Sa?l?k Bakanl??? Bilim Kurulu Üyesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesi Gö?üs Hastal?klar? Uzman? Prof. Dr. Tevfik Özlü, Youtube üzerinden yay?mlad??? videoda, koronavirüs salg?n?n k?sa sürece?ini dü?ündüklerini ama salg?n?n durdurulamad???n? belirtti.
Özlü ?unlar? söyledi:
* Pandemi h?z kesmedi. 300 binlere yak?n yeni olgu ç?k?yor dünyada. Güvenli bir noktada olmad???m?z a?ikar.
* En iyilerden olan Avrupa’da da son zamanlarda art??lar ba?lad?. Türkiye’de de vaka say?lar? artt?, art?yor.
* Bayram?n etkisini görece?imiz, önümüzdeki günlerde bu say?n?n daha da artmas?n? bekliyorum ben. Tehlike aynen devam ediyor.
* Önümüzde de okullar?n aç?lmas? dönemi var.
“YAYILMA ?LE ?LG?L? END??ELER?M?Z? ARTIRIYOR”
Prof. Dr. Özlü, Türkiye’de üniversitelerin de dahil edildi?inde yakla??k 26 milyon gencin okula gidece?ini belirterek ?unlar? söyledi:
* Bu da haftan?n 5 günü en az 5- 6 saat 26 milyon insan?n kapal? mekanlarda olmas? demek. Bu her gün tekrarlanacak. Dolay?s?yla bula?ma konusunda önemli bir kar??la?ma ortaya ç?k?yor.
* Bu da önümüzdeki süreçte yay?lma ile ilgili endi?elerimizi artt?r?yor. ‘Okullar aç?lmas?n’ denilebilir evet. Ama dü?ünün ki 26 milyon gencin hayat?ndan bir seneyi çalmaya hakk?m?z var m??
* Eskisi gibi okullar? da açmak sa?l?k aç?s?ndan ciddi risk ta??yor. Bu karar? Milli E?itim Bakanl??? verecek; ama her halükarda önceki y?llardaki gibi olmayaca??n? söyleyebilirim.
* Daha esnek, daha kontrollü hibrit yöntemler kullan?labilir. Bula?ma riskini azaltacak tedbirler al?naca??n? dü?ünüyorum. Ama okullarda ne yaparsak yapal?m risk yok olmayacakt?r, hep olacakt?r.
* Ama ?öyle de dü?ünelim; risk her yerde var, sadece okullarda de?il. Ama okullardaki risk çok daha fazla. Bu riski kontrol etmek mümkün olursa hasar? azaltabiliriz.
“GÜZ MEVS?M?NDE RAKAMLARIN YÜKSELMES? BEKLEN?YOR”
Tedbirlere uyulmas? gerekti?ine vurgu yapan Özlü ?u ifadeleri kulland?:
* Güz mevsiminin gelmesiyle de di?er solunum yolu enfeksiyonlar?nda bir art?? olacak. Hastane ba?vurular? ve sa?l?k sistemi üzerindeki yük art?yor.
* ?nsanlar aç?k alanlardan tekrar kapal? alanlara dönecekler, oralarda bula? riski artacak. Dolay?s?yla güz mevsiminde daha da rakam?n yükselmesi bekleniyor.
* Önümüzde çetin dönem var bunu görmemiz laz?m. Tedbirlere dikkat etmemiz gerekiyor.
“KISITLAMA OLAB?L?R”
Prof. Dr. Özlü, Türkiye’de tekrar çe?itli k?s?tlamalar?n uygulan?p uygulanmayaca??na ili?kin ise ?unlar? söyledi:
* Yasaklar ve k?s?tlamalar bu i?i frenler, do?ru. Ama bu frenleme geçici bir etki. Onu gördük zaten.
* Daha önce ald???m?z k?s?tlamalar etkisini gösterdi; ama bu etki geçici. Ald???n?z sürece geçerli, b?rakt???n?z zaman tekrarl?yor. Dolay?s?yla bunlar? sürekli yapman?z mümkün de?il.
* Söyledi?im gibi bu salg?n?n kaç y?l sürece?i belli de?il. Uzayabilir, uzad? da. Böyle genel k?s?tlamalar, yasaklamalar dünyada da ?u an gündemde de?il. Bu tür k?s?tlamalardan ziyade kontrollü bir ?ekilde hayata geri dönmek. Bunu olmas? gereken noktada tutam?yoruz.
