?zmir Ekonomi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat A?kar ile yüksek lisans ö?rencisi Mert Kalayc?, topraks?z tar?m? özendirmek amac?yla ortak ?irket kurup ak?ll? bahçe olu?turdu.
Gele?tirdikleri yerli led ayd?nlatmalarla bitki yeti?tiren rektör ve ö?rencisi, yeni nesil bahçede gerekli besinlerin d???nda herhangi bir ilaç kullanm?yor.
Ayn? zamanda üniversitenin elektrik ve elektronik mühendisli?inde ö?retim üyesi olan Prof. Dr. A?kar, 2017'de, ayn? bölümde e?itim gören yüksek lisans ö?rencisi Mert Kalayc?'n?n "bahçelerde topraks?z bitki yeti?tirme" konulu tezinin dan??manl???n? üstlendi.
Geçen sürede topraks?z tar?mda led ayd?nlatma sistemlerini kullanarak bitki üretmeyi planlayan ikilinin çal??malar?, geli?tirdikleri yaz?l?mlar sayesinde olumlu sonuç verdi.
A?kar ve Kalayc?, bir süre sonra yüksek teknolojiler anlam?na gelen "Upper Teknologies'den" esinlenerek "UpTechlabs" ismini verdikleri Ar-Ge ?irketini kurdu.
?irketi bir y?l sonra ?zmir Tekeli Organize Bölgesi (?TOB) Ticaret Merkezine ta??yan ikili, 2018 y?l?nda TÜB?TAK'tan 150 bin lira hibe deste?i ald?.
Prof. Dr. A?kar, geçen y?l rektör olarak atanmas?na ra?men ?irketteki çal??malar?na ara vermedi. Topraks?z tar?mda led ???klar?n? kullanarak 30'a yak?n ürün yeti?tiren rektör ve ö?rencisi, geli?tirdikleri sistemle TÜB?TAK'tan bu y?l 570 bin lira hibe kredisi ald?.
Rektör Prof. Dr. Murat A?kar, yeni ?eyler geli?tirmenin kendisine heyecan verdi?ini, ö?rencilerine de örnek olabilmek için böyle bir çal??maya girdi?ini söyledi.
Ak?ll? bahçe projesinin kendisi için çok önemli oldu?unu belirten A?kar, "Daha az su kullanarak topraks?z tar?m sistemini haz?rlad?k. Bunun için güne? ????? yerine led ???klardan olu?an yeni bir sistem geli?tirdik. Bitkilerin büyüme sürecine ba?l? olarak hangi ???k renklerinin ne ?iddette ve ne kadar süre ile gerekli oldu?unu uzun bir süre çal??t?k. Bitkiler için gerekli besinlerin d???nda zirai ilaç kullanmad?k. Art?k bitkilerimizi tümüyle kontrollü bir ?ekilde büyütebiliyoruz." dedi.
A?kar, geli?tirdikleri sistemle evlerin depolar? ya da garajda bile normal ?artlara göre daha h?zl? ve hiçbir kimyasal madde kullanmadan büyüyebilen sebze ve meyveler yeti?tirebilece?ini ifade etti.
- "Verimi 3 kat art?rd?k"
Mert Kalayc? ise hocas?yla yakla??k 4 y?ld?r Ar-Ge çal??malar? yürüttüklerini ifade etti.
Sistem sayesinde normale göre yüzde 95 daha az su kulland?klar?n? belirten Kalayc?, ?unlar? kaydetti:
"Geli?tirdi?imiz led ayd?nlatmayla normale göre verimi 3 kat art?rd?k. Topraks?z tar?mda, suya ihtiyac? olan elementler ekliyoruz. Led ile beraber daha az enerji harcanarak bitkiye fotosentez ad?na gerekli olan ???k dalga boylar?nda istedi?imiz ?iddette verebiliyoruz. Bir bitki normal bir yerde 8 ya da 10 saat güne?lenme zaman?na sahipken biz bunu led ile istedi?imiz kadar art?rabiliyoruz. Bitkinin çok daha h?zl? bir ?ekilde büyümesini sa?l?yoruz. Sistemimiz için tamamen yerli sensörler, ekipmanlar ve yaz?l?mlar geli?tirdik. Bunlar otomatik çal???yor. Sistemimizi ak?ll? telefon ve tablet yard?m?yla uzaktan kontrol ve takip edilebiliyoruz."
?imdiye kadar 34 farkl? led ayd?nlatma çe?idinin tasar?m?n? yapt?klar?n? kaydeden Kalayc?, tarlada 1,5 ayda büyüyen marulun bu sistemde 22 günde yeti?ti?ini dile getirdi.
Kalayc?, sözlerini ?öyle tamamlad?:
"Biz yeni nesil bitki üretim tesislerinin daha da yayg?nla?mas?n? istiyoruz. Mesela ?ehirde, metroda, yer alt?nda kullan?lmayan galerilerde, 12 ay boyunca hiçbir zirai ilaç kullanmadan verimli üretim yapmay? hedefliyoruz. Biz ?imdilik 3 katl? tasarlad?k. 10 metrekare odada bile bu yöntemle yakla??k 350 bitki üretilebilir. Amac?m?z bu tip tesisleri Türkiye'de yayg?nla?t?rarak sonras?nda ihracat?n? yapmak. Hedefimiz ise Kuzey Avrupa pazar?. Bu çal??may? da rektör hocam?n azmi ve deste?iyle ba?ard?k. Laboratuvarda onu bir rektör gibi de?il de sanki s?n?f arkada?? gibi gördüm."