Kad?n sa?l??? aktivisti Kad?n Hastal?klar? ve Do?um Uzman?, Op. Dr. Ye?im ??le?en, 18 Ekim Dünya Menopoz Günü’nde menopoz ve menopoz hakk?nda do?ru bilinen yanl??lar? aktard?. UNFPA Türkiye Temsilcili?i, bu y?l? “Menopoz Fark?ndal?k Y?l?” ilan etti?ini belirterek bu önemli duruma kar?? bilgi payla?an ??le?en, menopozda hormon tedavisinin kanser yapt??? dü?üncesinin nereden ç?kt???na aç?kl?k getirdi. Yanl?? alg? ve önyarg?lar?n t?p dünyas?n? sarst???n? vurgulayan ??le?en, seçilmi? olgularda kad?n?n ihtiyaçlar?na göre belirlenebilecek güvenli tedaviler oldu?una i?aret etti.
(Op. Dr. Ye?im ??le?en)
“Menopozal hormon replasman tedavisi seçene?i var”
Kad?n ya?am?n?n döngüsel oldu?unu vurgulayan ??le?en, “Menopoz, do?urganl???n bitti?i dönemdir. Kad?nl?k ve kad?n üremesinin sonu, kad?nlar?n bireysel ya?am?nda çok önemlidir. Fakat son y?llarda uzun süredir kad?nlardan sak?n?lan menopozda hormon tedavisi konusunda özellikle ülkemizde yap?lan tart??malar yo?unla?t?. Kad?nlardan bu tedavi konusunda talepler de artt?. Fakat tedavi pek çok hekim taraf?ndan yap?lm?yor. Bu tart??malar? özellikle dijital dünyada da yo?unla?t?rd?. Biz menopoza bir hastal?k de?il, kad?n sa?l???na zarar verebilen bir süreç olarak bak?yoruz. Yani kad?n bedenine ve biyolojik süreçlere bütünsel bak?yor ve bütünsel çözümler öneriyoruz ve menopzal hormon replasman tedavisi seçene?i var” dedi.
Do?ru bilinen yanl??lar? aktard?
Menopozda hormon kullan?lmas?n?n tehlikeli oldu?u ve kansere yol açabildi?i tart??malar?na da aç?kl?k getiren ??le?en, “Menopozda hormon tedavisi kanser yapmaz. Bu yanl?? bilgi, 2002 y?l?nda Time gibi büyük dergilerde ‘Menopozda hormon tedavisi kanser yap?yor’ man?etlerine dayan?yor. Bu bilgi de WHI çal??mas?ndan al?nm?? bir bilgi. WHI Çal??mas? menopozal hormon tedavisi üzerine dü?mü? bir bomba gibidir. Çok say?da kad?n? kapsayan bu çal??man?n ilk sonuçlar? menapozda östrojen kullan?m?n?n meme kanseri yapt??? ?eklinde yorumlanm?? ve çal??man?n bir kolunu olu?turan ve östrojen alan kad?nlar? içeren koldaki tedavi kesilerek çal??ma durdurulmu?tur. Bu haber çok çabuk yay?lm?? çok ciddi ve popüler dergilerde man?etlerle haber yap?lm??. Hekimlerin HRT tedavilerini kesmesine, hastalar?n da tedavilerinin yar?m kalmas?na sebep olmu?tur. Fakat daha sonra bu çal??ma yeni ve do?ru istatistiki analizlere tabi tutuldu?unda ileri ya?ta hormon kullanan kad?nlarda çok hafif bir oranda meme kanseri oran?n? art?rd??? ve asl?nda östrojenin meme kanseri oranlar?n? dü?ürdü?ü belli olmu?. Hatta çal??mac?lar özür dilemi?lerdir. Ayn? y?l Society Of Gynecologic Onkoloji Sgo kendi istatistikçilerine çal??may? inceletti?inde ayn? sonuca ula?mam??lard?r. Fakat bir kez m?zrak k?n?ndan ç?km??t?r” de?erlendirmesinde bulundu.
“Yanl?? alg? ve önyarg?, bütün t?p dünyas?n? sard?”
