Halk aras?nda k?rm?z? göz hastal??? olarak da bilinen konjonktivit vakalar?n?n say?s?nda son haftalarda yüksek bir art?? oldu?una i?aret eden Türk Oftalmoloji Derne?i Oküler Enfeksiyon Birimi Ba?kan? Prof. Dr. Ulviye Yi?it, pandemi önlemlerinin gev?etilmesiyle beraber yeniden salg?nlara dönü?en virüs enfeksiyonlar?n?n gözleri de vurdu?unu söyledi. Solunum yolu enfeksiyonlar?na neden olmas?yla son günlerde oldukça gündemde olan adenovirüslerin, gözde de konjonktivite neden olan türleri oldu?una i?aret eden Prof. Dr. Yi?it, bula??c?l???n?n da çok yüksek oldu?unu söyledi ve özellikle yak?n temas, hijyene dikkat etmemek ve el göz temas? ile hastal???n aile bireyleri aras?nda h?zla yay?labildi?ini, en çok da anaokulu gibi küçük ya? grubunda temas?n engellenmesinin daha zor olmas? nedeniyle riskin daha yüksek oldu?unu belirtti.
COV?D ÖNLEMLER? GÖZLER? DE KORUDU
Geçen y?l konjonktivit vakalar?n?n oldukça az görüldü?ünü, çünkü Covid nedeniyle insanlar?n gerçekten maske, mesafe ve el hijyeni kurallar?na çok dikkat etti?ini ancak önlemlerin gev?emesiyle beraber son birkaç hafta içinde vaka say?lar?nda ciddi bir art?? ya?and???n? söyleyen Prof. Dr. Yi?it, “Kliniklerimize gelen adenoviral konjonktivitler artmaya ba?lad?. Adenovirüs'ün birkaç tipi var. 'Faringokonjonktival ate?' dedi?imiz formunda, tam olarak üst solunum yolu enfeksiyonu ile birlikte seyreder. Yani farenjit, ate?, üst solunum yolu enfeksiyonu; hepsi bir arada gider. Tek bir virüs, hem kulak burun bo?az sistemini, hem üst solunum yolu sistemini etkiler, hem de konjonktiva'y? enfekte edebilir. Ama tek ba??na olan 'adenoviral konjonktivit'te tutulum daha farkl?d?r. ?u anda da biz daha çok tek ba??na olan adenoviral konjonktivitlerin say?s?nda art?? görüyoruz. Bunun da bir epidemi öncüsü oldu?unu dü?ünüyoruz" dedi.
YAYILIMI ÇOK HIZLI, GÖRME KAYBINDA DAH? YOL AÇAB?L?YOR
Yay?l?m? çok h?zl? oldu?u için hastal???n özellikle aile içerisinde ya da çok yak?n temasl? ki?iler aras?nda bula??c?l???n?n son derece yüksek oldu?unu vurgulayan Prof. Dr. Yi?it, "Sadece konjonktivit tablosunu daha s?k görüyoruz. Konjonktivit ile birlikte kulak önünde adenopati yani lenf bezi büyümesi de e?lik ediyor. Bu hastalar?m?z?n tedavisine hemen ba?l?yoruz ve çok s?k? takip etmemiz gerekiyor. Çünkü e?er kornea dedi?imiz gözün ?effaf tabakas?n?n alt?nda opasiteler (bulan?kl?k) olu?ursa, bunlar?n tedavisi çok ayr? bir önem arz ediyor. Görme kayb?na dahi yol açabiliyor. Adenoviral konjonktivit'lerde belirtiler genellikle temasl? olma durumundan birkaç gün sonras?nda ba?l?yor. Tek tarafl? ba?lasa da yüzde 50 kadar vakada bir hafta içinde di?er gözde de tutulum görülebiliyor. Gözde k?zar?kl?k, çapaklanma, sekresyon (salg? art???) ve kulak önü lenf bezinin büyümesi ?eklinde ba?l?yor. Ard?ndan bir hafta ya da birkaç gün içerisinde di?er gözde de semptomlar görülebiliyor" ?eklinde konu?tu.
