Türkiye’ye plastik çöp ihraç eden ülkeler aras?nda ilk s?ralarda ?ngiltere, Belçika, Almanya, ABD, Hollanda, ?spanya, ?talya, Slovenya, Fransa ve Japonya yer al?yor. Yap?lan ara?t?rmalara göre, Türkiye dünyada en fazla plastik çöpü ithal eden üç ülkeden biri konumunda bulunuyor. Yayg?n bir çevre kirlili?ine neden olan plastik çöpler, canl? ya?am? ve halk sa?l??? için de ciddi tehlike olu?turuyor. Türkiye’nin 2018 y?l? içinde, sadece PVC esasl? plastik malzemelerin yol açt??? sa?l?k sorunlar? nedeniyle PVC üretimini azaltmaya ve PVC kullan?m?n? s?n?rlamaya yönelik yapt?r?mlar? hayata geçirmeye çal??an ?ngiltere’den ithal etti?i plastik çöp miktar?n?n 100 bin ton civar?nda oldu?u ifade ediliyor.
Plastik çöp ithalat?n? geçen may?s ay?nda TBMM gündemine ta??yan Çevre Komisyonu Üyesi ve partisinin komisyon sözcüsü CHP ?zmir Milletvekili Murat Bakan, Türkiye’ye plastik çöp ithalat?n?n detaylar?n? Ticaret Bakan? Ruhsar Pekcan’a; çöplerin depolanmas?, bertaraf edilmesi, çevre kirlili?i ve canl? ya?am?na yönelik olas? tehlikeler konular?n? ise Çevre ve ?ehircilik Bakan? Murat Kurum’a sordu.
CHP’li Bakan’?n yaz?l? soru önergelerine hem Ticaret Bakanl???’ndan hem Çevre ve ?ehircilik Bakanl???’ndan yan?t geldi.
CHP’L? BAKAN’A ÇÖP ?THALATI YANITLARI…
Ticaret Bakanl???, “Önerge konusu itibar?yla Çevre ve ?ehircilik Bakanl???’n?n görev ve yetki alan?na girmektedir” deyip önergeyi iade etti. Çevre ve ?ehircilik Bakanl??? ise, verdi?i yan?tta sorular?n ço?unu cevaps?z b?rakmak ve çevre boyutuyla ilgilenmemek suretiyle “Ticaret Bakanl???nca her y?l Bakanl???m?z görü?leri do?rultusunda güncellenerek yay?mlanan Tebli?ler kapsam?nda ekonomik de?ere haiz baz? tehlikesiz at?klar?n ithaline kontrollü olarak izin verilmektedir” dedi.
AKP’N?N TEHL?KEL? YEN? RANT KAPISI: PLAST?K ATIK ?THALATI
CHP’li Bakan, “Ticaret Bakanl??? gümrüklerimizi de ilgilendiren bir konuda sessiz kalmay? tercih edip topu Çevre ve ?ehircilik Bakanl???’na at?yor, Çevre ve ?ehircilik Bakanl??? ise tamamen ‘duygusal’ bir yan?t veriyor. ?thal edilen çöp miktar?n?, bu çöplere neler oldu?unu soruyoruz… Bakanl?k, ithal edilen at?k miktar?nda de?i?iklik görülebildi?ini ve ekonomik de?ere haiz baz? tehlikesiz at?klar?n ithaline kontrollü izin verdiklerini ifade ediyor. Çöplerin depoland??? ve bertaraf edildi?i bölgelerde çevre kirlili?i ve canl? ya?am?na yönelik olas? tehlikelere kar?? önlem al?nmas? ve haz?rl?kl? olunmas? amac?yla yürütülen çal??malar? soruyoruz… Bakanl?k, ithal edilen plastik at?klar?n tamam?n?n geri kazand?r?larak hammadde elde edildi?ini, bertaraf amaçl? depolama ve/veya yakma amaçl? at?k ithalat?n?n yasak oldu?unu belirtiyor. Bu çöpler ülkemize giriyor, bir yerlerde depolan?yor ve birtak?m i?lemlerden geçiriliyor. Geri kazand?r?larak hammadde elde edildi?i söyleniyor ancak hangi yöntemlerle yap?l?yor bilemiyoruz, geri kazand?r?lamayan ithal çöplere neler oluyor onu da bilmiyoruz. Çok fazla detay var ve hepsi itinayla saklan?yor. Çünkü çok büyük bir rant kap?s? ke?fettiler. AKP’nin tehlikeli yeni rant kap?s?; plastik at?k ithalat?. Öyle ki Çevre ve ?ehircilik Bakanl???, ithal çöplerin ülkeye giri?ini zorla?t?rmak için tebli? yay?nl?yor, ard?ndan geri çekiyor. Geri çekmesinin sebebi için ise, Sanayi ve Teknoloji Bakan? Mustafa Varank’?n bask?s? oldu?u iddia ediliyor. Ekolojik sistem, çevre, toprak, su, canl? cans?z ya?am, halk sa?l??? kimsenin umurunda de?il! Ana hedefleri; her zaman ilk önce daha fazla rant!” diye konu?tu.
