Bu kapsamda, ilk gün Rayl? Sistemler Forumu düzenlendi. ?zmir Metro A.?. Genel Müdürü Sönmez Alev moderatörlü?ünde “Rayl? Sistemlerde Sürdürülebilirlik ve Yerlile?tirme” konu?uldu. Oturumda, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Finansman ?ube Müdürü Selin Say?n Kapanc?, Metro ?stanbul ARGE Merkezi Müdürü Nevzat Bayrak, Anadolu Rayl? Ula??m Sistemleri Kümelenmesi (ARUS) Koordinatörü Dr. ?lhami Pekta? ile Eski?ehir Hafif Rayl? Sistem ??letmesi (ESTRAM) Araçlar Müdürü Erhan Sezgin konu?mac? olarak yer ald?. Sönmez Alev, bu oturumla finanstan altyap?ya rayl? sistemlerde sürdürülebilirlik ve yerlile?tirmenin önemini ele ald?klar?n? ifade etti.
Ula??m projeleri finansmanlar?n?n yüzde 80’i rayl? sistemler için
?zmir Büyük?ehir Belediyesi Finansman ?ube Müdürü Selin Say?n Kapanc?, ula??m projeleri finansmanlar?n?n yüzde 80’inin rayl? sistemler için oldu?unu ifade etti. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin, ula??m projeleri için yürüttü?ü finansman çal??malar? hakk?nda bilgi veren Selin Say?n Kapanc?, “2050 y?l?nda kentle?me oran?n?n yüzde 70’e ula?mas? öngörülüyor. Belediyelere hem altyap? hem de ula??m aç?s?ndan çok büyük rol dü?üyor. Stratejik plan haz?rlan?rken yap?lan faaliyet önceliklendirme anketlerinde, rayl? sistemlerin en üstte oldu?unu görüyoruz. Metro gibi büyük çapl? projeler için yerel krediye bak?yoruz, ancak yerel bankalardan ne yaz?k ki uzun vadeli borçlanma yap?lam?yor. Bu yüzden yabanc? borçlanma yap?l?yor. D?? borçlanma için özel sektörden farkl? olarak, izin almam?z ?art. Gerekli izinler ve onaylar al?nd?ktan sonra finans kurumlar?yla görü?meler ve ba?vuru yap?l?yor. Genelde sonuçlanmas? bir y?l sürüyor, ancak ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’ni tan?d?klar? ve biz de ne istediklerini bildi?imiz için izinler al?nd??? takdirde bu süre 5 aya kadar iniyor” dedi.
Deniz ula??m?, metro, tramvay gibi birçok proje kapsam?nda 1 milyar Euro’yu bulacak d?? finansman sözle?meleri imzalad?klar?n? ifade eden Kapanc?, “?u anda daha çok gündemimizde olan Buca Metro projesi, orada ilk olarak geçen ay 21,5 milyon Euro hesab?m?za girdi. Dünyada ve ülkemizde ya?anan zorlu süreçte böyle önemli uzun vadeli finansman?n uygun ko?ullarda sa?lanmas?, hazine garantisi olmaks?z?n ula?abilmemiz, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’ne güvenin ve küresel bazda kazan?lan itibar?n göstergesi” diyerek yeni projeler için de çal??malar?n?n sürdü?ünü söyledi.
?stanbul’da en çok yolcuyu rayl? sistemler ta??yor
Metro ?stanbul ARGE Merkezi Müdürü Nevzat Bayrak ise dünyada ayn? anda 10 metro in?aat? devam eden tek kent olduklar?n? belirterek, “Bir ?ehirde rayl? sistemlerin geldi?i nokta geli?mi?li?in göstergesi. Sürdürülebilirlik için ekonomi ve üretim için çok önemli. ?u an 900 araç varken 2029 için planlanan hatlara bakt???m?zda 4 bin araçl?k bir filodan bahsediyoruz. ?imdiden çal??malara ba?lad???m?z konular. Anemi öncesi 2,5 milyon ?u anda 2 milyon yolcu günlük ta??yoruz, 750 milyon yolcu y?ll?k hedefimiz var. Füniküler, teleferik, metro, tramvay, deniz, otobüs; ?stanbul Kart entegrasyonlu ta??maya bakt???m?zda rayl? sistemlerin pay? yüzde 40. En çok yolcu ta??nan da rayl? sistemler” dedi.
Enerji birim fiyat? 2,5 kat artt?