Jinekologlar?n ço?unun bu tedavi alan?ndan çekildi?ini ifade eden ??le?en “Hatta bir k?sm? daha sonra asl?nda çok önemli olan WHI çal??mas?n?n yeni sonuçlar?n? ve yeni istatistiksel analizleriyle ilgilenmez oldu. Bas?n ve bir çe?it a??r mahalle bask?s?, tedavileri durdurdu ve bu durum dünya genelinde 1 milyon 200 bin kad?n?n erken ölümüyle sonuçland?. Özellikle erken menopoza giren kad?nlar?n a??r bedeller ödemesine, tedaviden yoksun kalmalar?na sebep oldu. Art?k t?p dünyas?nda menopozda hormon tedavisi e?ittir kanser alg?s?, bütün uzmanl?k alanlar?nda yay?ld?. Elbette bilimsel bilgiyi bizzat takip eden veya konunun içinde olan hocalar?m?z bilimsel tedaviler düzenlemeye çal??t?lar. Fakat yanl?? alg? ve önyarg?, bütün t?p dünyas?n? sard?. Troid hormonu masumken kad?nl?k hormonlar?, özellikle östrojen katil hormona döndü” ifadelerini kulland?.
Biyoe?de?er hormon tedavisi
Östrojenin kad?nlar? pek çok hastal??a kar?? korudu?unu, meme, akci?er ve kolon kanserlerine kar?? da koruyuculu?unun bulundu?unu kaydeden ??le?en, ?öyle konu?tu: “Bunlar WHI çal??mas?n?n bilimsel topluluklar taraf?ndan de?erlendirmeye tabi tutulmas?n?n ard?ndan ç?kan sonuçlard?r. Özellikle 2018’de yap?lm?? bir ara?t?rma, özellikle 50-59 ya? aral???ndaki kad?nlarda MHT’nin, yani menopozal hormon tedavisinin güvenli oldu?unu gösteriyor. Türkiye’de de fonksiyonel t?p akademisi yani FTA ve sayg?de?er meslekta??m?z ve hocam?z Dr. Mustafa Atasoy’un bilimsel çal??malar? Türkiye’deki meslekta?lar?m?z üzerinde etkili olmaya ba?lam?? ve biyoe?de?er hormon tedavisinin yayg?nla?mas?n? sa?lam??t?r”
“Güvenli tedaviler var”
Menopozun bir halk sa?l??? sorunu oldu?unu söyleyen ??le?en, “Bu dönemde çekilen östrojen ve progesteron hormonlar? kad?nlarda osteoporoz, yani kemik erimesi, kalp damar hastal?klar?, ürogenital hastal?klar, idrar kaç?rma ve cinsel sorunlar, Alzheimer ve Demans gibi sorunlar, fibromiyalji, depresyon, kayg? bozukluklar?, anksiyete, uyku bozukluklar?, cilt sorunlar? ve erken ya?lanma ile erken ölüm gibi sonuçlar yarat?yor. Menopoz döngüsel bir süreçtir. Do?al diyerek geçi?tirilemez. Seçilmi? olgularda kad?n?n ihtiyaçlar?na göre belirlenebilecek güvenli tedaviler vard?r. Fakat ?u anda Türkiye’de biyoe?de?er kabul etti?imiz ilaç piyasada yok ve bu hastalar?m?z için çok güçlük yarat?yor. Hastalar karaborsadan ilaç al?yor veya yurt d???na seyahat ederek yurt d???ndan temin ediyorlar. Östrojenin deri yoluyla al?nmas?n?n daha güvenli oldu?unu biliyoruz. Böylece östrojenin kan p?ht?s? yapma ve inme gibi sonuçlar yaratmas? önlenebiliyor Bu nedenle oral, yani a??zdan ilaç almay? daha az güvenli buluyoruz” diye konu?tu.
“Menopoz, kad?n?n olgunla?t??? bir ça?d?r”
Menopoz ya?? özellikle 48-52 ya? aral???nda ve mesle?i olan kad?nlar?n ihtiyaçlar?n?n i?yerlerinde baz? düzenlemelerle çözülebilece?ini dü?ündüklerini vurgulayan ??le?en, “Örne?in ?ngiltere’de e?itlik komisyonu taraf?ndan menopozun bir çe?it engellilik durumu oldu?u ifade edilerek i?verenlere sorumluluk yükleyen kamusal çal??malar? var. Hem menopoz konusunda kad?nlar ve erkekler hem de i?verenler bilgilendiriliyor. Rahat dinlenme alanlar?, esnek çal??ma gibi haklar tan?n?yor. Menopoz, kad?n?n olgunla?t??? bir ça?d?r. Bütün kad?nlara kendini yeniden ke?fetme ve güçlenme yolculu?u imkânlar?n?n sa?lanmas?n? istiyorum” dedi.