Sivas'taki Mad?mak Oteli'nin 1993 y?l?nda yak?lmas? ve aralar?nda yazar ve sanatç?lar?n bulundu?u 33 ki?inin hayat?n? kaybetmesi sonras? önce idam daha sonra a??rla?t?r?lm?? müebbet hapis cezas?na çarpt?r?lan Yunis Karata?’a ko?ullu sal?vermenin yolu aç?ld?.
San?k avukatlar?n?n?n “Çakmakla perdeleri yakmaya çal??an çocuk” diye tan?mlad??? Yunis Karata?, 2020 y?l?nda Anayasa Mahkemesi’ne yapt??? bireysel ba?vuruda, a??rla?t?r?lm?? müebbet hapis cezas?n?n terör suçlular? yönünden ölünceye kadar devam edece?ini ancak kendisinin terör suçlusu olmad???n? savundu.
Üzerine at?l? suçu bir örgüt faaliyeti kapsam?nda i?lemedi?ini, terör suçlar? ve terör suçlusu kavramlar?n?n 3713 say?l? Kanun’un 1., 2. ve 3. maddelerinde tan?mlar?n?n yap?ld???n?, terör suçu ile terör suçlusu kavramlar?n?n farkl? oldu?unu, her terör suçunu i?leyen ki?inin terör suçlusu olmad???n?, terör suçu olmakla birlikte bir örgüt kapsam?nda i?lenmemi? suçlarda ölünceye kadar infaz rejiminin uygulanamayaca??n? ileri sürdü.
Karata?, herhangi bir örgüte ba?l? suç i?lemedi?ini, hakk?nda ko?ullu sal?verilme hükümleri uygulanmadan haz?rlanan müddetnamenin de tüm bu nedenlerden hatal? oldu?unu, hatan?n giderilmesini talep etti.
“ÖRGÜT ÜYES? OLDU?U SONUCUNA VARILAMADI”
“Anayasa Mahkemesi yapt??? incelemede ?u tespit ve de?erlendirmelerde bulundu:
Somut olaydaki mesele, ba?vurucu hakk?nda verilen a??rla?t?r?lm?? müebbet hapis cezas?na ko?ullu sal?verme hükümlerinin uygulan?p uygulanmayaca??d?r.
Derece mahkemesi ba?vurucunun bu kapsamdaki talebini infaza konu suçun terör suçu oldu?unu, 5275 say?l? Kanun’un geçici 2. maddesi ve 3713 say?l? Kanun’un 17. maddesinin (4) numaral? f?kras? uyar?nca ba?vurucunun ko?ullu sal?verilme hükümlerinden yararlanamayaca??n? belirterek reddetmi?tir.
Terör suçlusundan söz edebilmek için ki?inin ya 3713 say?l? Kanun’un 1. maddesinde belirlenen amaçlara ula?mak için meydana getirilmi? örgütlerin mensubu olmas? ya da bu örgütler ad?na suç i?lemesi gerekmektedir.
Ancak somut olayda 765 say?l? mülga Kanun’un 146. maddesi kapsam?nda ba?vurucu hakk?nda verilen mahkûmiyet karar? incelendi?inde ba?vurucunun herhangi bir örgütün üyesi oldu?u veya herhangi bir örgüt ad?na suç i?ledi?i sonucuna var?lmam??t?r.”
“H?YERAR??K B?R YAPI TESP?T ED?LEMED?”
Suçun planlay?c?s? veya i?leyeni olarak bir örgütün ad?na at?f yap?lmam??, ba?vurucunun herhangi bir örgütle somut ba??ndan söz edilmemi?tir.
Örgüt kavram?n?n de?i?en tan?m?n?n 3713 say?l? Kanun’un 1. maddesinin ikinci f?kras?ndaki eski tan?ma nazaran ba?vurucunun lehine oldu?u aç?kt?r.
