Getirilen düzenlemenin küçük esnaf? rahatlatmayaca??n? ifade ederek sözlerine ba?layan S?nd?r, “Uzun zamand?r ilk defa Gelir ?daresi Ba?kanl??? taraf?ndan bir bilgi notu ve etki analizi sunuldu. Madde 1, 5, 6 ve 7'yle ilgili düzenlemelerin etki analizine bakt???n?zda 835 bin 488 mükellefi ilgilendirdi?i belirtiliyor. Bu mükellefler, basit usulle vergilendirilen küçük esnaf; berber, kuaför, tesisatç?, tuhafiyeci, marangoz, kaportac?, lastikçi, tornac?, çay oca?? i?leticisi, terzi, tamirci, taksici, dolmu?çu ve benzeri. Ticari kazançlar?n?n gelir vergisinden istisna edilmesi ve bu mükelleflerin y?ll?k gelir vergisi beyanname verme yükümlülüklerinin kald?r?lmas? öngörülüyor. Ancak etki analizinde hepsi 235 milyon liral?k bir vergi kayb? etkisinden bahsediliyor. Dolay?s?yla küçük esnaf ba??na bunu bölerseniz ortalamas? 281 liraya tekabül ediyor. Di?er bir deyi?le küçük esnafa y?ll?k 281 liral?k bir rahatlama getiriliyor. Küçük esnaf getirilen bu düzenlemeyle rahatlamayaca??, içinde bulundu?u ekonomik s?k?nt?lardan ve yok olu? sürecinden kurtaramayaca?? maalesef ortada.” dedi.
“Ç?FTÇ? BA?INA ORTALAMA 200 L?RALIK B?R ?ST?SNA!”
Çiftçilerle ilgili yap?lan düzenlemeleri de ele?tirerek sözlerine devam den S?nd?r, “çiftçilere yap?lan destekleme ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilmesiyle 600 milyon lira vergi kayb? olu?aca?? söyleniyor. 3 milyon mükelleften yani çiftçiden bahsediliyor, onu da böldü?ümüzde çiftçi ba??na ortalama 200 liral?k bir istisna söz konusu. Özetle çiftçi ba??na y?ll?k 200 liral?k bir fayda, dolay?s?yla vergi kayb? söz konusu. Destekleme ödemelerinden vergi al?nmamas? tabii ki uzun zamand?r ?srarla dile getirdi?imiz olmas? gereken bir düzenleme. Lakin Ziraat Bankas? üzerinden ödenmesi gereken tar?msal destekleme ödemesi çiftçiye daha ödenmeden, çiftçinin elektrik veya su borcu varsa bunlara mahsuben, üretimde kullan?lamadan kesiliyor, gasp ediliyor. Bununla ilgili kanun düzenlemelerini de, bütün itirazlar?m?za ra?men, yine sizin iktidar?n?z getirdi. Vergide iyi, do?ru bir ?ey yap?yorsunuz; evet, bu konuyu istisna olarak getiriyorsunuz ama öbür taraftan çiftçinin daha eline geçmeden elektrik veya su borcunu mahsup ediyorum deyip kesip al?yorsunuz. Peki, destekleme ödemesi daha eline geçmeden yap?lan bu kesinti, çiftçinin borçlar?na, çiftçiye bir rahatl?k getirecek mi? Bu ne perhiz bu ne lahana tur?usu. Tar?msal desteklemelerden vergiyi kesmekle i? bitiyor mu? Yetiyor mu? Mesela çiftçinin kulland??? mazottan ÖTV'yi niye kald?rm?yoruz? Yatlara sat?lan mazottan ÖTV al?nm?yor ama çiftçinin üretimde kulland??? mazottan ÖTV vergisi al?n?yor. Bu o kadar ciddi bir rakam ki "tar?msal destekleme" ad? alt?nda bir y?l içerisinde verilen toplam deste?in neredeyse tamam? kadar mazottan ÖTV vergisi al?n?yor. Çiftçinin bir cebinden "Sana destek veriyorum" derken öbür cebinden onu vergi olarak geri alm?? oluyorsunuz.” dedi.
