Amasya’da iki ki?i taraf?ndan darp edilen bir vatanda??n üzerine pitbull köpe?inin sal?nmas?, ard?ndan Ata?ehir’de bir genç k?z?n pitbull sald?r?s?na u?ramas? gibi olaylar pitbull köpeklerini yeniden gündeme getirmi?ti. Pitbull cinsi köpek beslemek ve sahiplenmek normalde yasak, 7 bin 802 lira cezas? var. Ancak buna ra?men sokaklarda sahibi ile gezen ‘pitbull’lara rastlamak mümkün. ??in yasak k?sm? bir tarafa, “Pitbull köpekler neden sald?rganla??yor?” diye sordu?umuzda kar??m?za ç?kan en önemli sebep ise e?itim…
Hayvan Haklar? Federasyonu’nun (HAYTAP) Hayvanlar? Koruma Yasas?’na “Kas ve çene yap?s? güçlü, tehlike arz edebilecek hayvanlar? a??zl?ks?z ve tasmas?z dola?t?rmak yasakt?r” maddesinin eklenmesi önerisini Meclis'e sundu?u biliniyor. ?nternet yasas?nda da konuyla ilgili aç?kl?k bulunuyor.
Bir önemli sorun da bu hayvanlar?n dövü?türülmesi. Hayvan dövü?leri ile ilgili sayfalar tek t?kla aç?labiliyor. Peki ‘pitbull’lar hangi durumlarda insanlara sald?rma e?iliminde oluyorlar? E?itim ne kadar önemli ve Hayvan Haklar? Yasas? pitbull köpekler için ne diyor? Veterinerler ve pet shoplar ise ya?ananlar? nas?l yorumluyor?
Hayvan Haklar? Federasyonu Yönetim Kurulu Ba?kan? Av. Ahmet Kemal ?enpolat ve ?stanbul Veteriner Hekimler Odas? Yönetim Kurulu Ba?kan? Prof. Dr. Murat Arslan, pitbull köpeklerle ilgili sorular?m?z? yan?tlad?.
1-) PITBULL KÖPEKLER NASIL YET???T?R?LMEL??
Ahmet Kemal ?enpolat: ‘Her pitbull köpe?in sald?rgan e?ilimi vard?r’ gibi genelleme yapmak do?ru olmaz. Belirli ?rklar?n fi?lenip adeta canavar gibi gösterilmesine kar??y?z. Özellikle sald?rgan olmas? için karanl?k odalara hapsedilen, çenesi daha güçlü olsun diye a?aca as?l? b?rak?lan hayvanlar var. Bu noktada bir suçlu aranacaksa bu pitbull mu yoksa e?iten mi?
2-) HER PITBULL SALDIRGAN MI?
?enpolat: Kesinlikle hay?r. “Her insan sald?rgan m??” sorusunun cevab? neyse bu sorunun yan?t? da o ?ekilde olabilir.
Murat Arslan: Köpekler fiziki yap? ve fizyolojik yap?lar?na uygun olarak bulunduklar? ortama uygun davran??lar geli?tirirler. Sald?rganl?k, verilen e?itime, köpe?in ya?ad??? ortama, temas etti?i ki?ilere, geli?imi s?ras?nda maruz kald??? travmalara ba?l? olarak geli?mektedir.
3-) PITBULL HANG? DURUMLARDA SALDIRIR?
?enpolat: ?iddet görmü?, travmalar ya?am?? olabilir. ?çgüdüsel olarak alan korumas? sa?lamak istiyor da olabilir.
Arslan: Bazen bir çocuk sesi ya da korkan insanlar?n salg?lad??? kokular sald?rma sebebi olabiliyor.
?stanbul Veteriner Hekimler Odas? Yönetim Kurulu Ba?kan? Prof. Dr. Murat Arslan
4-) PITBULL SAH?PLER? KÖPEKLERE NASIL DAVRANMALI?
?enpolat: E?itim kisvesi alt?nda eziyet etmek, hapsetmek, zorbal?k yapmak her canl? için tamamen kar?? oldu?umuz durumlar. Bir evcil hayvan?n sorumlulu?unu almak için belirli bir bilinç düzeyi ?art. Köpek sahiplerinin ilk önce sahiplendikleri hayvanlar?n temel ihtiyaçlar?n? kar??lamas? gerekir. Köpe?in cinsi ne olursa olsun 1,5 metre zincirle ömür boyu müebbete mahkum etti?iniz hayvandan nas?l sa?l?kl? bir sosyal ya?am bekleyebilirsiniz. Köpek sahiplenen ki?ilerin de dengeli bir ruh hali içinde olmalar? önemli.
