Usta sanatç? Ferhan ?ensoy’u cenazesinde yapt??? konu?mada “70 senedir bu ülkeyi din ba??ml?s? hükümetler yönetiyor. Ona ra?men 70 senedir inad?na tiyatro yap?yoruz” ifadelerini kullanan ve gericilerin hedefi olan sanatç? Cihat Temer, “Ben kimsenin dinine, inanc?na bir ?ey söylemedim. Din ba?uml?s? derken dini her ?eye alet eden, suiistimal edenler için konu?tum. Maalesef sa? hükümetler, kendi yerlerini sa?lamla?t?rabilmek için halk?m?z?, dinimizi istismar ettiler, ben bunu söylemek istedim” dedi.
- Cihat Tamer kimdir?
Do?ma büyüme Bak?rköylüyüm. Akl?n?za gelen sanatç?lar?n, özellikle tiyatrocular?n büyük bir ço?unlu?u Bak?rköylüdür. Bo?una m? burada ak?l hastanesi var. Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi’nden mezun olduktan sonra, 1959’da Bak?rköy Halkevi’nde amatör olarak tiyatroya ba?lad?m. 1961’de Münir A?abey seçme yapacakt?. O seçmelere büyük heyecanla kat?ld?m. Seçme s?ras?nda Münir A?abey gözlerimin içine bakt??? an kalbim duracak gibi oldu. Ben o seçmelerden sonra Münir Özkul Tiyatrosu, Bulvar Tiyatrosu, Üç Maymun Kabare Tiyatrosu, Deveku?u Kabare, Üsküdar Oyuncular?, Dostlar Tiyatrosu ve Cihat Tamer-Ercan Yazgan Tiyatrosu’nda çe?itli oyunlarda sahne ald?m. 60 y?ldan beri sahnedeyim.
- Geçmi? ve günümüz aras?nda tiyatrosu aras?nda nas?l farklar var?
Geçmi?te çekilen dizilerde halktan bir parça vard?. Sorunlar ve ya?am biçimleri espritüel bir ?ekilde ekrana getiriliyordu. Bundan siyasi iktidarlar gocunmazlard?. ?imdi öyle mi, RTÜK tepenizde. Biz hâlâ sevilip say?l?yorsak düzgün sanat yapman?n yüzü suyu hürmetinedir.
SANATÇI TOPLUMUN AYNASI
- Pandemi nedeniyle ara verdi?iniz sahnelere “?kinci Bahar” oyunuyla yeniden döndünüz, neler hissettiniz?
Oyunun gördü?ü ilgi kar??s?nda çok mutlu oldum. Sahneye yeni ç?km?? gibi heyecanland?m. Oyun hemen herkesin kendisini bulabilece?i bir atmosferde geçiyor. A?k, romantizm ve komedi dolu. “?kinci Bahar”, hayallerini çok para kazanmak üzerine kuran bir ku?ak ile solmu? çiçeklerin kendine özgü kokular? oldu?unu fark etmi? bir ku?a??n ba??ndan geçenleri anlat?yor.
- Son y?llarda bir kültür erozyonu ya?an?yor. Sanatç?n?n buna kar?? duru?u nas?l olmal?d?r?
Siyasi iktidar kendi yoz kültürünü topluma kabul ettirmek için elinden gelenin hepsini yap?yor. Sanatç?lar toplumun ayn?s?d?r, ya?ad??? topluma örnek olmal?d?r. Sanatç? muhaliftir, do?rudan ve halktan yan?d?r, sanatç?y? ya?atan halkt?r. Hangi siyasal iktidar olursa olsun onun gördü?ü yanl??lar? ele?tirmelidir. 60-70 y?ld?r bu ülkeyi sa? iktidarlar yönetti. Geldi?imiz durumu görüyorsunuz. Son 20 y?lda dü?ünen, ele?tiren, yorumlayan asker sivil demeden hepsini içeri att?lar.
- Bir dönem tepki olarak “?zin bitti, herkes görev ba??na” dediniz, ne mesaj vermek istediniz?
Y?llardan beri toplumun her kesimi ba?ta Kenan Evren olmak üzere herkes “Atam izindeyiz, Atam izindeyiz” diyerek as?l tehlikeyi göz ard? ettiler. Hakikaten de izin yapt?lar. Ülke karanl??a gömüldükçe ben buna tepki göstermek için “izin bitti” dedim. Atatürk ömrü boyunca hiç izin yapmad?, hep görev ba??ndayd?. O k?sa ömründe ça?da? Türkiye’nin temellerini att?, halk?ndan hiç kopmad?. Binlerce ki?iyi kendisine korumada tutmad?. Bugün kültürde, sanatta, siyasette, toplumun ya?am biçimlerinde hep yasaklar var, yasak yasak.
- Ferhan ?ensoy ile olan dostlu?unuzu anlat?r m?s?n?z?
Ferhan, gerçekten çok yetenekli bir çocuktu. Galatasaray Lisesi’nde bir süre okudu. Ordu’da küçük bir yerde do?mu?, babas? tüccar, annesi ö?retmen. Kalemi çok kuvvetliydi. Rahmetli hocam?z Haldun Taner, bir gün prova yaparken elinden tutmu? getirmi?, bir çocuk. “Bu çocuk çok yetenekli, bizim provam?z? izleyecek” dedi. Sessiz sedas?z oturdu, izledi, sonra da çekti gitti. Orada tan???kl???m?z ba?lad?. Ve ölüncüye kadar da hiç kopmad?k.
D?N B?REYSEL ?NANÇTIR
- ?ensoy’un cenaze töreninde “70 senedir bu ülkeyi din ba??ml?s? hükümetler yönetiyor. Ona ra?men 70 senedir inad?na tiyatro yap?yoruz” derken ne demek istediniz?
Laik ve demokratik bir ülkede ya?ad???mz? dü?ünürsek herkes kendi fikrini söylemekte özgürdür. Ben kimsenin dinine, inanc?na bir ?ey söylemedim, söylemem de. Ben de Müslüman bir aileden gelen bir insan?m. Din ba??ml?s? derken dini her ?eye alet eden, suiistimal edenler için konu?tum. Din bireysel bir inançd?r yani, Allah ile kul aras?ndad?r. Bunu hiçbir hac?, hoca de?i?tiremez. Bunu siyasete, ticarete, yarg?ya sokarsan?z i?te böyle bir ülke ç?kar ortaya. Bu ülkeye laiklik ekmek kadar, su kadar elzemdir. Maalesef sa? hükümetler, kendi yerlerini sa?lamla?t?rabilmek için halk?m?z?, dinimizi istismar ettiler, ben bunu söylemek istedim. Benim dinle ile problemim yok hatta ben de dindar bir insan?m. Ke?ke biraz sözlerimi dü?ünseler, anlayabilselerdi. Bu kadar hakareti hak etti?imi sanm?yorum. Tiyatro k?sm?na da gelirsek, biz gerçekten mesle?imizi çok s?k?nt?lar içerisinde yapt?k. Oyunlar?m?z yasakland?, sald?r?ya u?rad?k. Ferhan’?n tiyatrosu yand?, daha ötesi var m?? Ben kötü bir ?ey söylemedim, h?rs?zl?k etmedim, yolsuzluk yapmad?m, sanat?m? icra ettim y?llarca. (CUMHUR?YET)