Zira somut olayda mahkûm edilen ki?iler aras?nda hiyerar?ik bir ili?ki tespit edilemedi?i gibi Mad?mak eylemini gerçekle?tiren ki?ilerin anayasal düzeni de?i?tirme suçunu i?lemek için bir araya geldikleri kabul edilmi?tir.
Dolay?s?yla lehe kanunun geçmi?e yürümesi ilkesi uyar?nca ba?vurucunun mahkûm oldu?u olayda, bu anlamda bir örgütün bulunup bulunmad???n?n tespit edilmesi ba?vurucunun ko?ullu sal?verme hükümlerinden yararlan?p yararlanamayaca??n?n belirlenmesi aç?s?ndan elzemdir.
Ancak ?nfaz Hâkimli?ince bu hususlarla ilgili hiçbir aç?klama yap?lmam??, ko?ullu sal?verme imkân?ndan yararlan?p yararlanmama hususunda önemli olan, 5275 say?l? Kanun’un geçici 2. maddesi ve 3713 say?l? Kanun’un 17. maddesinin (4) numaral? f?kras?nda öngörülen “terör suçlusu” tabiri maddenin özüyle çeli?en ve öngörülemez bir ?ekilde yorumlanm??t?r.
“?HLAL?N G?DER?M? ?Ç?N YEN?DEN YARGILANMALI”
Aç?klanan gerekçelerle Anayasa'n?n 38. maddesinde güvence alt?na al?nan suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ihlal edildi?ine karar verilmesi gerekir.
Ba?vurucu, ihlalin tespiti ile maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmu?tur.
Ba?vuruda tespit edilen hak ihlalinin sonuçlar?n?n ortadan kald?r?lmas? için yeniden yarg?lama yap?lmas?nda hukuki yarar bulunmaktad?r.
HÜKÜM: CEZADA KANUN?L?K ?LKES? ?HLAL ED?LD?
Anayasa Mahkemesi neticede ?u hükmü kurdu:
Aç?klanan gerekçelerle;
Suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ihlal edildi?ine ili?kin iddian?n KABUL ED?LEB?L?R OLDU?UNA,
Anayasa'n?n 38. maddesinde güvence alt?na al?nan suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ?HLAL ED?LD???NE,
Karar?n bir örne?inin suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ihlalinin sonuçlar?n?n ortadan kald?r?lmas? için yeniden yarg?lama yap?lmak üzere Sivas ?nfaz Hâkimli?ine GÖNDER?LMES?NE,
Ba?vurucunun tazminat taleplerinin REDD?NE,
9.900 TL vekâlet ücretinden olu?an yarg?lama giderinin ba?vurucuya ÖDENMES?NE,
Karar?n bir örne?inin Adalet Bakanl???na GÖNDER?LMES?NE 26/1/2023 tarihinde OYB?RL???YLE karar verildi.
“ÇAKMA?I ÇAKAN ÇOCUK”
San?klar?n avukatl???n? yapanlardan Yüksel Köse, bir gazeteye verdi?i mülakatta, “Bidon ile benzin getirildi?i öne sürülüyor?” sorusuna verdi?i yan?tta, Yunis Karata?’?n yang?n? ç?karan ki?i oldu?unu ?u ifadelerle anlatm??t?:
“Yok. Tahlil yapt?lar, sonradan ortaya ç?kt? ki o su bidonuymu?. Otelin üzerinde yang?n yok. Otelin alt zeminindeki hal?fleksler tutu?uyor. O da plastikten yap?lm??. Birisi perdeye çakmak çak?yor, rüzgârdan bir türlü yanm?yor. O çakan çocu?un ismi Yunus Karata?. Bu duman üst kata ç?k?yor. Çat? kat?nda yo?unla??yor. Misafirler yukar?ya ç?k?p tavana s???n?yor. Yanm?? deniyor. Halbuki ölenlerin büyük ço?unlu?u duman zehirlenmesinden ölmü?.”