?A?açlar?n meyve vermeye ba?lad??? dönemde ç?kan a??r? s?caklar ve poyraz a?açlardaki meyvelerin büyük bir bölümünün dökülmesine ya da yanma ya?anmas?na neden oldu. Bundan dolay? portakal üretiminde yüzde 80'e yak?n dü?ü? ya?and?. Üreticiler, üründe ya?anan s?k?nt?n?n portakal fiyatlar?n? da olumsuz etkileyece?i söyledi.
50 B?N TON AÇIK VAR
Türkiye’nin en önemli narenciye üretim merkezlerinden biri olan Antalya’da 14 ile 17 May?s tarihleri aras?nda esen kuvvetli poyraz ve a??r? s?caklar narenciyeyi olumsuz etkiledi.
Bu nedenle boncuk büyüklü?ündeki meyvelerde yan?k olu?tu?unu, ço?unun da döküldü?ünü belirten Finike Ziraat Odas? Ba?kan? Halil Sar?çocano?lu ?unlar? söyledi:
“Dökülme k?s?m k?s?m gerçekle?ti. Kimi yerde yüzde 80 dökülen bölge oldu, kimi yerde yüzde 20 dökülen bölge oldu. Rekolte olarak bu y?l beklentimiz 180-200 bin ton civar?yd?. Ama ?u andaki elimizdeki miktar 135-140 bin ton ç?kan diye dü?ünüyorum. Toplamda 50 bin ton bir aç???m?z var. Adana, Mersin, Dalaman durum ayn? oldu?u için üretici 3 liran?n alt?nda fiyat vermek istemiyor”
TÜ?K verilerine göre, 2019 y?l?nda Türkiye turunçgil üretimi 4,3 milyon ton olarak gerçekle?irken, üretimin %40'? portakal, %33'ü mandarin %22'si limon, %6's? alt?ntop oldu. Ayn? sezonda Türkiye portakal üretimi önceki sezona göre %11 oran?nda azalarak, 1,7 milyon ton olarak gerçekle?ti. Ki?i ba?? portakal tüketimi 2018/2019 sezonunda 13,5 kg olarak gerçekle?irken, tüketimin önceki sezona göre %25 oran?nda artt??? görüldü. Türkiye'nin 2019 y?l? taze ve kurutulmu? olarak yapt??? portakal ithalat? 42 bin 132 ton olarak gerçekle?irken, ithalat?n %98,8'i Kuzey K?br?s Türk Cumhuriyeti'nden sa?land?. Rusya, Bulgaristan, Moldova ve Birle?ik Krall?k ise s?rayla az miktarlarda ithalat?n gerçekle?tirildi?i di?er ülkeler.
“BÜYÜK ?LLERDE PORTAKALIN F?YATI 7-8 L?RA ARASINDA OLAB?L?R”
Bu y?l portakal?n ?stanbul ve Ankara gibi büyük illerde portakal 7 ila 8 lira aras?nda sat?labilece?ini söyleyen Sar?çobano?lu; “Bu y?l bahçelerimiz neredeyse bo?. Önümüzdeki y?l fiyatlar, bu y?lki fiyatlar?n yar?s? olacakt?r. Geçen y?l tonaj yüklüydü çiftçiyi kurtar?yordu.
Fiyat 1 lira 50 kuru?tu. Bu y?l dökümden dolay? a?ac?n ba??na meyve az oldu?u için yar? yar?ya meyve ç?kacak, kimi bahçelerde. Yo?un dökülen bir bahçede çiftçinin a?açtan alaca?? 40 kilogram. Bun 3 liraya satmazsa nas?l kurtaracak.
Hasat vermeyen yerler için 3 lira çok büyük parad?r. Geçen y?lda çiftçi kazanmad?. Çiftçinin tamam?n?n bankalara borcu var. Pandemiden dolay? borçlar ertelendi fakat borcun ödeme günü geldi?inde esas yang?n o zaman ba?layacak” diye konu?tu.
“BAHÇELERDE NEDEYSE ÜRÜN KALMADI”
Dalaman'da bahar aylar?nda ya?anan a??r? s?caklar ve poyraz nedeniyle narenciyede bu y?l rekolte kayb?n?n yüzde 75 oldu?unu belirten Dalaman Ziraat Odas? Ba?kan? Tevfik Tayfun Tuncay, bu kayb?n faturas? portakal fiyatlar?na yans?yaca??n? söyledi.
Üreticinin bu y?l portakal? 2 lira 50 lira aras?nda satmaya ba?lad???n? belirten Tuncay, “Bu y?l ya?anan olumsuz hava ko?ullar? narenciye üretiminde yüzde 75'lere varan rekolte kayb?na neden oldu. Geçen y?l 180 bin ton civar?nda olan portakal, bu y?l 40 bin ton civar?ndad?r.
Narenciye üreticisi bu y?l büyük s?k?nt? ya?amakta. Ya?anan afetten dolay? bahçelerde nedeyse ürün kalmad?. ?u anda çiftçimiz portakal?n kilogram?n? 2 lira 50 kuru?a veriyorsa asl?nda çok da bir ?ey ifade etmiyor. Asl?nda 3 lira 50 kuru?tan a?a??s? kurtarmaz. Normalde 100 ton meyve olan bahçede 25 ton meyve var” dedi.
“PORTAKAL ?U ANDA TARLADA 4-4.5 L?RA ARASINDA SATILMAKTA”
Bahar aylar?nda ya?anan olumsuz hava ko?ullar?ndan dolay? narenciye üretiminde Yüre?ir'de rekolte kay?plar? ya?and???n? belirten Yüre?ir Ziraat Odas? Ba?kan? Mehmet Ak?n Do?an ?öyle konu?tu;
“Limon üretiminde kay?p yok denecek kadar az. Haziran ay?nda çiçek açt??? ve ekim alanlar?n? artmas? nedeniyle. O aç??? kapatt?. Enterdonat limonda yüzde 50 ila 80 aras?nda kay?p var. Mandalina gruplar?nda yüzde 30 ila 40 aras?nda. Portakalda da yüzde 40 civar?nda eksiklik var. Erkenci dedi?imiz portakal ?u anda tarlada 4 ila 4.5 lira aras?nda sat?lmakta.
Tabi sen bunu 4 yada 4.5 liraya versen para kazanam?yorsun. Çünkü verim çok dü?ük. Ke?ke a?açta ürün olsayd? da 2 ila 2.5 liraya sat?lsayd?. Çiftçi daha çok para kazan?rd? asl?nda. Yani bahçesinde 100 ton ürün ç?kaca?? yerde 40 ton ç?km??t?r”