Sudan’da ordu ile paramiliter milis gücü Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında son birkaç aydır yaşanan gerilim bugün sıcak çatışmaya dönüştü. Başkent Hartum ve çeşitli şehirlerinde ordu ile HDK arasında silahlı çatışmalar başlarken Sudan basını olayı “darbe girişimi” olarak niteledi. Hartum’un Erkevit, Spor Kenti, Genelkurmay Başkanlığı ve Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el Burhan’ın ikametgahının bulunduğu bölgelerde silah sesleri yükseldi.
Orduya ait savaş jetleri, başkent Hartum’daki bazı noktaları bombaladı. HDK güçleri de uçaksavarlarla jetlere karşılık verdi. Devlet televizyonu binasında da çatışma çıktı.
HDK’nin başkent Hartum ve bazı kentlerdeki havalimanlarını ele geçirdiğini açıklamasının ardından Sudan ordusu, tüm üs ve havalimanlarının kontrolünde olduğunu duyurdu. Ordudan yapılan açıklamada, HDK’nin devlet ve milli güvenlik için tehdit oluşturan “isyancı güce” dönüştüğü belirtildi.
Çatışmalarda en az üç sivil hayatını kaybetti. Öte yandan Suudi Arabistan devletine bağlı havayolu şirketi Saudia, çatışmaların yoğun olduğu Hartum havalimanında bir uçağının kaza yaptığını bildirdi ancak ayrıntı vermedi.
TÜRK BÜYÜKELÇİLİĞİ’NDEN UYARI
Türkiye’nin Hartum Büyükelçiliğinden yapılan açıklamada, durum sakinleşene kadar vatandaşlardan evlerinde kalmaları ve gerekmedikçe seyahat etmemeleri istendi.
Sudan’da tansiyonun tırmanması, ordu ile HDK arasında “askeri güvenlik reformu” konusunda yaşanan bir dizi anlaşmazlığın ardından geldi. HDK'nin tamamen orduya entegrasyonuyla tek ve milli bir ordu kurulması ve ordunun da ticari ve siyasi faaliyetleri bırakıp kışlaya çekilmesi gibi maddeleri kapsayan güvenlik reformu, 2021'den bu yana süren yönetim krizi ve asker-sivil anlaşmazlığını çözmek için 5 Aralık 2022'de imzalanan çerçeve anlaşmanın en önemli maddeleri arasında yer alıyor.
‘PARALEL ORDU’ TARTIŞMASI
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el Burhan, HDK’nin mevcut yapısının değiştirilerek orduya katılması konusunda ısrarla açıklamalar yaparken HDK Komutanı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu da entegrasyona karşı çıkmadıklarını ancak bunun tamamen sivil bir yönetimin çatısı altında gerçekleşmesini istediklerini ifade ediyor.
HDK, eski rejim döneminde Darfur’da isyancılara karşı savaşmak, sınırları korumak ve asayişi sağlamak amacıyla milis yapılanma şeklinde oluşturuldu. 2013’te Güvenlik ve İstihbarat Teşkilatına bağlanan HDK’nin on binlerce mensubu bulunuyor.
Sudan ordusu, “paralel ordu” gibi hareket eden HDK mensuplarının başkent ve bazı şehirlerdeki hareketliliğinin ve bazı mevkilerde konuşlanmasının güvenlik riski ve tehdidini artırdığını, bunun ordunun izni dışında yapılan kanunsuz bir eylem olduğunu açıklamıştı. HDK ise orduyla tam bir koordinasyon ve uyum içinde çalıştıklarını ileri sürerek iddiaları reddetmişti.