Tüm dünyada etkisini sürdüren yeni tip koronavirüs (Covid-19) pandemisi, en h?zl? dönü?ümün ya?and??? e?itim sektörüne büyük darbe vurdu. Yüz yüze e?itim k?sa sürede yap?lan düzenlemelerle online e?itime dönü?ünce, özel okullar?n 1 milyon 376 bin 609 olan ö?renci say?s? 1 milyon 71 bin 476’ya geriledi. Olu?an zarar?n ise 10 milyar liray? a?t??? bildiriliyor.Milli E?itim Bakanl??? Özel Ö?retim Kurumlar? Genel Müdürlü?ü verilerine göre, bu süreçte en büyük kayb? ö?renci say?s? 216 bin 500 olan anaokullar? ya?ad?. Yeni dönemde anaokullar?na kay?t yapt?ran ö?renci say?s? yüzde 58 azalarak, 90 bin 517’ye dü?tü. Tüm özel okullarda 2019-2020 e?itim-ö?retim y?l?nda yüzde 49,66 olan doluluk oran? ise yüzde 42,66’ya geriledi.
Ayn? binada önce gerici vak?flar sonra MEB
Toplam 11 bin 995 özel okuldan 528’i kapan?rken, 220 bin 746 olan personel say?s? da 193 bin 474’e dü?tü. Neredeyse bir y?ld?r yüz yüze e?itim veremeyen okullar?n yüksek kira, personel maa?? ve sabit giderleri kar??layamaz hale geldi?ini söyleyen Türkiye Özel Okullar Derne?i (TÖZOK) Ba?kan? Zafer Öztürk, “Güçlü sermayeye sahip olanlar bu s?k?nt?l? döneme dayanabiliyor. Ancak küçüklerin ayakta durmas? imkans?z” dedi.
E??T?M? DURDURDU SATI?A ÇIKARDI: 12 M?LYON TL’L?K OKUL
Dünya’dan Çi?dem Yücesoy Suba??’n?n haberine göre, internet üzerinden gayrimenkul sat??? yapan en büyük portallardan Sahibinden.com’da “ö?rencisiyle devren kolej” ba?l?klar?yla okullar sat?l?yor. Ba?c?lar’da MEB ruhsatl? ortaokul ve bir mesleki teknik lise- den olu?an toplam 350 kontenjanl? kampüs, 3.5 milyon liraya sat??ta. Kütüphanesi, gösteri ve sinema salonu, laboratuvarlar?, 18 derslikli okulun halen 150 ö?rencisi var. Meslek lisesinin devlet taraf?ndan sa?lanan te?vik kapsam?nda oldu?unu söyleyen gayrimenkul dan??man?, “Ö?renci ba??na y?ll?k 6 bin 800 lira te?vik ödemesiyle f?rsat bir yat?r?m” diyor.
Portföyünde sat?l?k bir okulun daha oldu?unu söyleyen emlak dan??man?, Bahçe?ehir’de bulunan e?itim tesisinin mülküyle birlikte sat??ta oldu?unu belirtti. Devredenler aras?nda en pahal? tabela 12 milyon lira ile yine ayn? bölgedeki Arnavutköy’de bir okula ait.
Sat?l?k okullar?n a??rl??? Bahçe?ehir-Ba?ak?ehir-Arnavutköy hatt?nda yer al?yor. Bahçe?ehir’de 5 bin metrekare kapal? alana sahip, yar? olimpik yüzme havuzlu, 40 derslikli, 729 ö?renci kontenjan? olan bir ba?ka kolej de sat?l?klar aras?nda. 3 milyon 250 bin TL ile okulunu sat??a ç?karan ?stanbul Akademi Koleji Kurucusu Hüseyin Hazine, pandemi nedeniyle e?itimi durdurduklar?n? söyledi. Hazine, artan maliyetlerle birlikte a??rla?an kira yükü nedeniyle e?itime devam edemediklerini belirterek, “Geçen y?l online kanal üzerinden e?itim-ö?retim y?l?n? tamamlad?k. Yeni e?itim-ö?retim dönemi için kay?t almayarak okulu kapatmak zorunda kald?k” dedi.
