ES?AD Sanayi, Kalk?nma ve Yat?r?m Ortam? Yuvarlak Masas?’n?n katk?lar?yla düzenlenen “AB’nin S?n?rda Karbon Vergisi ile ?lgili Geli?meler ve Ülkemizdeki Haz?rl?klar” konulu toplant?da karbon düzenlemesine yönelik çal??malar ve at?lmas? gereken ad?mlar ele al?nd?. ES?AD Ekonomi, Finans ve Maliye Yuvarlak Masa Ba?kan? Muhittin Bilget’in moderatörlü?ünü üstlendi?i toplant?da, Ticaret Bakanl??? Uluslararas? Anla?malar ve Avrupa Birli?i Genel Müdürlü?ü Genel Müdür Yard?mc?s? Bahar Güçlü, Sanayi ve Teknoloji Bakanl??? Sanayi Genel Müdürlü?ü Daire Ba?kan? Abdüssamed Karadavut ile Sanayi ve Teknoloji Uzman? Damla Sa?lam ?at?r, ülkemizde yürütülen çal??malar hakk?nda bilgi verdi.
ULUSLARARASI T?CARET?N KURALLARI YEN?DEN BEL?RLEN?YOR
Aç?l?? konu?mas? yapan ES?AD Ba?kan? Sibel Zorlu, Avrupa Birli?i’nin iklim de?i?ikli?i konusunda çok önemli bir ad?m atarak Avrupa Ye?il Mutabakat?’n? yeni büyüme stratejisi olarak benimsedi?ini hat?rlatt?. Enerjiden ula??ma, sanayiden tar?ma, her sektörü kapsayacak ?ekilde ye?il ve döngüsel ekonomiye geçi? sürecinin ba?lad???n? belirten Zorlu, “Avrupa ?klim Yasas? ile belirlenen hedefler çerçevesinde oyunun kurallar?n?n nas?l de?i?ece?inin sinyalleri ise ‘Fit for 55’ paketi ile verildi. Avrupa Birli?i bu paket ile birlikte, bir anlamda rekabet edebilirli?in ve uluslararas? ticaretin kurallar?n? yeniden belirliyor. 2053’e giden yolda tüm politikalar?n?, karbon emisyonlar?n?n 2030 y?l?na kadar 1990 seviyesine k?yasla yüzde 55 oran?nda azalt?lmas? üzerine kurguluyor. Fit for 55’deki politika tedbirleri aras?nda yer alan S?n?rda Karbon Düzenleme Mekanizmas? (SKDM) ise ülkemizi yak?ndan ilgilendiriyor. Türkiye ile AB aras?ndaki gümrük birli?i ve AB ülkelerine ihracat oranlar?m?z dikkate al?nd???nda, bu yeni mekanizmaya kar?? çok ciddi bir haz?rl?k içinde olmam?z gerekiyor” dedi.
SKDM ile ilgili geçi? döneminin 1 Ekim 2023 itibar?yla ba?lamas?n?n ön görüldü?ünü hat?rlatan Zorlu, ?öyle devam etti:
“Öncelikli oldu?u aç?klanan demir-çelik, çimento, alüminyum, elektrik ve gübreye hidrojen de ilave edildi. AB’nin karar alma mekanizmalar? uyar?nca geçi? dönemini düzenleyen tüzü?ün ç?kar?lmas? gerekiyor. Daimi sistemin ise 1 Ocak 2026 tarihinde ba?lamas? planlan?yor. Son derece teknik ve ayr?nt?l? düzenlemeleri içeren bu sisteme kar??l?k gelecek ülkemiz mekanizmalar?n?n olu?turulmas? çok önemli. Ye?il Mutabakat Eylem Plan?nda yer alan tedbirlere bakt???m?zda, ülkemizin uygun karbon fiyatland?rma mekanizmas?na geçmesi, karbon fiyatland?rma konusundaki ülkemiz pozisyonunun belirlenmesi ve ulusal karbon mekanizmas?n?n sektörler üzerinde yarataca?? ilave maliyetlere yönelik çal??malar yap?lmas?n?n planland???n? görüyoruz. Bu ba?lamda, ülkemizin yol haritas? olu?turulurken bakanl?klar?m?zla sanayicilerimizi ve i? dünyas?n? temsil eden sivil toplum kurulu?lar? aras?nda güçlü bir i? birli?inin son derece önemli oldu?unu dü?ünüyoruz. Uyum sa?lamak zorunda oldu?umuz sistem kar??s?nda artan maliyetlere yönelik destek mekanizmalar? olu?turulmas?n?n sanayimiz bak?m?ndan hayati önemde oldu?unu vurgulamak istiyorum.”