Giderlerde en büyük kalemi olu?turan enerji maliyetlerinde, bir y?lda 2,5 kat artan birim fiyatlar? oldu?unu vurgulayan Nevzat Bayrak, “Bundan sonra da 3 kat ödeyece?imiz döneme do?ru gidiyoruz. Fiyatlarla yar??am?yoruz, ama içeride tasarruf olur mu ona bak?yoruz. Bunun için geli?tirdi?imiz onlarca projeyle milyonlarca liral?k tasarruf sa?l?yoruz. Metro ?stanbul olarak sadece hat uzunlu?u, araçlar de?il birçok konuda da ilk s?ralarday?z. Uluslararas? Metro ??letmeleri K?yaslama Organizasyonu (COMET) üyesi 36 ?ehir aras?nda, istasyon ba??na yürüyen merdiven s?ralamas?nda 14,25 yürüyen merdiven ile ?stanbul ilk s?rada. Onlar?n bak?m? için de farkl? projeler geli?tirerek maliyetlerimizi minimize ediyoruz. Ayr?ca yerli sinyalizasyon sistemi, mevcut sistemlerin iyile?tirilmesi gibi birçok konuda da çal??malar?m?z var. Tüm bunlar? yaparken yolcu memnuniyetini de ön planda tutuyoruz. Memnuniyet s?ralamas?nda da 36 kent aras?nda ?stanbul ilk s?rada yer al?yor” diye konu?tu.
Yeni nesil tramvay üretimi
Bayrak, yeni nesil tramvay tasar?m çal??malar? hakk?nda da bilgi vererek “Eskiden yap?lan bir proje var, T4 hatt?nda bu araçlar çal???yor. Üretimi Metro ?stanbul taraf?ndan gerçekle?tirilen araçlar. Bu projeyi yeniden hayata geçiriyoruz ve yeni nesil 34 tane araç üretimi çal??mam?za ba?lad?k. 2 y?ll?k projeyle yerli araçlar?m?z? raylara koymay? dü?ünüyoruz. ?stanbul’un ula??m ihtiyaçlar?na destek olacak araçlar?n üretilmesinin yan?nda Metro ?stanbul’un rayl? ula??m sistemleri alan?nda uluslararas? bir oyuncu olmas? perspektifini ortaya koymak için de önemli. Bu araçlar? kendimiz üretip kullanarak kaynak tasarrufu yapman?n yan? s?ra ihraç ederek gelir de elde etme hedefimiz var. Bunun için geçmi? ürün geli?tirme birikimi ve Ar-Ge kültürümüzü teknik ve teknolojik altyap?m?zla birle?tirerek uluslararas? projelere cevap verebilen bir ?irket olmay? hedefliyoruz” dedi.
Y?ll?k 750 milyon dolar ihracat
Anadolu Rayl? Ula??m Sistemleri Kümelenmesi (ARUS) Koordinatörü Dr. ?lhami Pekta? da Türkiye’nin rayl? sistemler ve araç üretimi konusunda geldi?i noktay? anlatt?. Pekta?, ARUS’un 26 ilden 180 firma, 30 destekleyici kurulu?, 30 binden fazla çal??an? ve dünyaya aç?lan milli markalar?yla demiryolu sektöründe Türkiye’nin lider kümelenmesi oldu?unu belirtti. Dr. Pekta?, “Rayl? sistemlerde kullan?lan araçlar?n al?m? için yüzde 51 yerli katk? ?art? 2012 y?l?nda ç?kt? ve bir milat oldu. Tüm ihalelerde yerli katk? ?art? uygulanmaya ba?land?. Bu ?ekilde 3 bin 461 tane rayl? sistem arac? ihalesi yap?ld?. Daha önce 3 milyon Euro’ya al?nan bir araç ?u an 1,5 milyona dü?tü, daha da dü?üyor. Yerli ürünler ve markalar kullan?larak yüzde 50 tasarruf sa?land?. Hep ithal ederken yerli firmalar?m?zla ?u anda 25 ülkeye 750 milyon dolarl?k ihracat yapar hale geldik, buna tabi altyap?lar da dâhil. Yerli ve milli markalar?m?z?n tramvay, tren seti, vagon gibi ürünleri hem ülkemizin farkl? illerinde raylarda hem de Romanya, Polonya, Tayland gibi ülkelere ihraç edilmi? durumda. ?n?aat altyap? firmalar?, Katar, Senegal, Suudi Arabistan, Hindistan, Polonya, Ukrayna gibi ülkelerin aralar?nda bulundu?u dünyan?n dört bir yan?nda rayl? sistemler için altyap?lar? yap?yorlar. Altyap? ile birlikte 2035’e kadar planlanan al?m bedeli 70 milyar Euro. Bu ihtiyaçlar?n tamam? yerli üretimle kar??lanmal?” diye konu?tu.
Eski?ehir Hafif Rayl? Sistem ??letmesi (ESTRAM) Araçlar Müdürü Erhan Sezgin de tarihten günümüze rayl? sistemlerin geli?iminin kent hayat?nda önemli rol oynad???n? belirterek, rayl? sistemlerde sürdürülebilirlik modellerini anlatt?.