Arslan: Pitbull sahiplenen ki?iler bunu statü ve ya güç olarak görmekteler. Bu durum da hayvanlar?n davran???na yans?maktad?r. Di?er taraftan sakin bir ailede ve ya sahiple ya?ayan ‘pitbull’lar?n di?er sakin hayvanlardan hiçbir fark? olmuyor. Ara?t?rmalar sahibi anksiyete gibi sorunlar ya?ayan köpeklerin de anksiyete ya?ad?klar?n? ortaya koyuyor.
5-) SOKAKTA GEZD?R?RKEN NE G?B? ÖNLEMLER ALINMALI?
?enpolat: Sadece ‘pitbull’lar de?il tüm köpekler tasmas?z gezdirilmemeli. Kendi hayvanlar?n?n güvenli?i için de bunu yapmal?lar. Ayr?ca baz? köpek ?rklar? ülkemizde canavar olarak lanse edildi?i için a??zl???n sa?lad??? güven duygusunu da topluma vermekte fayda var.
Arslan: Fiziki yap?s? güçlü olan ve ortamda ba?ka köpeklerin oldu?u durumlarda mutlaka tasma ve a??zl?k kullan?lmal?d?r. Tasma kontrolü sa?layacak uzunlukta olmal?d?r.
6-) PITBULLLARIN ÇOCUKLARLA ARASI NASIL?
?enpolat: ‘Pitbull’lar?n çocuklarla, bebeklerle iç içe ya?ad??? çok say?da örnek var. ?stisna olan ‘pitbull’un çocuklarla sa?l?kl? mutlu ?ekilde ya?amas? de?il bu sald?r? vakalar?d?r. Bunun sorumlusu da sahiplerinin nedense psikopat tipli serseriler olmas? ve bu hayvanlar?n bu ?ekilde e?itilmesidir.
Arslan: Do?ru bir e?itimle ‘pitbull’lar çocuklar için iyi bir arkada? ve koruyucu olabiliyor. Elbette çocuklar?n da köpeklerden korkmayacak ?ekilde yeti?tirilmesi gerekmektedir.
Pitbull köpekler genelde hep sald?r? haberleriyle gündeme gelse de dünyada ‘pitbull’lar?n çocuklarla birlikte birçok örnek bulunuyor.
7-) PITBULL’LARIN YASAK OLMASI DO?RU B?R KARAR MI?
?enpolat: Hay?r de?il. Bunun haz?rlad???m?z yasa tasar?s? önerisinde de de?i?mesini talep ettik. Teklifimizde çene yap?s? güçlü hayvanlar olarak bu durumu tarif etmeye çal???yoruz. Yani bir rottweiler ya da bir kangal da bu kapsama girebilir. Durumu genelleyip tüm masum hayvanlara zarar vermek yerine bu hayvanlar? silah olarak ego tatmini olarak kullanan insanlara verilen cezalar?n art?r?lmas?n?, hatta tutuklamaya dönü?mesini istiyoruz.
Arslan: Asl?nda bu yasaklaman?n söz konusu ?rklar için haks?zl?k oldu?unu dü?ünüyorum. E?itimle en sakin hayvan bile çok sald?rgan hâle gelebilir ve ya tersi de mümkün.
Apartmanda beslenir mi?
Arslan: Veteriner hekimler olarak köpe?in fiziki yap?s? ve davran??lar?n?n dikkate al?narak buna karar verilmesini öneriyoruz. Yasal olarak apartman veya sitelerde köpek bakman?n önünde bir engel yoktur. Ancak bu gibi yerlerin yönetim planlar?na önceden bu yönde bir karar eklendiyse sorun olu?abilir ve tahliyeler görülebilir.
??Öncelikle bu hayvanlar?n k?s?rla?t?r?lmas? gerekiyor. Belediyeler buna bütçe ay?rm?yor, dolay?s?yla da hayvanlar ürüyor. Üretim çiftlikleri ve internet, bakanl?k taraf?ndan görevleri dahilinde oldu?u halde kontrol edilmiyor. Pet shoplar?n ve üretim çiftliklerinin denetlenmesi, internet ortam?ndan dahi hayvan sat?n al?namamas? gerekiyor."
Ahmet Kemal ?enpolat
8-) PITBULL SALDIRISINA U?RAYAN K???N?N HAKLARI NELERD?R?
Arslan: Sald?r?n?n ?ekli, tasmal? olup olmamas? gibi birçok etkene ba?l? de?i?mekle birlikte genellikle 5237 Say?l? Türk Ceza Kanunu madde 177'ye göre cezaland?r?l?r.
Madde 177: Hayvan?n tehlike yaratabilecek ?ekilde serbest b?rak?lmas?. Gözetimi alt?nda bulunan hayvan? ba?kalar?n?n hayat? veya sa?l??? bak?m?ndan tehlikeli olabilecek ?ekilde serbest b?rakan veya bunlar?n kontrol alt?na al?nmas?nda ihmal gösteren ki?i, alt? aya kadar hapis veya adlî para cezas? ile cezaland?r?l?r.