Büyük?ehir'in larva döneminde yapt??? mücadele çal??malar?n?n do?ru ve etkin bir yöntem oldu?unu söyleyen Durmu?o?lu, yo?un popülasyon söz konusu oldu?unda bunu k?rmak için ergin sivrisinek ve karasinek (uçkun) mücadelesinin de önemli oldu?unu söyledi.
?zmir Büyük?ehir Belediyesi, küresel iklim krizi nedeniyle mevsim de?i?ikliklerinin ortaya ç?kard??? farkl? sivrisinek türlerine kar?? yo?un bir mücadele veriyor. Kentin dört bir yan?nda 30 ayr? ekiple ilaçlama çal??malar?n? sürdüren Büyük?ehir Belediyesi, bayram tatili ve hafta sonu da mola vermedi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü'nden emekli Zirai Mücadele ?laçlar? Üreticileri Derne?i (Z?M?D) Genel Sekreteri Prof. Dr. Enver Durmu?o?lu, hem yap?lan mücadele çal??malar?n? hem de artan sivrisinek çe?itlili?i ile popülasyonunu de?erlendirdi.
“A??r? ya???lar sivrisineklerin yeni ya?am alanlar?n? art?rd?"
Küresel iklim krizinin kurak yerlerin çok daha kurak, ya???l? yerlerin ise çok daha ya???l? olmas?na neden oldu?unu söyleyen Prof. Dr. Enver Durmu?o?lu, bu durumun özellikle ?zmir gibi k?y? yerlerde ya???lar dolay?s?yla böcek ve sivrisinek popülasyonunu art?rd???na dikkat çekti. Durmu?o?lu, “Örne?in bu y?l ?zmir'de May?s ve Haziran aylar?nda ortalaman?n yakla??k be? kat? daha fazla ya??? ald?k. Tabii ki bu ya???lar bölgedeki böcek popülasyonunu ve dolay?s?yla su birikintilerinde ya?am?n?n büyük k?sm?n? geçiren sivrisinek gibi canl?lar? da etkiledi. May?s ve Haziran aylar?ndaki a??r? ya???lar, sivrisineklerin yeni ya?am alanlar?n? art?rd?, buna ba?l? olarak da normalden çok daha fazla bir popülasyon olu?turdu” dedi.
S?k görülmeyen türleri de etkiledi
Bu durumun çok s?k görülmeyen baz? türlerin de artmas?na neden oldu?unu söyleyen Prof. Dr. Enver Durmu?o?lu, “Culex pipiens gibi dünyan?n her taraf?nda gördü?ümüz sivrisinek türü yan?nda, günümüzde Aedes albopictus gibi bir sivrisinek türü de ülke genelinde yay?lmaya ba?lad?. Özellikle k?y? kesimlerde son 3-5 y?ld?r bilinen bu tür, son y?llarda popülasyonunu daha da art?rd?. Bunlar?n sadece bilimsel isimlerindeki farkl?l??a de?il, davran??lar?n?n ve faaliyetlerinin di?er yayg?n türlerden farkl?l???na da dikkat etmek gerekiyor. Örne?in Culex cinsine ait türlerin genelinde ak?amüstü, hava kararmas? ile ba?layan, ergin di?ilerin insanlar? sokan, kanlar?n? emerek gösterdi?i davran???, Aedes cinsine ba?l? türün gündüz faaliyette olmas? ve gündüz de insanlardan kan emmeleri ile ay?rt etmek mümkün. Baz? sivrisinekler temiz su kaynaklar?n? tercih eder. Baz?lar? ise kirli veya temiz tüm su alanlar?nda görülebilirler” diye konu?tu.
Mücadele yöntemleri farkl?
Türlerin sadece isim olarak de?il, davran?? olarak da birbirlerinden farkl? oldu?una de?inen, o nedenle mücadele yöntemlerinin farkl? oldu?unu söyleyen Enver Durmu?o?lu, “Temmuz ay?na giriyoruz ama hala baz? kanallarda su birikintileri var. Belediye ekipleri çal???yor. Normalde May?s sonunda kuruyan baz? ya?mur kanallar?, bu y?l Haziran sonunda bile su bar?nd?r?yor. O nedenle burada üreme alanlar?n?n devam etti?ini görüyoruz” dedi.