“ÜRET?C?LERE 211 M?LYAR L?RA EKS?K ÖDEME YAPILDI”
Türkiye’nin dört bir yan?nda yanl?? tar?m politikalar? nedeniyle çiftçilerin traktörüne, tarlas?na haciz konuldu?unu ifade eden S?nd?r, “?ktidar?n?zda ç?kard???n?z tar?m kanunu, bizim de destek verdi?imiz bir temel kanundu. Bu kanunun 21'inci maddesi, üreticilere deste?in gayri safi yurtiçi has?lan?n yüzde 1'inden az olamayaca??n? söyler, 2020'de b?rak?n bu yüzde 1'ini, yüzde 0,39’u ancak bütçeye konuldu ki daha halen önemli bir k?sm? da ödenmedi. Son on dört y?lda kanun gere?i çiftçiye yap?lmas? gereken destekleme ödemesi toplam 376 milyar lira olmas? gerekirken, bugüne kadar ödenen toplam 165 milyar lira, yani 211 milyar lira eksik ödeme yap?lm??. Çiftçimiz devletinden alacakl? durumda. Neden ödenmiyor? Bir yandan çiftçi ba??na yakla??k 100 bin lira borçlusun, bu düzenleme ile çiftçi ba??na hepsi topu 200 liral?k bir istisnadan bahsediyorsun! Di?er yandan, örne?in 2021 y?l?nda, mazot ve gübre deste?i 229 milyon lira azalt?ld?, hayvanc?l?k destekleri 558 milyon lira dü?ürüldü, arz aç???m?z?n oldu?u ürünlere olan destekler 252 milyar lira geriledi. Bugün burada 600 milyon liral?k bir vergi kayb?ndan bahsediyoruz. Düzenlemenin çiftçiye rahat bir nefes ald?racak bir düzenleme olmad??? apaç?k ortada” dedi.
“Ç?FTÇ?N?N BORCU TAM 83 KAT ARTTI”
Üreticilerin artan bir borç yükü alt?nda üretimden kopar?ld???n?n alt?n? çizen S?nd?r, “2002 y?l?nda çiftçilerimizin borcu 2,4 milyar lirayd?. Bugün çiftçilerimizin borcu 2021 y?l? temmuz ay?nda; kamu bankalar?na 111,7 milyar, özel bankalara 37 milyar, Tar?m Kredi Kooperatiflerine de 11 milyar lira olmak üzere 160 milyar liraya ula?t?. Yani 2002'ye göre çiftçi borcu, resmi rakamlara göre 67 kat artt?. Tabii, bayilere olan borç bunun içinde yok, akaryak?t istasyonlar?na yapt??? veresiye ödemelerle ilgili borçlar bunun içerisinde yok, tefeciye elini kolunu kapt?rm??, bunun içerisinde yok. Toplamda borcun 200 milyar lira oldu?unu varsayarsak 2002'ye göre çiftçinin borcu tam 83 kat artm?? durumda. Say?n Cumhurba?kan? "Asgari ücret 16 kat artt?." diyordu ya, i?te, çiftçi borcu da 83 kat artm??. Öbür taraftan bak?yorsunuz, bu çiftçi borçlar? d???nda yine iktidar?n?zda vatanda??n borcu 2002'de 6,9 milyar lira iken 2021'de 24 Eylül itibar?yla 954 milyar liraya ula?m?? yani 139 kat artm??. Hani asgari ücret 16 kat artm??t? ya vatanda??n borcu 139 kat artm??. E?er çiftçilerimizi ve esnaf?m?z? rahatlatmak istiyorsan?z, bankalara olan borçlar?n?n faizlerini silelim ve borç anaparas?n? uzun vadeye yayal?m ve, borç s?k?nt?s?ndan kurtaral?m ve hiç olmazsa çiftçimiz, esnaf?m?z önünü görsün.” dedi.
Getirilen düzenlemenin ne çiftçiye ne esnafa ne de vatanda?a rahat bir nefes ald?rmayaca??n? vurgulayarak sözlerini sonland?ran S?nd?r ?öyle konu?tu: “Tar?msal üretimle ilgili 83 milyar dolar ihracata kar??l?k 114 milyar dolar ithalat yapm???z. Tar?m ürünlerinde 31 milyar dolar net d?? ticaret aç???m?z olu?mu? ki bitkisel ürünlerde 5,6 kat, hayvanc?l?kta 17 kat artm?? ithalat?m?z. Bu düzenleme yönetilemeyen pandemi, yüksek kur, a??r vergiler, zamlar, artan girdiler ve yüksek enflasyon alt?nda ezilen esnaf?m?z da çiftçimiz de vatanda?lar?m?z da ekonomisini do?rultamaz. Bu düzenleme ülke ekonomisine de, üretime de, yat?r?ma da, do?rudan yat?r?ma da, istihdam yaratan yat?r?ma da katk? sa?lamaz, vergi adaleti getirmez.”