Cumhuriyet’ten Erdem Sevgi’nin haberine göre, yakla??k bir y?ld?r “pasaportta çip krizi” ya?anan Türkiye’de, yurtd???na ç?kabilmenin yolu Ankara’dan geçiyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin çipli pasaportlar?n? üreten Darphane ve Damga Matbaas? Genel Müdürlü?ü, geçen y?l Hollanda’daki tedarikçi firma “çip krizi” nedeniyle talebe yeti?emeyince defter üretimini azaltmak zorunda kald?. Pandemi sürecindeki uluslararas? seyahat k?s?tlamalar? da e?zamanl? kalk?nca Türkiye’de pasaport talebi aniden yo?unla?t?.
DEFTER STOKU ER?D?
Normal ?artlarda pasaport edinmek isteyen bir yurtta? bulundu?u il ya da ilçedeki nüfus müdürlü?üne giderek buradan ba?vurusunu yap?yor. Nüfus ve Vatanda?l?k ??leri (NV?) Genel Müdürlü?ü’nün Ankara’daki Pasaport Bas?m Merkezi’ne çevrimiçi olarak ula?an ba?vuru sonras? bas?m? yap?lan pasaport, PTT arac?l???yla yedi gün içinde sahibine ula?t?r?l?yor. Ancak defter stoklar? eriyen NV? Bas?m Merkezi, yakla??k bir y?ld?r yurtta??n pasaport istemini zaman?nda kar??layam?yor.
Pasaport ba?vurular?n? e-Devlet’ten takip edenler, “Bas?m öncesi kontrol a?amas?nda” iletisiyle kar??la??yor. Bekleme süresi iki ay? a?an yurtta?, “vize randevusunu kaç?rma, uçak bileti ya da otel rezervasyonundan maddi kayba u?rama” gibi ?ikâyetlerini dile getiriyor. E?itim için yurtd???na gidecek olan ö?renciler de okullar?ndaki son kay?t tarihlerini kaç?rd???n? belirtiyor. ?u an için NV?’den pasaport alabilmek için belgelenebilir bir mazeretle Ankara’ya gelip yüz yüze ikinci bir ba?vuru yap?lmas? gerekiyor.
B?R DE POSTANE SIRASI
Türkiye’nin herhangi bir kentindeki nüfus müdürlü?ünden ilk ba?vurusunu yapan yurtta?, bu i?lem e-Devlet’e yans?d?ktan sonra NV?’nin Ankara Yenimahalle’deki Pasaport Bas?m Merkezi’ne geliyor. Sabah 05.00’te olu?maya ba?layan s?raya girenleri, kampusun kenar?ndaki konteyner ofiste 08.00’den itibaren bir memur kar??l?yor. Pasaporta duyulan acil ihtiyac? belgeleyebilenler için sisteme “acil bas?m” notu dü?ülüyor. Buradaki i?lem sonras? ba?vuru sahibi PTT Lalegül ?ubesi’ne yönlendiriliyor. Bas?m? yap?lan pasaportlar, 11.30, 14.30 ve 17.00’de üç parti halinde ?ubeye ula??yor. ?ube önünde bekleyen yüzlerce yurtta?, PTT ?ubesindeki güvenlik görevlisine kulak kesiliyor. Listeden ismi okunanlar içeri girip pasaportuna kavu?abiliyor.
PASAPORT ALMAK Ç?LE OLDU
Bu süreci i?letebilmek için uzak kentlerden Ankara’ya geldiklerini belirten yurtta?lar, “Pasaport için ödedi?imiz paran?n iki kat?ndan fazla yol-yemek masraf?m?z oldu. Bir günümüz s?rada beklemekle, iki günümüz de yollarda geçti. Bu devirde bir pasaport alabilmek bu kadar çileye dönü?memeli” ele?tirisinde bulunuyor.
NV? DE DO?RULADI
10 May?s’ta yapt??? aç?klamayla pasaporttaki çip krizini do?rulayan ?çi?leri Bakan? Süleyman Soylu, geçen hafta kat?ld??? TV program?nda da bu konuya ili?kin yeni aç?klamalarda bulundu. Soylu, yerli imkânlarla haz?rlanan e-pasaport üretiminin bu ay ba?layaca??n? ve tam kapasiteye Aral?k 2022’de ula??laca??n? kaydetti. NV? Genel Müdürlü?ü de yurtta?lar?n pasaport taleplerinin kar??lanmas?n?n “60 güne uzad???” bilgisi de NV? taraf?ndan do?ruland?. Bu bilgilerle, pasaport krizinin 2023 ba??na dek sürebilece?i de?erlendiriliyor
VER?LERE ULA?ILAMIYOR
Daha önce üretimini yapt??? pasaport defterlerine ili?kin internet sitesinden ayl?k veriler aç?klayan Darphane, bir süredir bu bilgileri gizlemeye ba?lad?. Sitede, son olarak Mart 2018 verileri yer al?yor. Sayfadaki ba?lant?lara t?kland???nda “madeni para üretim tablolar?” gibi konuyla ba?lant?s?z dosyalara eri?im sa?lan?yor.