Derne?in genel sekreteri Tarhan Aslan ise 2012'deki yönetmeli?e göre yolcu otobüslerinde yang?n alg?lama ve alarm sistemlerinin olmas? gerekti?ini, ancak bunun araç muayenelerinde 'a??r kusur' yerine 'hafif kusur' say?lmas? ve kontrollerin yap?lmamas?n?n yang?nlardaki en büyük neden oldu?unu vurgulad?. Aslan, yang?n alarm sisteminin, muayenede 'a??r kusur' say?lmas? gerekti?ini söyledi. Bal?kesir'in Edremit ilçesinde cuma günü 1'i çocuk, 5 ki?inin öldü?ü, dün Manisa'n?n K?rka?aç ilçesinde facian?n ucuz atlat?ld??? otobüs yang?nlar?n?n ard?ndan bugün de ?zmir'in Çe?me ilçesinde tur otobüsü yand?. Üç günde 3 otobüsün yanmas? sonras? ?zmir Otobüs Yang?nlar?n? Önleme Derne?i'nin kurucusu Selim Gediz, aç?klama yapt?. ?zmir'de kuzeninin otobüs yang?n?ndan sa? kurtulmas?n?n ard?ndan 3 y?l önce derne?i kuran Selim Gediz, otobüs yang?nlar?n?n önüne geçmeyi, denetimlerin yap?lmas? ve can kayb?n? en aza indirmeyi amaçlad?klar?n? söyledi. Selim Gediz, üç y?ld?r mücadelesini verdikleri sorunlar?n bugün ölümlerin ard?ndan gündeme geldi?ini belirterek, ?öyle konu?tu:
"Otobüs yang?nlar? ile ilgili ara?t?rma yaparken, 2012'de ç?kan bir yönetmeli?in bir türlü uygulanmad???n? gördük. Bununla ilgili Ula?t?rma Bakanl???'na giderek görü?tük, fakat yan?t alamad?k. Biz de Tarhan Bey'le bu derne?i kurmaya karar verdik. Otobüs yang?n sistemlerinin kontrolü hafif kusur olarak geçiyordu, a??r kusur olmas? için dava açt?k. Elimizden geleni yapt?k, her türlü masraf? yapt?k. Ben hayattayken art?k otobüs yans?n istemiyorum. Edremit’teki olayda otobüs gece yanm?? olsayd?, hiç kimse kurtulamayacakt?. Bizim 3 senedir dile getirdi?imiz ?eyler bugün gündeme geldi. Böyle bir sorumsuzlu?u benim akl?m, haf?zam alm?yor. 2012 y?l?nda çok güzel bir yönetmelik ç?kar?ld?. Hiçbir yang?n? büyüdü?ü zaman durduramazs?n?z. Bütün olay yang?n ba?lad??? anda, söndürmeye çal??makt?r. Bu yönetmelikteki kriterlere göre yang?n ba?lad??? anda 15 saniye içinde ?oförü haberdar edecekti. Ama otobüsteki 5 ki?i, 3-4 dakikada yanarak öldü. Ondan sonra yang?n bütün otobüsü sard?. Ben bu yönetmeli?i uygulamayanlar?n da elinin kana buland???n? dü?ünüyorum. Ben mücadeleme devam edece?im ve otobüsler yansa bile insanlar?n oradan sa? salim ç?kt?klar? günü görmek istiyorum. Ben kendim otobüse binemiyorum, önce benim can güvenli?im önemli. Biliyorum, çünkü bir otobüsü fabrikadan ç?karmakla i? bitmiyor."
