Amasya’da iki kişi tarafından darp edilen bir vatandaşın üzerine pitbull köpeğinin salınması, ardından Ataşehir’de bir genç kızın pitbull saldırısına uğraması gibi olaylar pitbull köpeklerini yeniden gündeme getirmişti. Pitbull cinsi köpek beslemek ve sahiplenmek normalde yasak, 7 bin 802 lira cezası var. Ancak buna rağmen sokaklarda sahibi ile gezen ‘pitbull’lara rastlamak mümkün. İşin yasak kısmı bir tarafa, “Pitbull köpekler neden saldırganlaşıyor?” diye sorduğumuzda karşımıza çıkan en önemli sebep ise eğitim…
Hayvan Hakları Federasyonu’nun (HAYTAP) Hayvanları Koruma Yasası’na “Kas ve çene yapısı güçlü, tehlike arz edebilecek hayvanları ağızlıksız ve tasmasız dolaştırmak yasaktır” maddesinin eklenmesi önerisini Meclis'e sunduğu biliniyor. İnternet yasasında da konuyla ilgili açıklık bulunuyor.
Bir önemli sorun da bu hayvanların dövüştürülmesi. Hayvan dövüşleri ile ilgili sayfalar tek tıkla açılabiliyor. Peki ‘pitbull’lar hangi durumlarda insanlara saldırma eğiliminde oluyorlar? Eğitim ne kadar önemli ve Hayvan Hakları Yasası pitbull köpekler için ne diyor? Veterinerler ve pet shoplar ise yaşananları nasıl yorumluyor?
Hayvan Hakları Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Av. Ahmet Kemal Şenpolat ve İstanbul Veteriner Hekimler Odası Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Murat Arslan, pitbull köpeklerle ilgili sorularımızı yanıtladı.
1-) PITBULL KÖPEKLER NASIL YETİŞİTİRİLMELİ?
Ahmet Kemal Şenpolat: ‘Her pitbull köpeğin saldırgan eğilimi vardır’ gibi genelleme yapmak doğru olmaz. Belirli ırkların fişlenip adeta canavar gibi gösterilmesine karşıyız. Özellikle saldırgan olması için karanlık odalara hapsedilen, çenesi daha güçlü olsun diye ağaca asılı bırakılan hayvanlar var. Bu noktada bir suçlu aranacaksa bu pitbull mu yoksa eğiten mi?
2-) HER PITBULL SALDIRGAN MI?
Şenpolat: Kesinlikle hayır. “Her insan saldırgan mı?” sorusunun cevabı neyse bu sorunun yanıtı da o şekilde olabilir.
Murat Arslan: Köpekler fiziki yapı ve fizyolojik yapılarına uygun olarak bulundukları ortama uygun davranışlar geliştirirler. Saldırganlık, verilen eğitime, köpeğin yaşadığı ortama, temas ettiği kişilere, gelişimi sırasında maruz kaldığı travmalara bağlı olarak gelişmektedir.
3-) PITBULL HANGİ DURUMLARDA SALDIRIR?
Şenpolat: Şiddet görmüş, travmalar yaşamış olabilir. İçgüdüsel olarak alan koruması sağlamak istiyor da olabilir.
Arslan: Bazen bir çocuk sesi ya da korkan insanların salgıladığı kokular saldırma sebebi olabiliyor.
İstanbul Veteriner Hekimler Odası Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Murat Arslan
4-) PITBULL SAHİPLERİ KÖPEKLERE NASIL DAVRANMALI?
Şenpolat: Eğitim kisvesi altında eziyet etmek, hapsetmek, zorbalık yapmak her canlı için tamamen karşı olduğumuz durumlar. Bir evcil hayvanın sorumluluğunu almak için belirli bir bilinç düzeyi şart. Köpek sahiplerinin ilk önce sahiplendikleri hayvanların temel ihtiyaçlarını karşılaması gerekir. Köpeğin cinsi ne olursa olsun 1,5 metre zincirle ömür boyu müebbete mahkum ettiğiniz hayvandan nasıl sağlıklı bir sosyal yaşam bekleyebilirsiniz. Köpek sahiplenen kişilerin de dengeli bir ruh hali içinde olmaları önemli.
