We Are Social ve Meltwater taraf?ndan haz?rlanan Dijital 2025 Türkiye Raporu'na göre, Türkiye'deki aktif internet kullan?c?s? 77,3 milyona ula?t?. Türkiye, internet kullan?m?n?n en yayg?n oldu?u ülkeler aras?nda yer al?rken, sosyal medyaya olan ilgi de her geçen gün artmaya ba?lad?. 2025 y?l? itibar?yla Türkiye'deki sosyal medya kullan?c?s? 60 milyona yakla?t?. Ekran ba??nda ve sosyal medyada geçen süre h?zla artarken, uzmanlar ise bunun bir ba??ml?l??a dönü?memesi konusunda uyar?larda bulundu.
'4 SAAT?N ÜSTÜ TEHL?KEL?'
?EÜ T?p Fakültesi Ö?retim Üyesi Prof. Dr. O?uz K?l?nç, özellikle geceleri yatakta telefonla vakit geçirmenin masum bir al??kanl?k olmad???n? söyledi. Yata??n ba?ucunda telefonla uyuman?n ve gelen her bildirime tepki vermenin uykunun derinli?ini azaltt???n? belirten Prof. Dr. K?l?nç, ekran süresinin s?n?rland?r?lmas? gerekti?ini aktard?. Prof. Dr. K?l?nç, "Dört saatten uzun süre sosyal medyada ve ekran ba??nda vakit geçirmek, sa?l???m?z aç?s?ndan tehlikeli. Sosyal medya molalar? verilmesi, masa ba??nda egzersiz yap?lmas? ve uykudan en az yar?m saat önce ekranlardan uzak durulmas? ?art. Özellikle gençlerin ve çal??anlar?n bu konuda bilinçlenmesi büyük önem ta??yor" dedi.
ÖLÜMCÜL SONUÇLARI VAR
Ekran ba??ml?l???n?n sadece ruhsal de?il, fiziksel bir tehdit de oldu?unu söyleyen Prof. Dr. K?l?nç, "Uykunun kalitesi dü?tü?ünde, kalp ve damar sa?l??? da olumsuz etkileniyor. Hareketsizlik; obeziteye, damar sertli?ine ve hatta ölümcül akci?er p?ht?lar?na yol açabiliyor" dedi. Ekrana uzun süre maruz kalman?n kas-iskelet sistemi rahats?zl?klar?n? da tetikledi?ini belirten Prof. Dr. K?l?nç, yanl?? oturu? düzeninin de skolyoz (omurga e?rili?i) ve bileklerde sinir s?k??malar?na neden olabilece?ini ifade etti.
'DEPRESYON VE KAYGIYLA ?L?NT?L?'
?EÜ Psikoloji Uygulama ve Ara?t?rma Merkezi'nin (PUAM) Uzman Klinik Psikolo?u P?nar Aytaçlar, yap?lan çok say?da bilimsel ara?t?rmaya göre sosyal medya ba??ml?l???n?n, depresyon ve kayg?yla ilintili bulundu?unu ifade etti. Aytaçlar, "Ara?t?rmalar, depresyon ve kayg? düzeylerinin sosyal medya kullan?m?n? etkileyebildi?ini; ayn? zamanda yo?un sosyal medya kullan?m?n?n da depresyon ve kayg? düzeyini art?rabildi?ini gösteriyor. Bu, önemli bir durum. Ki?iler, 'bir ?eyleri kaç?rma korkusu' nedeniyle sürekli telefonlar?na yöneliyor ve birbirleriyle ileti?im halinde kalmaya çal???yor. Özellikle kad?nlarda ve kolektivist toplumlarda bu ba??ml?l?k daha yayg?n ?ekilde görülüyor. Kad?nlarda sosyal ba?lant? ve aidiyet ihtiyac?; kolektivist kültürlerde ise gruba dahil olma arzusu sosyal medya kullan?m?n? art?rabiliyor. Erkeklerde ise rekabet ve oyun odakl? çevrim içi alanlar, daha fazla ilgi çekiyor. Erkekler, internet oyun ba??ml?l???na daha yatk?n" diye konu?tu.
GEÇ?C? B?R '?Y? H?SSETME' DUYGUSU OLUYOR
Bireylerin, olumsuz duygulardan uzakla?mak ya da yaln?zl?k hissini bast?rmak amac?yla da sosyal medyada s?kça vakit geçirebildi?ini söyleyen Aytaçlar, bu durumun dopamin sistemini tetikleyerek k?sa süreli bir 'iyi hissetme' duygusu yaratabilece?ini dile getirdi. Sosyal medya ve ekran ba??ml?l???n?n azalt?lmas?nda bilinçli fark?ndal?k egzersizleri ve terapi yöntemlerinin etkili oldu?unu belirten Aytaçlar, "Sosyal medya, ki?iye geçici bir haz sunuyor. Bu geçici rahatlama, uzun vadede ise gerçek ili?kilerden kopu?a, duygusal dengenin bozulmas?na ve uyku düzeninde ciddi aksamalara neden olabilir. Bu hazz?n yerini dolduracak, ya?ama anlam katan alternatif aktiviteler olu?turmak, ba??ml?l?kla mücadelede önemli bir ad?m. Yemek yerken telefona bakmak yerine, yeme?in kokusuna ve tad?na odaklanmak bile bu fark?ndal??? art?rabilir" dedi.