddi bir çal??may? ba?latt?lar. Sadece ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’yle de?il, Hazine Bakanl???m?z ve ?ller Bankas? uzmanlar?yla belki 1-2 y?l sürecek müzakere süreci 4 ayda tamamland?. 340 milyon dolarl?k bir kredi mutabakat?na var?ld?. Türkçe söylüyorum. Dünya Bankas? Türkiye Direktörü Auguste Kouame’dir. Aç?n sorun böyle bir kredi var m?? ?ller Bankas?’n?n 14 uzman?na sorun. Hazine Maliye Bakanl??? uzmanlar?na sorun. Sonuçta Dünya Bankas? ile 340 milyon dolarl?k bir kredi mutabakat?na var?ld?."
Kredi dosyas? olu?mu? durumda
Dünya Bankas? ile kredi konusunda var?lan mutabakat sonras? üzerinden 2, 2.5 ay geçmesine ra?men dönü? alamad?klar? için Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an ile ?zmir'de yapt??? görü?meye de de?inen Ba?kan Soyer ?unlar? dedi:
"O günlerde Say?n Cumhurba?kan?m?z ?zmir’e gelmi?ti, kendisine durumu arz etmek için randevu istedim, Valilikte bulu?tuk. Kendisine orta hasarl? yap?larla ilgili mevzuat eksikli?inden bahsettim. Cumhurba?kan?m?za bunu anlatt?m. Bunlarla ilgili finansal bir çözüm yapabilece?imizden bahsettim. Dünya Bankas?’n?n aylarca, y?llarca sürecek müzakerenin çok h?zl? sonuçland???n? ve ?zmir'in bu paradan yararlanabilece?ini anlatt?m. Kendisi de 'ben bunu arkada?lar?mla konu?aca??m' dedi. Olumlu bir iklim oldu?unu dü?ündüm, ayr?ld?k. Üzerinden aylar geçti. Dedim ki, ben bunu siyasi rant elde etmek için yapm?yorum ki. Ben bunu bu i?in ?zmir’e hayr? olsun, orta hasar binalarla ilgili s?k?nt? çözülsün, bunun için yap?yorum. Adalet Kalk?nma Partili arkada?lar?mla konu?mal?y?m, onlara gitmeliyim, onlar?n deste?ini istemeliyim, diye dü?ündüm. Oturduk, konu?tuk, anlatt?k Biz bu i?e destek olaca??z, bunun talebini hep beraber yapaca??z, dediler. Gayet güzel. Hiçbiri yalan de?il. ?mzalanm?? bir ?ey yok. Bunun imzalanmas? için Cumhurba?kan?'n?n önüne koyacak olan kim? Hazine Maliye Bakanl???. Hazine Maliye Bakanl???, Cumhurba?kan?'n?n önüne koymuyor bu dosyay?. Söyledi?im bu. E?er koysa Cumhurba?kan?m?z da onaylasa bu para Türkiye’ye, ?zmir’e gelecek. Çünkü haz?r bir mutabakat var. Kredi dosyas? olu?mu? durumda. Bunun ne anlama geldi?ini ?öyle söyleyeyim; o 2 sene önce 500 milyon dolarl?k 3 ?ehirle ilgili yap?lan görü?meler var ya benden 1 sene öncesinde de sürüyormu?, hala sürüyor. 500 milyon dolarla ilgili daha bir ad?m at?labilmi? de?il. Bir mutabakata var?labilmi? de?il. Ama biz 340 milyon dolarl?k bir bütçeyi 4 ay içinde ç?kartt?k. Bunu da ?ller Bankas?’yla, Hazine Bakanl???m?zla birlikte yapt?k. Sadece Büyük?ehir’in ba?ar?s? da de?il. Onlar da çok emek verdiler. Arkada?lar gece gündüz müzakere yapt?lar. Sonuçta ç?kt?."
Bu para ?zmir'e gelecek
Soyer kredinin imzalanmamas? ile ilgili iki s?k?nt?n?n bulundu?una dikkat çekerek ?unlar? söyledi:
"Bu para orada duruyor. ?mzalanmamas? ile ilgili 2 tane s?k?nt? var. Birincisi; uzmanlar?m?z?n bir bölümü dü?ündüler ki o 500 milyon dolar?n içinden ?zmir’e böyle bir kaynak aktar?lacak. Dolay?s?yla öngördükleri çal??may? hayata geçirme imkan? ortadan kalkacak. Onlara da anlatt?k. Böyle bir ?ey yok, o ayr? bir finansman ba?l???. O 500 milyon dolarla ilgili bir ?ey yok. ‘Siz o müzakerelerinizi sürdürebilirsiniz' dedik. Bir süre bundan gecikti?ini dü?ünüyorum. ?kincisi yine duydu?umuz o ki; belediyelerin yurt d???ndan buldu?u kaynaklara hazine garantisi vermek konusunda hükümetimiz olumlu bakm?yor. Böyle bir duyumum var. Do?rudur, de?ildir bilemem. Ama bildi?im bir gerçek var; aylard?r Dünya Bankas?’yla mutab?k kalm??ken ?zmir bundan yararlanam?yor. Söyledi?imiz bu, üzüldü?ümüz bu, isyan?m?z bu.”
Kredinin kullan?lmas?n?n ?zmir için, Türkiye ekonomisi için bir kazanç oldu?unu dile getiren Soyer, konu?mas?n? ?öyle tamamlad?:
"Paran?n bir bölümü ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin yeni binas?n?n yap?lmas?nda da kullan?lacak. Depremde zarar gören ?ZSU idaresinin baz? yerlerinin tamirat?nda da kullan?lacak. Ama 5 bin 800 orta hasarl? bina için 5 y?l ödemesiz 25 y?l ödemeli yani 30 y?l vadeli, çok dü?ük faizle, 1 civar?nda bir faizle bir kaynak yaratt?k. Bu ?zmir, Türkiye ekonomisi için bir kazançt?r. ?stihdam demektir, ticari canl?l?kt?r ayn? zamanda. Biz bunun takipçisi olmaya devam edece?iz. Ben burada hiç kimseyi suçlam?yorum. Bu, ?u, siyasi hesap yap?l?yor, ?u gerekçeyle yap?lm?yor… Bunlar spekülasyon olur. Ben sebebini bilmiyorum. Ben bildi?im kadar?n? söylüyorum. Benim bildi?im bundan ibaret. Ben bunu hak etti?imizi dü?ünüyorum Bu bir ba?ar?d?r. 4 ayl?k gibi k?sa sürede 340 milyon dolarl?k finansman kayna??n? 30 y?l vadeli, yüzde 1 faizle elde etmi? olmak bir ba?ar?d?r. Bu ayn? zamanda ?zmir için Türkiye için bir kazançt?r. ”