CHP’L? BAKAN’DAN YEN? SORULAR…
CHP’li Bakan, Çevre ve ?ehircilik Bakan? Murat Kurum taraf?ndan yan?tlanmas? istemiyle bir soru önergesi daha verdi. Bakan, ayn? sorular? C?MER üzerinden de yöneltti.
1 – Ülkemizde A?ustos 2019 itibar?yla kaç tane lisansl? geri kazan?m tesisi faaliyettedir?
2 – Faaliyette olan lisansl? geri kazan?m tesislerinin isimleri nelerdir? Tesisler hangi illerdedir?
3 – 02/05/2019 tarihli 7/11636 esas numaral? yaz?l? soru önergemde sordu?um, “Son 10 y?lda ülkemize ithal edilen plastik çöp miktar? nedir?” soruma 07/08/2019 tarihinde verdi?iniz yan?tta, “Ülkemizdeki lisansl? geri kazan?m tesislerinin talepleri do?rultusunda geri kazan?m amac?yla ithal edilecek tehlikesiz at?k miktar?nda de?i?iklik görülebilmektedir” dediniz. Bu ba?lamda; 2015 – 2019 y?llar? aras?nda, y?llar baz?nda olmak üzere, hangi lisansl? geri kazan?m tesisleri kaç kere çöp ithal etme talebine bulunmu?tur? Bu taleplerin ne kadar? kar??lanm??t?r?
4 – Kar??lanan talep do?rultusunda; 2015 – 2019 y?llar? aras?nda, y?llar baz?nda olmak üzere, hangi lisansl? geri kazan?m tesisleri ne kadar çöp ithal etmi?tir?
5 – ?lgili önergeme verdi?iniz ayn? yan?tta “?thal edilen plastik at?klar?n tamam? geri kazan?larak hammadde elde edilmekte olup, bertaraf amaçl? (depolama ve/veya yakma amaçl?) at?k ithalat? yasakt?r” denilmi?tir. Bu ba?lamda; lisansl? geri kazan?m tesisleri ithal ettikleri at?klar?/çöpleri ne ?ekilde/hangi yöntemlerle geri kazand?rmaktad?r? Bunun takip ve denetimi kim taraf?ndan, ne ?ekilde yap?lmaktad?r?
6 – Lisansl? geri kazan?m tesislerinin ithal at?k/çöp konusunda hangi denetimlere tabidir? Lisansl? geri kazan?m tesisleri, ithal ettikleri at?klar?/çöpleri gerPlai kazand?rma süreçlerinde hangi s?kl?kta ve ne ?ekilde denetlenmektedir?
7 – Bakanl???n?z, lisansl? geri kazan?m tesislerinin talepleri do?rultusunda ülkemize ithal edilen at?klar?n/çöplerin ilgili ?irketlere verildikten sonraki sürecin takibini yapmakta m?d?r? Ülkemize ithal edilen plastik at?klar?n/çöplerin ak?beti nedir?
8 – ?thal çöplerin ülkemize giri?ini zorla?t?rmak için yay?nlad???n?z tebli?in, hemen geri çekilmesinin sebebi nedir? Tebli?in, Sanayi ve Teknoloji Bakan? Mustafa Varank’?n bask?s? sebebiyle geri çekildi?i iddias?na dair aç?klaman?z nedir?