* ?nsanlar kurallara uyum konusunda farkl?la??yorlar. ‘Türkiye’de eskiye benzer yasaklar olur mu’ diye soruluyor, olmaz diyemeyiz; ama bugün için böyle bir ?ey gündemde de?il.
* As?l olan ?ey kontrollü ?ekilde hayat?m?z? sürdürebilmek. Ama kontrolün elden gidece?ine dair kayg?lar ortaya ç?karsa o zaman k?s?tlamalar tekrar gelebilir.
* Özellikle lokal olarak bunlar?n yap?lamas? daha do?ru gibi ?u anda. Her ilde durum ayn? de?il. ?llere göre de bu bula?man?n nedenleri farkl?la??yor.
“DÜ?ÜNLER?, N??ANLARI, SÖZLER?, TAZ?YELER? KISITLAYAB?L?RLER”
Özlü, Anadolu kentlerinde daha çok aile içi bula?malar?n önemli oldu?una vurgu yaparak ?u ifadeleri kulland?:
* Özellikle bayramla?ma için, tatil için büyük ?ehirlerden gelen e?-dost ile temas, ni?an, söz, dü?ün, taziye, asker u?urlama gibi töresel cemiyetler, toplant?lar s?ras?nda bula?ma oluyor. Daha çok bula?ma ?ekli bu.
* Bu kentlerdeki tedbirler daha çok bu bula?malar? önleyici ?ekilde olmas? laz?m. Bu konu ile ilgili ?l Umumi H?fz?ss?hha Kurulu tedbirler alabilir.
* Örne?in dü?ünleri, ni?anlar?, sözleri, taziyeleri k?s?tlayabilirler, dar tutabilirler, kat?l?m? say? olarak azaltabilirler. Bu bula?ma ile ilgili süreçleri engelleyici, frene bas?c? baz? lokal tedbirler il bazl? al?nabilir.
* Bunlar illerdeki filyasyon çal??malar?n?n sonuçlar?na ve vaka art?? h?zlar?na göre al?nmas? gereken k?s?tl?l?klar olacakt?r ve ilden ile de?i?ecektir.
“TOPLU TA?IMANIN ÜZER?NDEK? YÜKÜ AZALTMAMIZ GEREK?YOR”
Büyük kentlerde toplu ta??malarda olu?an yo?unlu?a da dikkat çeken Prof. Dr. Özlü, ?unlar? kaydetti:
* Büyük kentlerde Ankara, ?stanbul gibi; toplu ta??man?n üzerindeki yükü azaltmam?z gerekiyor. Özellikle sabah i?e gidi? saatlerinde ve ak?am üstü de i?ten dönü? saatlerinde toplu ta??mada kalabal?kla?ma oluyor. Orada bula? zincirleri meydana geliyor.
* Dolay?s?yla bu yükü azaltmam?z laz?m. Toplu ta??man?n yol açt??? bula?? dikkate almak laz?m. Büyük kentlerde sadece toplu ta??ma de?il onun d???nda da kalabal?kla?an alanlar, AVM’ler, kalabal?k caddeler, plajlar, restoranlar maskesiz mesafeye dikkat edilmeden insanlar bir aradalar, eskisi gibi gezmeye, al??veri? yapmaya devam ediyorlar. Bu alanlarda bula?malar ortaya ç?k?yor.
* Büyük?ehirlerde de buralara dönük baz? denetimler, cezaî müeyyidelerin getirilmesi laz?m. ?l Umumi H?fz?ss?hha Kurullar? kendi illerindeki riskleri göre lokal kararlar alabilirler. Karantina, soka?a ç?kma k?s?tlamalar? olabilir. ??letmelerin kontrolü ve cezaland?r?lmas? olabilir. Ulusal bazda, genel k?s?tlamalar da ihtiyaç olursa al?nabilir. Umar?n onlara ihtiyaç olmaz.
* Dünyada bu k?s?tlamalara geri dönen insanlar var. Okullar? aç?p tekrar kapatan ülkeler var. AVM’leri aç?p tekrar kapatan ülkeler var. Bu tür geri ad?mlar da olmaz diyemeyiz.