'OTOBÜSLERDEK? KONTROLLER YETERS?Z'
Edremit'teki yang?n?n ç?kt??? otobüs ile ayn? model bir ba?ka otobüs üzerinde yang?nlar? anlatan ?zmir Otobüs Yang?nlar?n? Önleme Derne?i Genel Sekreteri Tarhan Aslan ise ?öyle konu?tu:
"Otobüsler imal edildikten sonra üzerlerinde yap?lan her de?i?ikli?in A?TM yönetmeli?ine uygun olarak yap?lmas? gerekiyor. Yasal olarak böyle bir zorunluluk olmas?na ra?men yap?lan de?i?iklikler genelde buna uyulmadan yap?l?yor. Kontroller rutin olarak gerçekle?tirilmiyor. 2012'de ç?kar?lan yönetmeli?e göre bu otobüslerde yang?n alg?lama ve alarm sistemlerinin olmas? gerekiyor. Fakat yap?lan yönetmelikteki madde, araç muayenelerinde a??r kusur olarak nitelendirilmedi?i için herhangi bir ?ekilde bu sistemin olup olmad???, olsa bile çal???p çal??mad??? kontrol edilemiyor. Bu nedenle araçlarda yap?lan her de?i?iklik incelenmiyor. Bu araçta yang?n söndürme sistemi var, fakat bu sistemin çal???p çal??mad???, tüpün dolu olup olmad??? kontrol edilmiyor. Sadece araç sahibi bu konularda bilgili ise kontrolünü yap?yor. Resmi bir makam taraf?ndan herhangi bir kontrol yok. Bu otobüste bulunan yang?n sisteminde motor k?sm?nda k?rm?z? kablolar, arac?n yang?n?n? alg?l?yor. Ancak kabloda bir yanma olduktan sonra içindeki sistem tüpü tetikliyor ve motor bölümündeki yang?n? söndürüyor. Ayn? zamanda ?oföre de bir sinyal gidiyor. ?oförün normal ?artlarda arac? durdurup yolcular? indirmesi gerekiyor. Edremit'teki yang?nda ?oföre sinyal gitmi?, fakat arac? durdurup kap?lar? açana kadar içerideki yang?n h?zla büyüyerek orta kap?dan ç?k??? engellemi?. Yang?n gece olsayd?, çok daha fazla can kayb? olurdu, yang?n fark edilmezdi. Motor bölümünde ç?kan yang?n? ?oför fark etmeden 10 kilometre gidebiliyor." Aslan, yang?n alarm sisteminin, muayenede a??r kusur say?lmas? gerekti?ini söyledi.
'ELEKTR?K EKLENT?LER? C?DD? TEHL?KE OLU?TURUYOR'
Bal?kesir'deki yang?n?n ç?kt??? su ?s?tma makinesini gösteren Aslan, "Bu makinelerde su kalmad??? zaman otomatik olarak ?s?tma duruyor. Fakat bazen tak?lmalar meydana gelebiliyor. Araç kontrollerinin yap?l?p, arac?n elektrik aksam? bulunan bu gibi yerlerine yang?n alg?lama sistemi konulmas? gerekli. Böylelikle ?oföre giden sinyal ile ?oför, arac?n hangi bölümünde yang?n ç?kt???n? k?sa sürede alg?layarak önlem alabilir" dedi.
Otobüs yang?nlar?na sebebiyet verebilecek bir di?er durumu aç?klayan Aslan, "Araçlar üretildikten sonra koltuk arkas? ekranlar ve 220'lik prizler tak?lmaya ba?land?. Araç yap?ld??? zamanki elektrik kablo ve sigortalar? bu eklentilere göre de?il. Yetkili olmayan ki?iler taraf?ndan tak?lan bu eklentiler, kontrolden geçmedi?i için araç kullan?m? s?ras?nda ilave elektrik yüküne neden oluyor. Yaz döneminde araçlar çok s?k çal??maya ba?lad? ve motor odas?nda, bazen içerisinin s?cakl??? 100-120 dereceyi buluyor, arac?n baz? bölgeleri 700- 800 dereceye kadar ?s?n?yor. Hiç durmadan çal??t?klar? için araçlar?n bak?mlar?nda sarkma olabiliyor. Bunlar çok ciddi bir yang?n tehlikesini olu?turuyor" diye konu?tu.