6 ?ubat depreminden sonra deprem gerçe?ini anlamaya ve önlem almaya yönelik çal??malar?n artt???na de?inen Prof. Dr. Hasan Sözbilir; “Özellikle 6 ?ubat depreminden sonra Türkiye ölçe?indeki depremlerle ilgili durumlar daha ön plana ç?kt?. Depremi anlamaya ve önlem almaya yönelik çok fazla çal??ma ba?lat?ld?. Bu çal??malar kapsam?nda Efes Selçuk özelinde ve ?zmir özelinde ‘hangi noktada oldu?umuz ve nas?l bir deprem riskine sahip oldu?umuz, bundan sonra neler yapmal?y?z’ konular?nda çal??malar?m?z? daha da artt?rd?k. Biz her depremden sonra baz? dersler ç?kart?yoruz. ‘Neden bu kadar zarar gördük, neden bu kadar insan can verdi’ ara?t?rmalar? yapt?kça, geldi?imiz noktada ?u anki teknolojiyle deprem olmadan önce yerin nas?l sars?laca??n? ölçebiliyoruz. Ölçtü?ümüz veriye göre statik projeyi çizip bina yaparsak deprem kaynakl? can kayb? ya?anm?yor. Bu elbette ki in?aatlar yap?l?rken kusursuz bir bina ve i?çilikle, kullan?lan malzemeler ile de mümkün. Ayn? zamanda yang?n ile ilgili günümüzde erken uyar? sistemleri geli?tirildi. Binalar?m?zda bu sistem varsa deprem oldu?unda sensör binadaki elektri?i kesti?i için deprem sonras?nda yang?n ç?kmas?n? engelliyor. Bu da bize depremden sonra geli?en di?er felaketlerle ilgili önlem alma ?ans? tan?yor” dedi.
TAR?H?M?Z?N EN BÜYÜK KARA DEPREM?
6 ?ubat 2023’te 10 ilde y?k?ma ve binlerce can kayb?na sebep olan depremin tarihimizin en büyük kara depremi oldu?una de?inen Prof. Dr. Hasan Sözbilir; “6 ?ubat depremi günümüze kadar olan en büyük kara depremi olarak de?erlendiriliyor. Dünyada çok ender görülecek ?ekilde 9 saat arayla iki ?iddetli deprem oldu. Çok fazla fay?n birle?ip k?r?lmas?yla olu?an bir depremin ard?ndan 9 saat sonra faylar?n tekrar enerji üreterek ?iddetli bir depremin daha olmas?na sebep oluyor. Deprem mekanizmas? anlam?nda ender gözlenebilir bir durum ve bu Türkiye’de gerçekle?mi? oldu” dedi.
HAR?TAYA GÖRE EFES SELÇUK TEHL?KES? YÜKSEK OLAN B?R BÖLGEDE
Türkiye Deprem Haritas? ve Efes Selçuk’ta geçmi?te olan depremleri inceleyerek ç?kar?mlar yapan Prof. Dr. Hasan Sözbilir; “Türkiye Deprem Tehlike Haritas?na bakarsak Efes Selçuk Bölgesi deprem tehlikesi yüksek olan bir bölge. 6 ?ubat depreminden sonra bu harita tekrar güncellendi. Efes Selçuk bölgesi ve ?zmir bölgesi kapsam?nda bakt???m?zda her taraf?m?zda denizler var. Denizlerimiz de de yüksek ölçekli fay hatlar? var. Jeoloji Biliminde ‘Gelecekte y?k?c? bir deprem olacak m??’ sorusuna cevap vermek için geçmi?te olan depremlere bakar?z. Geçmi?te y?k?c? bir deprem olduysa gelecekte de olacakt?r. Selçuk Efes Fay? ilgili de çal??malar?m?z oldu baz? sonuçlar?n gelmesini bekliyoruz. “Son depremi ne zaman yapm??, fay kaç y?lda bir k?r?lm???” gibi bilgileri yak?n bir zamanlar sizlerle de payla?aca??z” dedi.
“ÇOK D?S?PL?NL? B?L?MSEL ARA?TIRMA PROJES?” ?LE ANT?K KENTLERDE DEPREM ÇALI?MALARI BA?LADI
Antik Kentlerde de deprem ile ilgili çal??malar yapmak için farkl? alanlarda çal??an bilim insanlar?yla bir araya geldiklerini ve Çok Disiplinli Bilimsel Ara?t?rma Projesi’ne ba?lad?klar?n? aktaran Prof. Dr. Hasan Sözbilir; “Biz Çok Disiplinli Bilimsel Ara?t?rma Projesi ba?latt?k. Antik kentlerin ço?unlukla faylar?n üzerine yerle?ti?ini görüyoruz. Asl?nda ya?amsal alanda faydan çok uzakta ya?ayamay?z çünkü sular, maden kaynaklar?, da? ve ova s?n?r? fay dedi?imiz yerde vard?r. Bir ?ekilde faylara yak?n ya?amak zorunday?z. Burada önemli olan ?ey nas?l ya?amam?z gerekti?ini bilip anlamam?z. Fay?n izin verdi?i ölçüde yap?la?ma olursa hiçbir can? kaybetmeyiz. Biz bu proje kapsam?nda deprem zaman?nda geli?mi? postseismis etkilere bakaca??z. Yani bir insan?n yapamad???, do?an?n kendisinin yapt???na inand???m?z, antik kentlerdeki baz? görsel verilerden yola ç?karak deprem izlerine bakaca??z. ?nceledi?imiz antik ketlerde günümüzün teknolojisinin ?????nda yapt???m?z çal??malarla depremin ne zaman oldu?unu anlayabilece?iz. Antik kentlerdeki deprem izine ait oldu?unu dü?ündü?ümüz her türlü veriyi topluyoruz ve o dönemin depremlerini ya?land?rmaya çal???yoruz. Bu da bize bu bölgelerin kaç y?lda bir deprem gördü?ünü gösterecek. Bu çok önemli çünkü deprem olma s?kl???n? alansal ölçekte anlarsak deprem üretme s?kl???n? görebiliriz” dedi.
TÜM TÜRK?YE ?Ç?N AFET R?SK AZALTMA PLANI VAR
Tüm Türkiye özelinde il ve ilçe baz?nda afet kaynaklar?n? belirlemek ve bu kaynaklar?n tehlike ve risk analizlerini yapmak için plan olu?turuldu?unu aktaran Prof. Dr. Hasan Sözbilir; “Özellikle 2021 y?l?nda tüm Türkiye için Afet Risk Azaltma Planlar? yap?ld?. Bu ?zmir baz?nda her ilçe için yap?ld?. Belli masalar olu?turulup çal??taylar yap?ld?. Efes Selçuk’un sadece deprem de?il do?al afet tehlikesi anlam?nda hangi riskleri oldu?unu, sel riski, heyelan riski gibi konular?n hepsi günlerce çal???larak ortaya kondu ve art?k ?zmir ?l Afet Risk Azaltma Plan? var. Burada da Efes Selçuk ile ilgili yap?lmas? gereken birçok eylem plan? var. Neyi nas?l yapaca??z sorusu art?k yok hepsi planlanm?? ve yaz?lm?? durumda” dedi.