Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsünün Cumhurba?kanl??? Strateji ve Bütçe Ba?kanl??? deste?i ile yürüttü?ü "Türk Bat?k Envanteri Projesi: Mavi Miras (TUBEP)" çal??mas? kapsam?nda olu?turulan bat?k haritas?na, yakla??k 250 y?l önce batt??? de?erlendirilen bir sava? gemisi eklendi.
Koca Piri Reis Gemisi'nde, sonar teknolojisiyle uzaktan kumandal? su alt? robotu kullanarak yap?lan çal??malarda sava? gemisi bat???na ula??ld?.
Yakla??k 55 metre derinlikte tespit edilen gemide 20 demir ve bronz top, çok say?da gülle ile yelken donan?m?na ait parçalar bulundu.
Deniz taban?nda geminin karinas?na ait ah?aplar ve kahverengi hamurlu ve boyal? ?talyan kökenli mutfak kaplar?na da rastland?.
Buluntular aras?nda yer alan tabak, sürahi, pipo ve ah?ap makara parças? ç?kar?larak Bodrum Sualt? Arkeoloji Müzesi'ne teslim edildi.
Osmanl? Döneminde önemli bir deniz üssü olan Foça'daki buluntu ile ?zmir bölgesinde tespit edilen sava? gemisi bat??? 5'e yükseldi.
Geminin hangi ülke taraf?ndan ne amaçla kullan?ld???na ili?kin verilerin tespiti için ayr?nt?l? çal??ma ba?lat?ld?.
- "Tarihe ???k tutacak"
DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, AA muhabirine yapt??? aç?klamada, Türkiye'nin su alt? bat?k envanterini ara?t?ran ilk yerli ve milli projenin 2005'te TÜB?TAK deste?i ile ba?lad???n?, çal??malar kapsam?nda Koca Piri Reis Gemisi ile önemli çal??malara imza at?ld???n? söyledi.
Hotar, Do?u Akdeniz'de uzun y?llar Türk bayra?? alt?nda önemli ara?t?rmalarda görev alm?? Koca Piri Reis Gemisi'nin bu defa Mavi Miras Projesi'ne hizmet verdi?ini aktard?.
DEÜ bilim insanlar?n?n Koca Piri Reis ile yapt?klar? son su alt? çal??malara ili?kin bilgi veren Nükhet Hotar, "Bu çal??malar?n hepsi yerli, milli ve ilk olarak yap?lmakta." dedi.
Hotar, Foça aç?klar?nda tespit edilen bat??a ili?kin, "Bat???n detaylar?na eri?mek çok heyecan verici. O bölgede deniz sava?? olmad???n? bildi?imiz halde bir sava? gemisinin tespit edilmesi belki tarihimize ???k tutacak." diye konu?tu.
- Foça'daki sürpriz bat?k
DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Harun Özda? ise jeofizik mühendisi Dr. Ö?retim Üyesi Nilhan K?z?lda?, Kültür ve Turizm Bakanl??? proje temsilcisi Emre Sava? ve ekipteki bilim insanlar?yla tarihi aç?dan önemli bir çal??maya imza att?klar?n? belirtti.
Foça'daki bat???n tam bir "sürpriz" oldu?una dikkati çeken Özda?, ?unlar? kaydetti:
"Osmanl? literatüründe bugüne kadar bölgedeki bir sava?a ili?kin veri bulunmamakta. Yapt???m?z çal??mada 50-55 metre derinlikte iyi korunmu? durumda bir sava? gemisine ait kal?nt?lar tespit ettik. Üzerinde 20 tane bronz ve demir top yer almakta, çok miktarda top güllesi, mutfak kaplar?, geminin ana karinas?na ait parçalar? belirledik. Gemi asl?nda 25 metreye 7 metre boyutlar?nda ancak 250 metrekarelik alana da??lm?? durumda. Muhtemelen 18. yüzy?l?n sonunda o bölgede bir mücadele bat?r?lm?? bir gemi."
Özda?, bir bölümü gömülü geminin 35-40 metre uzunlu?unda oldu?unu dü?ündüklerini ifade etti.
- Geminin kimli?i konusunda soru i?aretleri var
Sava? gemisinde hem Osmanl? hem ?talyan kökenli kaplar oldu?unu vurgulayan Özda?, "Belki bir korsan gemisi ya da Osmanl?-?talya aras?ndaki bir mücadele s?ras?nda bat?r?lm?? bir gemi olma ihtimali var. Denizlerde sava? alanlar? d???nda çok sava? gemisine rastlam?yoruz. Buluntu bize dönemin günlük ya?am?, gemi yap?m teknolojisi, askeri mühimmat?n da??l?m?, kullan?m alanlar? ve ?ekli gibi çok ayr?nt?l? bilgileri sa?layacak." diye konu?tu.
Özda?, Foça'n?n, Osmanl? Dönemi'nde önemli bir askeri deniz üssü oldu?una dikkati çekerek ?u bilgileri verdi:
"O dönemde birçok sava? için lojistik destek Foça'dan sa?lanm??. ?zmir bu bat?kla beraber sava? tarihi ve gemileri aç?s?ndan merkeze oturmakta. Çe?me ve Koyun Adas? civar?nda batan gemilere son bat??? da ekledi?imizde somut olarak bugüne kadar en fazla bat?k geminin bulundu?u ilimiz. Deniz sava? tarihi aç?s?ndan ön plana ç?k?yor."
"Türkiye, özellikle su alt? kültür miras? alan?nda dünyan?n merkezinde yer al?yor." diyen Özda?, Tunç Ça??'ndan bugüne kadarki sürecin izlerini Türkiye k?y?lar?nda sürmenin mümkün oldu?unu sözlerine ekledi.