Merkez üssü Kahramanmara? olan ve 10 ?ehrimizde büyük y?k?ma yol açan 7.7 ve 7.6 büyüklü?ünde iki deprem, binlerce ki?inin ya?am?n? yitirmesine yol açt?. Türkiye’yi yasa bo?an deprem felaketinde yeni binalar?n dahi çökmesi, özellikle in?aat a?amas?nda yap?lan hatalar? ve yap? güvenli?i konusunu yeniden gündeme getirdi.
‘ZEM?N KÖTÜ’ DEMEK BAHANE OLAMAZ
?zmir Ekonomi Üniversitesi (?EÜ) ?n?aat Mühendisli?i Bölüm Ba?kan? Prof. Dr. Celalettin Kozano?lu, y?k?lan binalarla ilgili dikkat çekici de?erlendirmeler yaparak, ?öyle konu?tu: “Deprem, maalesef ac? yüzünü yine gösterdi. Kaybetti?imiz binlerce vatanda??n ac?s? yüre?imizde. Deprem; bina yap?m?nda yapt???m?z yanl??lar?, ihmalleri maalesef affetmedi. Öncelikle ?unu belirtmek isterim ki, zemine göre proje haz?rlay?p do?ru bir ?ekilde uygularsan?z, binan?z depreme dayan?r. Zeminin kötü olmas?, binan?n y?k?l???na bahane olamaz. Günümüzde 15 katl? gemi yap?yoruz ve suyun üstüne koyuyoruz. Çünkü suyu çok iyi biliyoruz. Binan?n yap?l???nda 3 kilit nokta var. Bunlar; do?ru proje, do?ru malzeme, do?ru i?çilik. Bunlardan biri bile aksarsa, bina depremde hasar alabiliyor. Maalesef kötü al??kanl?klar?m?z da mevcut. ‘Duvar ta??y?c? de?il’ diyerek zemin katlar? dükkan, market yap?yoruz. Duvar? k?r?p cam tak?yoruz. Bu durum binan?n sistemati?ini bozar, deprem an?ndaki dayan?m gücünü azalt?r. Binada yumu?ak kat dedi?imiz duruma yol açar. Y?k?lan binalara bak?nca bu noktada birçok ihmali görüyoruz.”
EZBER? BIRAKIP GERÇE?E ODAKLANMALIYIZ
‘Yeni bina kolay kolay y?k?lmaz’ alg?s?n?n da bu depremde çöktü?ünü belirten Prof. Dr. Kozano?lu, “Halk aras?nda do?ru bilinen ilk yanl??, dü?ük katl? binan?n daha güvenli oldu?u görü?ü. Yok böyle bir ?ey. Böyle bir genelleme yapmam?z mümkün de?il. Deprem öyle bir frekansta gelir ki, yüksek katl? binalar?n hepsi ayakta kal?rken dü?ük katl? binalar y?k?l?r. Bir di?er hata ise, 20-25 y?l? a?k?n her binan?n riskli oldu?u görü?ü. Bu da kesinlikle do?ru de?il. B?rak?n 30 y?l?, 100 sene dahi betonarme bina için çok eski de?il. E?er üretim s?ras?nda do?ru beton bak?m? yaparsan?z, binay? da zaten do?ru zemin etüdü ve kaliteli malzeme ile in?a ederseniz, 100 y?ll?k bina dahi risk te?kil etmez. Bu depremde de eski olan birçok binan?n ayakta durdu?unu gördük. Projeyi tam olarak uygulamazsan?z, betonu do?ru dökmezseniz, bina genç de olsa sizi kurtarm?yor. Gördü?üm o ki binalardaki biti?ik nizam hatalar? da y?k?mlara neden oluyor. Art?k ezberleri b?rak?p gerçe?e odaklanmal?y?z” diye konu?tu.
SÖYLEYE SÖYLEYE D?L?M?ZDE TÜY B?TT?
Prof. Dr. Kozano?lu, ?öyle devam etti: “Depremin olu?turaca?? hasarlar? önlemek bizim elimizde. Bina yap?m? ciddi, hayati bir i?tir. Dünyan?n en iyi deprem yönetmeliklerinden birine sahibiz. Ama uygulamada hatalar yap?labiliyor. Art?k bina yap?m?n? önemsemeliyiz, yapt???m?z hatalar canlar?m?z? yitirmemize neden oluyor. Bina güvenli?i, can güvenli?i demektir. Halk?m?zdaki bilinç düzeyini art?rmal?y?z; e?itimler vermeli, durumun önemini aktarmal?y?z. ‘Kolonla oynayan, can?yla oynar’ diye söyleye söyleye dilimizde tüy bitti. Hala binalarda kolonlar?n kesildi?ini duyuyoruz. Art?k bunlara son vermeliyiz.”