BEL?RT?LER HAFTALARCA SÜREB?L?YOR
Kirpiklerde ciddi ak?nt? nedeniyle sabah gözlerin aç?lamamas?, gözde belirgin kanlanma gibi rahats?z edici belirtilerle seyreden adenovirüs enfeksiyonlar?n?n etkili bir tedavi yöntemi olmad???n?, ancak semptomlar? geriletmeye yönelik tedaviler uygulanabildi?ini anlatan Prof. Dr. Yi?it, sözlerini ?öyle sürdürdü: “Viral enfeksiyonlar? art?k Covid'den de ülkece ö?rendik. Viral durumlar?n, enfeksiyonlar?n net bir tedavisi yoktur. Ancak semptomlar? düzeltmeye yönelik tedavi uygulayabilirsiniz. Biz de hastalar?m?z? bu ?ekilde takip ediyoruz. Adenovirüsün gözdeki semptomlar? 1 ila 3 hafta sürebilir. Son derece ?sd?rapl? olabilir. Özellikle ????a hassasiyet çok rahats?z eder hastalar?. Çok fazla batma, yanma, a?r? hissi olabilir. Her iki subepitelyal opasite dedi?imiz ?effaf tabakan?n alt tabakalar?nda olu?an bulan?kl?k varsa, görme kayb? da eklenince hastalar?m?z?n stresi bir kat daha artar ve onlar?n tedavisi daha özellikli bir önem arz eder"
BULA?MA SÜRES? UZUN, TEMASTAN KAÇINMAK ÖNEML?
Hastal???n bula?ma süresinin de uzun olabildi?ini belirten Prof. Dr. Yi?it, "Birkaç günden birkaç haftaya kadar uzayabilir. Yani bula?t?r?c?l?k zaman? çok uzun oldu?u için temastan kaç?nmak, bu anlamda çok önemlidir. Pek çok hastal?kta biliriz ki hastal?k semptomlar? ortaya ç?kt?ktan sonra bula??c?l?k çok k?sa sürede ortadan kalkar. Özellikle viral hastal?klarda bu, bilinen bir ?eydir. Ama adenovirüs böyle de?ildir. Semptomlar ortaya ç?kt?ktan sonra hastal???n alevli halinden itibaren de bazen bir iki haftaya kadar uzayan bula?t?r?c?l?k süreleri görülebiliyor" dedi.
EL GÖZ TEMASINI M?N?MUMA ?ND?R?N
Gözleri adenovirüs enfeksiyonundan koruman?n en önemli yolunun, el göz temas?n? azaltmak oldu?unu söyleyen Prof. Dr. Yi?it, “Ayr?ca ki?isel e?yalar?n ortak kullan?m? da riski art?r?r. Bu tür durumlarla son 2 senedir Covid nedeniyle çok fazla kar??la?m?yorduk. Ama ?u anda önlemlere uyum gev?edi. Hatta pandemi bitmemesine ra?men, pek çok ortamda ki?iler a??lanman?n da verdi?i rahatl?kla temas kurallar?na riayet etmiyor. Bu, adenoviral konjonktivit için de art? bir risk faktörü olu?turuyor. ?u anda da ayn? önlemleri devam ettirmek zorunday?z. El göz temas? olmamal?, özellikle hastal?k süresince ki?i asla normal havlu kullanmamal?; ka??t havlu ile yüzünü kurulamal?. Ayr?ca yatak, yast?k çar?aflar?n? son derece s?k de?i?tirmek gerekli. Hatta mümkünse yast?k k?l?f?n?n günlük de?i?tirilmesini öneriyoruz. Ayr?ca kliniklerde de muayene aletlerinin son derece titiz bir ?ekilde temizlenmesi laz?m. Çünkü bu da bir bula? kayna?? haline gelebilir. Muayene etti?imiz ortamlar? iyi bir ?ekilde dezenfekte etmezsek biz de bu salg?n?n yay?l?m?na katk? sa?lam?? oluruz. O yüzden her hastadan sonra mutlaka tüm aletlerin özel dezenfektanlar ile sterilize edilmesi gerekiyor" dedi.
YAYILIM AÇISINDAN ÇOCUK YA? GRUBU DAHA R?SKL?
Hastalar?n evlerinde gözlerine ?l?k su kompresi yapmas?nda bir mahsur olmad???n? belirten Prof. Dr. Ulviye Yi?it, ancak çok temiz pamuklar kullan?lmas? gerekti?ini belirterek uyar?lar?n? ?öyle sürdürdü: “Çok temiz bir pamuk ve kaynam?? su ya da çay kullan?lmas? gerekir. Bunlar?n hiçbir zarar? yok. Bizim en s?k kar??la?t???m?z riski art?ran davran??lardan biri ise aile üyelerinden biri hasta oldu?unda, ona verdi?imiz ilac? di?erlerini de al?p ayn? ?ekilde kullanmas?. Aile içi bula?? h?zland?ran durumlardan birisi bu. Çünkü damlal?klar?n ucu bir göz ile temas eder, sonra di?er bir ki?i bunu kullan?rsa yay?l?m daha h?zl? bir ?ekilde gerçekle?iyor. Çocuk ya? grubu bana özellikle daha riskli geliyor. Çünkü anaokullar?nda bir tane çocukta varsa, ö?retmenlerimiz ya da velilerimiz ne kadar çaba sarf ederse etsin, onlar? izole etmeniz mümkün olmuyor maalesef. O yüzden o ya? grubunda çok daha h?zl? yay?labiliyor."