“Yo?un popülasyon olu?turmalar? söz konusu”
Türkiye genelinde ve daha çok k?y? kesimlerinde görülen tür çe?itlili?i ve popülasyonunun artt???n? söyleyen Enver Durmu?o?lu "Tür çe?itlili?inden kast?m ?u; örne?in sivrisine?e çok benzeyen ama sivrisineklerde oldu?u gibi kan emme davran??? olmayan Chronomid türleri var. Bunlar?n popülasyonu da çok yo?un oldu?unda sahilde rahat oturamad???m?z ak?amlar oluyor. Yani hem sivrisineklerin hem de Chronomidlerin yo?un popülasyon olu?turmalar? söz konusu” dedi.
Türkiye'de 60 sivrisinek türü bulunuyor
Türkiye'de yakla??k 60 sivrisinek türünün bulundu?unu belirten Enver Durmu?o?lu sözlerine ?öyle devam etti:
“?zmir'de de Aedes albopictus türünün bu y?la özgü ciddi art?? gösterdi?ini dile getiren Enver Durmu?o?lu, “Üç y?l kadar önce Karadeniz k?y?lar?nda yay?lmaya ba?layan türün bu bölgede de art?k ciddi sorunlar yaratmaya ba?lad???n? görüyoruz. Farkl? türlerin habitat ve davran?? farkl?l?klar? yan?nda ta??d?klar? hastal?klar da de?i?iyor. Asl?nda vektörlerle 150'nin üzerinde ta??nan hastal?k var. Bunlar aras?nda kitlesel ölümlere neden olan hastal?klar var. Bunlardan hangisi ?u dönemde daha yayg?n, bu ayr? bir uzmanl?k alan?. Ancak bu durum o hastal?klar? ta??yan insanlar?n ya?ad??? ve ziyaret etti?i yerlerle de alakal?. Sivrisineklerin en çok bula?t?rd??? hastal?klar Bat? Nil Hummas?, chikungunya, deng hummas?, zikavirüs ve s?tmad?r.”
Larva mücadelesi önemli
?zmir Büyük?ehir Belediyesi'nin sivrisinekle mücadele çal??malar?n? de?erlendiren Durmu?o?lu, “Görevim gere?i pek çok ilde sivrisinekle mücadele çal??malar?n? görme ve dinleme ?ans?m oldu. Pek çok bölgede biyosidal ürün uygulay?c?lar?n?n e?itim çal??malar?na kat?ld?m. ?zmir de bu ?ehirlerden biri. Temelde belediye ekipleri, larva ile mücadele ederek do?ru bir yöntem uyguluyor. Esas ve ilk hedef sivrisinek larvalar?d?r, çünkü larvalar sadece su kaynaklar?nda olur ve varl?klar? gözle kolayl?kla belirlenebilir. Ergin sivrisinekler ise her tarafa yay?l?yor. Su kaynaklar?nda larvalara kar?? yap?lan uygulamalar?n sonuçlar?n? da görmek mümkün. Vatanda?lar?m?z erginlere kar?? yap?lan uygulamalar? görür ama maalesef bunu pek göremez” dedi.
“Belediyenin mücadele yöntemleri etkili”
Belediye ekiplerinin larvalarla ciddi ?ekilde mücadele etti?ini dile getiren Durmu?o?lu, ?unlar? söyledi:
“Pek çok belediye de bu ?ekilde mücadele ediyor. Fakat bu y?l oldu?u gibi ?zmir özelinde May?s ve Haziran aylar?nda a??r? ya???lar?n su kaynaklar?n? çe?itlendirmesi, o kaynaklar?n bulundu?u yerdeki türlerin çe?itlenmesiyle birlikte ekipler al???lan üreme noktalar?n?n d???nda üreme noktalar? ile kar??la?t?. Bu sadece ?zmir'de de?il, ba?ka kentlerle de ya?and?. Yo?un popülasyon söz konusu oldu?unda vatanda?? rahatlatmak için ergin sivrisinek ve karasinek (uçkun) mücadelesinin yap?lmas?nda yarar var”