Arslan: Pitbull sahiplenen kişiler bunu statü ve ya güç olarak görmekteler. Bu durum da hayvanların davranışına yansımaktadır. Diğer taraftan sakin bir ailede ve ya sahiple yaşayan ‘pitbull’ların diğer sakin hayvanlardan hiçbir farkı olmuyor. Araştırmalar sahibi anksiyete gibi sorunlar yaşayan köpeklerin de anksiyete yaşadıklarını ortaya koyuyor.
5-) SOKAKTA GEZDİRİRKEN NE GİBİ ÖNLEMLER ALINMALI?
Şenpolat: Sadece ‘pitbull’lar değil tüm köpekler tasmasız gezdirilmemeli. Kendi hayvanlarının güvenliği için de bunu yapmalılar. Ayrıca bazı köpek ırkları ülkemizde canavar olarak lanse edildiği için ağızlığın sağladığı güven duygusunu da topluma vermekte fayda var.
Arslan: Fiziki yapısı güçlü olan ve ortamda başka köpeklerin olduğu durumlarda mutlaka tasma ve ağızlık kullanılmalıdır. Tasma kontrolü sağlayacak uzunlukta olmalıdır.
6-) PITBULLLARIN ÇOCUKLARLA ARASI NASIL?
Şenpolat: ‘Pitbull’ların çocuklarla, bebeklerle iç içe yaşadığı çok sayıda örnek var. İstisna olan ‘pitbull’un çocuklarla sağlıklı mutlu şekilde yaşaması değil bu saldırı vakalarıdır. Bunun sorumlusu da sahiplerinin nedense psikopat tipli serseriler olması ve bu hayvanların bu şekilde eğitilmesidir.
Arslan: Doğru bir eğitimle ‘pitbull’lar çocuklar için iyi bir arkadaş ve koruyucu olabiliyor. Elbette çocukların da köpeklerden korkmayacak şekilde yetiştirilmesi gerekmektedir.
Pitbull köpekler genelde hep saldırı haberleriyle gündeme gelse de dünyada ‘pitbull’ların çocuklarla birlikte birçok örnek bulunuyor.
7-) PITBULL’LARIN YASAK OLMASI DOĞRU BİR KARAR MI?
Şenpolat: Hayır değil. Bunun hazırladığımız yasa tasarısı önerisinde de değişmesini talep ettik. Teklifimizde çene yapısı güçlü hayvanlar olarak bu durumu tarif etmeye çalışıyoruz. Yani bir rottweiler ya da bir kangal da bu kapsama girebilir. Durumu genelleyip tüm masum hayvanlara zarar vermek yerine bu hayvanları silah olarak ego tatmini olarak kullanan insanlara verilen cezaların artırılmasını, hatta tutuklamaya dönüşmesini istiyoruz.
Arslan: Aslında bu yasaklamanın söz konusu ırklar için haksızlık olduğunu düşünüyorum. Eğitimle en sakin hayvan bile çok saldırgan hâle gelebilir ve ya tersi de mümkün.
Apartmanda beslenir mi?
Arslan: Veteriner hekimler olarak köpeğin fiziki yapısı ve davranışlarının dikkate alınarak buna karar verilmesini öneriyoruz. Yasal olarak apartman veya sitelerde köpek bakmanın önünde bir engel yoktur. Ancak bu gibi yerlerin yönetim planlarına önceden bu yönde bir karar eklendiyse sorun oluşabilir ve tahliyeler görülebilir.
??Öncelikle bu hayvanların kısırlaştırılması gerekiyor. Belediyeler buna bütçe ayırmıyor, dolayısıyla da hayvanlar ürüyor. Üretim çiftlikleri ve internet, bakanlık tarafından görevleri dahilinde olduğu halde kontrol edilmiyor. Pet shopların ve üretim çiftliklerinin denetlenmesi, internet ortamından dahi hayvan satın alınamaması gerekiyor."
Ahmet Kemal Şenpolat
8-) PITBULL SALDIRISINA UĞRAYAN KİŞİNİN HAKLARI NELERDİR?
Arslan: Saldırının şekli, tasmalı olup olmaması gibi birçok etkene bağlı değişmekle birlikte genellikle 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu madde 177'ye göre cezalandırılır.
Madde 177: Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması. Gözetimi altında bulunan hayvanı başkalarının hayatı veya sağlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde serbest bırakan veya bunların kontrol altına alınmasında ihmal gösteren kişi, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.