Ayl?k 150 bin TL kira gideriyle birlikte 800 bini bulan ayl?k sabit gideri kar??lamakta zorland?klar?n? sözlerine ekleyen Hazine, sözlerini ?öyle sürdürdü: “Kontenjan?m?z 729 ancak ö?renci say?m?z 300’dü. Pandemi ko?ullar?n?n yan? s?ra çevremizde bulunan marka okullarla zorlu bir rekabetin içindeydik. Be? y?l sonunda okulu satarak tamamen bu sektörden ç?kma karar? ald?k.”
Prof Dr. ?lhan uyard?: Yüz yüze e?itimde hangi önlemler al?nmal??
?STANBUL DI?INDA DA SATI?LAR VAR
?lanlar sadece ?stanbul’la s?n?rl? de?il. ?stanbul d???nda da devirler göze çarp?yor. Kayseri’de faal durumda anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lisesiyle tüm kampüs sat?l?klar listesinde. Merkezi bir konumda olan kampüs ö?rencisi ve tüm kademeleriyle 4 milyon TL sat?? fiyat?na sahip. ?zmir’de 750 bin lira ile devredilen butik bir kolej de halen faal olarak hizmet veriyor. Sat??? üstlenen ExperX Gayrimenkul Dan??manl???’ndan ?brahim Durak, “Okul tüm e?yalar?, ruhsatlar? ve ö?rencileriyle devredilecek. Konumu iyi bir yerde ve kiras? bölgeye göre cazip bir fiyatta” dedi.
Bu dönemde e?itim tesisi sat???n?n a??rl?k kazand???n? söyleyen Durak sözlerini ?öyle sürdürdü: “Birço?u yüzde 60’a varan ö?renci kayb? ya?ad?. Buna kar??l?k kira bedelleri ve personel giderlerini ödemeye devam ettiler. Küçük ve orta ölçekli i?letmelerin bu maliyetleri kar??lama gücü olmad?.”
EN BÜYÜK ZARARI OKUL ÖNCES? GÖRDÜ
En yo?un sat???n bulundu?u kademe ise anaokulu ve kre?. Sadece sahibinden.com’da bu alanda 81 adet ilan mevcut. Kimi faal olarak hizmet verirken kimisi de e?itimi durdurmu? olarak sat??a ç?kar?lm?? durumda. Bu dönemde en büyük s?k?nt?n?n e?itimin bu kademesinde ortaya ç?kt???n? söyleyen Türkiye Özel Okullar Derne?i (TÖZOK) Ba?kan? Zafer Öztürk, “Zorunlu e?itime tabi olmad??? için okul öncesine yönelik faaliyet gösteren kurumlar çok fazla ö?renci kaybetti. En büyük zarar? bu kademede olanlar gördü” diye konu?tu.
SATILIKLARA ARAPLARDAN ?LG? YÜKSEK
Bahçe?ehir, Ba?ak?ehir ve Arnavutköy bölgesinde olan sat?l?k okullara en fazla talep Arap yat?r?mc?lardan geliyor. Körfez vatanda?lar?n Türkiye’de a??rl?kl? olarak konut ald?klar?n? söyleyen Gayrimenkul Yurtd??? Tan?t?m Derne?i (G?GDER) Ba?kan? Ömer Faruk Akbal, “Ticari gayrimenkuller kira getirisi dü?ük oldu?u için tercih edilmiyor. Ancak e?itim kurumlar? kira çarpan?nda ticariler aras?nda en yüksek orana sahip oldu?u için yat?r?mda öne ç?k?yor” diye konu?tu. E?itim kurumlar?na olan ilginin bir nedeni de Körfez ülkeleri vatanda?lar?n?n çocuklar?n? dil ve kültürlerine uygun okullar da okutmak istemesi.
Milli E?itim Bakanl???ndan (MEB) izin alarak faaliyet gösteren uluslararas? özel e?itim kurumlar? aras?na son y?llarda Arapça e?itim verenler de eklendi. Önümüzdeki dönemde bu okullar?n say?s?nda art?? bekleniyor. Okullar?n sat???n? üstlenen gayrimenkul dan??manlar? potansiyel al?c?lar aras?nda Araplar?n ço?unlukta oldu?unu söylüyorlar.
(B?RGÜN)