Cumhurba?kan? Tayyip Erdo?an, yeni sistemin yürürlü?e girdi?i 1 y?lda 37 kararnameyle bin 880 maddelik düzenleme ç?kar?rken; TBMM uluslararas? anla?malar dahil 32 yasa önerisiyle yaln?zca 503 maddelik de?i?iklik yapabildi. Yeni sistemle hükümetin Meclis’e yasa tasar?s? göndermesi uygulamas? kald?r?larak milletvekillerine yasa önerisi verme yetkisi getirildi, ancak bu da teoride kald?. Muhalefet milletvekillerinin verdi?i yasa önerileri komisyonlar?n gündemine bile al?nmazken, AK Parti’li milletvekillerinin verdi?i yasa önerileri de hükümetten gelen metinlere imza atmak ?eklinde oldu.
Parlamenter sistemin yerine AK Parti-MHP ittifak?yla getirilen ve 16 Nisan 2016 tarihinde yap?lan referandumla kabul edilen Cumhurba?kanl??? Hükümet Sistemi, birinci y?l?na yakla??yor. Yeni sistem, 24 Haziran 2018’de yap?lan Cumhurba?kanl??? ve genel seçimin ard?ndan Cumhurba?kan? Erdo?an’?n 9 Temmuz 2018’de yemin etmesiyle yürürlü?e girmi?ti. Bu süreçte Erdo?an’?n da zaman zaman “t?kan?kl?k ve eksiklikler” oldu?u yönünde yak?nmalarda bulundu?u yeni sistemle ilgili tart??malar hiç bitmedi. Cumhurba?kan? Erdo?an ve AK Parti yöneticilerinin anayasa de?i?ikli?i sürecinde dile getirdi?i “yeni sistemle birlikte yasama daha etkin ve güçlü olacak, yasama, yürütme ve yarg? aras?ndaki kuvvetler ayr?l??? daha belirgin hale gelecek” tezi ya?ama geçirilemedi.
Saray h?zl? ç?kt?
1 y?ll?k süreçte yeni sistemin en tart??mal? konular?ndan biri olan Cumhurba?kanl??? kararnamesi ç?karma yetkisi kapsam?nda Erdo?an, bin 880 maddelik 37 kararname ç?kard?. ?lk kararnameler yeni sistemin yürürlü?e girmesinden 1 gün sonra 10 Temmuz’da yay?mland?. Bugüne kadar ç?kar?lan kararnamelerde daha bir ay bile geçmeden de?i?iklikler yap?lmas? dikkat çekti. ?zleyen günlerde de yeni kararnamelerle önceki kararnamelerde çok say?da de?i?iklik yap?ld?.
Yeni sistemle birlikte “daha etkin ve güçlü olaca??” söyleminin s?k s?k kullan?ld??? TBMM’de ise 1 y?la yakla?an sürede 11 uluslararas? anla?ma dahil 503 maddelik 32 yasa önerisi kabul edildi. Kabul edilen yasa önerilerinin ço?unlu?u da “torba teklif” olarak Meclis gündemine getirildi. Meclis, yeni sisteme geçildi?i ilk aylarda gündemde yasa önerisi bulunmad???, daha sonra da 31 Mart yerel seçimleri nedeniyle çal??malar?na ara verdi?i için etkin olarak çal??amad?.
Yeni sistemin savunanlar?n en büyük argümanlar?ndan biri “Art?k iktidardan Meclis’e yasa tasar?s? gelmeyecek, milletvekilleri yasa teklifi verecek. Kuvvetler ayr?l??? daha güçlü olacak” teziydi. Ancak bu süreçte Meclis’ten geçen 32 yasa önerisi için AK Parti’li milletvekilleri, hükümetten gelecek teklif metinlerini bekledi. Bakanl?klarda olu?turulan ve kabine toplant?lar?nda görü?üldükten sonra AK Parti grubuna gönderilen metinler üzerinde çal??ma yap?ld?ktan sonra milletvekillerinin imzas?na sunuldu. Birçok AK Parti’li milletvekili, alt?na imza att??? yasa önerisinde neler öngörüldü?ünü kendileriyle yap?lan toplant?larda ö?rendi. Muhalefet milletvekillerinin verdi?i yasa önerileri ise gündeme bile al?nmad?.