HAF?FE ALAMAYIZ
ES?AD Ekonomi, Finans ve Maliye Yuvarlak Masa Ba?kan? Muhittin Bilget, karbon düzenlemesinin Türkiye için büyük önem ta??d???n? belirterek, “tedbir almazsak ihracat?m?z?n ne kadar azalabilece?ini gördük. Yüzde 23-25’lere varan kay?plardan söz ediliyor. Dolay?s?yla bunu hafife alma ?ans?m?z yok. ES?AD olarak toplamda 20 milyar dolar civar?nda cirosu olan, Ege’nin en büyüklerinin olu?turdu?u i? insanlar? toplulu?uyuz. ?çimizde her sektör var. Kamuyla i? birli?ine ve ülkemizin bu i?ten en az hasarla ç?kmas? için elimizden geleni yapmaya
haz?r?z” dedi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanl??? Sanayi Genel Müdürlü?ü Daire Ba?kan? Abdüssamed Karadavut da s?n?rda karbon düzenlemesinin AB’ye olan ihracat?m?z? yak?ndan ilgilendirdi?ini, bu mekanizman?n AB d???ndaki ülkelerde yer alan karbon yo?un sektörleri temiz enerjili üretim modellerine geçmeye zorlad???n? ifade etti.
ÖNLEM ALINMAZSA ?HRACATIMIZ DÜ?ER
Ticaret Bakanl??? Uluslararas? Anla?malar ve Avrupa Birli?i Genel Müdür Yard?mc?s? Bahar Güçlü, yürütülen çal??malar hakk?nda bilgi verdi. Uluslararas? ticarette ilk kez böyle bir uygulamaya geçilece?ini söyleyen Güçlü, ihracat?n?n yüzde 40’?n? AB’ye gerçekle?tiren Türkiye için konunun büyük önem ta??d???n? ifade etti. Güçlü, “bizim için önemli, çünkü ihracat?m?z?n yüzde 40’?n? AB’ye gerçekle?tiriyoruz. S?n?rda karbon düzenlemesinin bizim ihracat?m?za ne gibi etkisi olaca??na dair biri Dünya Bankas?’n?n, di?eri ülkemizdeki akademisyenlerin haz?rlad??? iki çal??ma var. Her iki çal??mada da gerekli önlemler al?nmad??? takdirde baz? sektörlerde ihracat?m?z?n yüzde 23’e kadar dü?ebilece?i öngörülüyor. E?er Türkiye, kendi karbon fiyatlama sistemini kurar ve buradan elde edilen gelirler ye?il yat?r?mlara dönerse, i?te o zaman tüm sektörlerde ihracat art??lar?n?n yakalanabilece?i belirtiliyor” dedi.
K?RLETEN ÖDER
Yeni düzenlemede, ithal edilen mal?n karbon içeri?ine göre bir karbon fiyatland?rmas? yap?lmas?n?n hedeflendi?ini dile getiren Bahar Güçlü, sözlerini ?öyle sürdürdü:
“S?n?rda karbon düzenlemesi asl?nda bir kirleten öder sistemi. Bu sistem, 1 Ekim’de raporlama yükümlülü?ü ile ba?layacak. ?lk a?amada ithalatç?n?n, ithal etti?i ürünün içerdi?i gömülü emisyonlar? raporlamas? gerekecek. Geçi? dönemi sona erdikten sonra, 1 Ocak 2026’dan itibaren raporlanan emisyonlar?n do?rulanmas? ve mali yükümlülü?ün yans?t?lmas? öngörülüyor. Bu sistemden muaf olmak için ya AB emisyon sistemini aynen uygulamak ya da emisyon ticaret sistemini AB ile ba?lant?land?rmak gerekiyor. Öte yandan AB’nin döngüsel ekonomi eylem plan? kapsam?nda ba?latt??? sürdürülebilir ürün inisiyatifi var. Burada hemen her sektörün sürdürülebilir standartlar çerçevesinde gözden geçirilmesi öngörülüyor.”
81 EYLEM VAR
Sanayi ve Teknoloji Bakanl??? Sanayi ve Teknoloji Uzman? Damla Sa?lam ?at?r da Avrupa Ye?il Mutabakat? çerçevesinde öncelikli sektörler hakk?nda bilgi verdi. AB’deki geli?meler ?????nda Ticaret Bakanl??? koordinasyonunda ulusal bir eylem plan? haz?rland???n? kaydeden ?at?r, “bu planda 9 ba?l?k alt?nda 81 eylem var. Bakanl???m?z 12 eylemden sorumlu. Genel Müdürlü?ümüz de 1 eylemden sorumlu olarak yer al?yor. Ayr?ca Ye?il Mutabakat Eylem Plan? çal??ma gruplar? ve bunlar?n alt?nda da ihtisas çal??ma gruplar?m?z? olu?turduk. Bir ba?ka projemiz de sanayide ye?il dönü?üm projesi. Bu projeyi Dünya Bankas? deste?iyle hayata geçiriyoruz. Toplam bütçe 450 milyon dolar. Bu bütçenin 250 milyon dolarl?k bölümü KOB?’lerin ye?il dönü?üm faaliyetlerine, 175 milyon dolarl?k bölümü ye?il inovasyon faaliyetlerinde bulunan firmalara kredi olarak kulland?r?lacak. 24 milyon dolarl?k kaynak da teknik destek olarak verilecek” diye konu?tu.