Semt pazarlar?nda, sokaklarda 'organik köy yumurtas?' diye sat?lan ürünlerdeki aldatmacaya dikkat çeken Tüketiciyi Koruma Derne?i (TÜKODER) ?zmir ?ube Ba?kan? Cevdet Uçan, tüketicinin kirli görüntüye, samana ve sepete aldanarak organik olmayan yumurtalar? yüksek fiyatlara tüketti?ini söyledi. Kay?ts?z yumurtalara de?inen Uçan, "Sat?n al?n?rken, organik ürün olup olmad???n? anlamak için seri numaras? olup olmad??? kontrol edilmeli. Yumurtalar?n üzerinde üreticinin ad?, firma i?letme numaras?, yumurtan?n üretim ve son kullanma tarihi ve seri numaras?n?n bulunmas? gerekiyor. Bu numaralar yumurtan?n hangi tarihte, hangi i?letme ve hangi nitelikte oldu?unu gösterir. E?er üzerinde seri kodu yoksa o yumurtalar? tüketmekten kaç?n?n" dedi.
'YET??T?R?LME ÇE??TLER?NE GÖRE 4'E AYRILIYOR'
Yumurta yeti?tiricilik metoduna göre yumurtalar?n 4'e ayr?ld???n? belirten Uçan, üzerinde 0 ila 4 aras?nda numaraland?r?lm?? seri kodlar?n?n önem ta??d???n? dile getirerek, "Yumurta bizim için vazgeçilmez bir besin maddesidir. Organik yumurta, gezen tavuk yumurtas?, köy yumurtas? bir de ticari amaçla endüstriyel besinlerle beslenen hayvanlar?n üretmi? oldu?u seri üretim yumurtalar olarak dört çe?it var. Yumurtalar?n üzerinde 0-1-2-3 olmak üzere de kodlar var. Yumurtalar?n üzerinde böyle bir numaraland?rma yok ise kesinlikle uzak durmal?y?z. E?er seri numaras? 0 ile ba?l?yorsa organik yumurta, 1 ise gezen tavuk yumurtas?, 2 numara köy yumurtas? ve 3 numara ise endüstriyel besinlerle beslenen tavuklar?n yumurtalar? anlam?na geliyor. Endüstriyel bir yumurtay? çok sa?l?kl? bulmuyoruz. Fiyatlar? da di?er yumurtalara göre daha ucuz olur. 0 seri numara ile ba?layan yumurta en sa?l?kl?s?" diye konu?tu.
'ENDÜSTR?YEL YUMURTALAR KIRINCA DA?ILIR'
Sa?l?kl? yumurtay? di?erlerinden ay?rt etmenin yollar?n? anlatan Uçan, "Sokakta s?k s?k kar??la??yoruz. Bir sepetin içine yumurtalar yerle?tiriliyor ve 'Köyden getirdim, organik' denilerek sat??a sunuluyor. Fakat yumurtay? k?rd???m?zda sar?s?n?n koyu sar? olmas? gerekiyor. Hatta k?rm?z?ya yak?n bir renkte olmas? gerekiyor ve k?rd???m?zda da??lmamas? gerekiyor. Yumurtay? k?rd???m?z zaman yumurtan?n etraf?ndaki beyaz k?sm? da??lm?yor, daha toplu halde kal?yor. Endüstriyel dedi?imiz yumurtada k?rd???n?z zaman yumurta da??l?yor. Buna çok dikkat etmek gerekiyor. Organik yumurtalar kesinlikle bembeyaz olmaz, hafif beyazdan daha koyu bir renkte olmal?" dedi.
'YUMURTALARIN ÜZER?NDE MUTLAKA SER? NUMARASI BULUNMALI'
Yumurtalar?n boyutlar?n?n da çok önemli oldu?unu vurgulayan Uçan, "Çiftlikte üretilen yumurtalar standart boyda sanki ayn? fabrikadan ç?km?? gibi ayn? renk ve gramajda oluyor. Köy yumurtas? ve organik yumurtalar irili ufakl? olur hatta bazen ?ekil bozukluklar? olur. Sokaktan yumurta al?rken seri numaras? olmayan yumurta al?nmamal?. Üzerinde seri numaras? olmayan yumurtalar piyasaya ç?kacak özellikleri olmad?klar? için üzerine seri numaras? da vurulmaz. Al?p zehirlenme gibi herhangi bir olumsuzlukla kar??la?t???n?zda bu yumurtay? nereden ald???n?z? söylemeniz ki?ilere bir yapt?r?m getirmiyor. Yumurtan?n üzerinde mutlaka seri numaras? olmal?" diye konu?tu.
'FIRSATÇILAR YÜZÜNDEN YUMURTA F?YATLARI ARTTI'
Y?llard?r yumurtac?l?k yapt???n? ifade eden Sezai Akdana (49), 'köy yumurtas?' diye sat?lan ürünlerin gerçek olmad???n? söyleyerek, f?rsatç?lar nedeniyle fahi? fiyatlara yumurta sat?ld???n? vurgulad?. Dam?zl?k yumurtalar?n 'köy yumurtas?' ad? alt?nda sat?ld???n? söyleyen Akdana, "Her yumurta organik de?il. Köy yumurtas? diyerek vatanda?a üretim mal? sat?yorlar. Dam?zl?k yumurtalar? 'köy yumurtas?' diye satabiliyorlar. Gerçek yumurta satan esnaf?n ekme?i ile oynuyorlar. Bu vatanda?lar vergi mükellefi de?il esnaf de?il hiçbir yere kay?tlar? yok ama yumurta satabiliyorlar. Köylerde yumurta yok ?u an. 0-1 grubu diyerek bununla ilgili de ka?e vurarak daha pahal? ve fahi? fiyatlara yumurta sat?yorlar. Sektörde f?rsatç?l?k var. 'Bu nedenlerle yumurta fiyatlar? yüzde 80 artt?' diyebilirim. Seri numaras? olmayan yumurta daha çok sat?l?yor. Gezen tavuk yumurtas? diye sat?yorlar. Köy yumurtas? diye sat?lanlar banttan geçen yumurtalarla ayn? sadece temizlenmemi? hali. Onlarda çiftliklerde üretiliyor. ?nsanlar? aldat?yorlar. Mü?teriler al??veri? yapt??? yerlere dikkat etsin. Pazarda köylerden gelip sepete ot, çöp koyup bizim ürünümüz, kendi üretti?imiz diyor ama bu mümkün de?il. Köylerde de yumurta yok" dedi.
Yumurtay? her hafta ayn? yerden ald???n? ifade eden vatanda?lardan Erdal Gülen, yumurtalar?n organik ya da köy yumurtas? süsü verilerek pahal? fiyatlara sat?ld???n? belirterek, "Yumurtay? ben hep bildi?im yerden al?yorum. Eski mü?teriyim onlar bana kötü mal satm?yor. O ne yemem gerekti?ini söylerse güvenerek onu al?p yerim. Her yumurtan?n organik ya da köy yumurtas? olmad???n? biliyorum. Kirletip satanlar var. Bu konuda son derece dikkat etmeye çal???yorum" diye konu?tu.