Bak?r Kazteresi hakk?nda bilgi veren Doç. Dr. Hasan Y?ld?r?m, “Bak?r Kazteresi olarak bilinen Arabis cinsi, Hardalgiller Brassicaceae ailesine ait bir gruptur. Dünyada yakla??k 60 kadar türü bulunur. Ülkemizde ise 21 tür ile temsil edilirken bunlar?n 11 tanesi ise ülkemiz için endemik türlerdir. Bu türlerden biri ise 2000 y?l?nda Antalya Bak?r Da??'nda 2100-2520 metre rak?m aral???nda ke?fedilen, bilimsel ismi ‘Arabis lycica’ olan ve Türkçe ismi de ‘Bak?r Kazteresi’ olan bitkidir. Sonraki y?llarda konu uzman? ara?t?r?c?lar bu tür ve türün popülasyonu üzerine detayl? çal??malar yapmak için Bak?r Da??'na gerçekle?tirdikleri ara?t?rma çal??malar? esnas?nda bir daha bu türe rastlanamam??t?r. Yak?n çevresindeki alanlarda da yap?lan ara?t?rmalar sonucunda bulunamay?nca, bu durumun giderek artan insan faaliyetleri, küresel ?s?nma, a??r? otlatma gibi etkenlerden kaynakl? olarak, popülasyonunun yok oldu?u ve türün neslinin tükendi?i sonucuna var?lm??t?r” dedi.
DO?A GEZ?S? SIRASINDA KE?FED?LD?
Bitkinin gerçekle?tirdi?i bir do?a gezisi s?ras?nda ö?retmen olarak görev yapan S?tk? Özkaya taraf?ndan foto?raflad???n? ifade eden Doç. Dr. Y?ld?r?m, “May?s ay?nda, Bak?r Da??'na çok uzak olmayan bir bölge olan Antalya/Korkuteli s?n?rlar?nda yer alan Eren Da??'na gerçekle?tirdi?i bir do?a gezisi s?ras?nda ö?retmen olarak görev yapan S?tk? Özkaya, foto?raflad??? pembe çiçekli enteresan bir bitkiyi sosyal medya platformunda ‘Flora’ isimli floristik tabanl? payla??mlar?n yap?ld???, amatör botanikçilerin akademisyenler ile bulu?tu?u bu sosyal medya grubundan bitkinin tan?mlanmas? için foto?raflar?n? payla?m??t?. Bu payla??m konu uzmanlar?ndan Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümünden Doç. Dr. Bar?? Özüdo?ru ile beraber dikkatimizi çeken bu bitkinin, neslinin tükendi?i dü?ünülen ‘Bak?r Kazteresi’ bitkisi oldu?u sonucuna vard?k. Bitkinin durumunun netle?tirilmesi ve popülasyon durumunun belirlenebilmesi için meyve zaman? olan temmuz ay? ba?lar?nda, türü yeniden bulan ö?retmen S?tk? Özkaya, Tar?m ve Orman Bakanl???, Ege Tar?msal Ara?t?rma Enstitüsünden Dr. Erdinç O?ur'un da içinde yer ald??? bir ekip Eren Da??'na bir ara?t?rma çal??mas? düzenleyerek ve türe yönelik detayl? popülasyon çal??mas? yapt?k” diye konu?tu.
ENDEM?K DO?AL B?R M?RAS
Bak?r Kazteresinin bu bulunan yeni popülasyonunda, 2490-2750 metre rak?mlar aras?nda yay?l?? gösterdi?i, yakla??k olarak 300 civar?nda bireyinin bulundu?u ve özellikle a?a?? rak?mlarda nereyse hiç meyve olu?turmad??? sonucuna vard?klar?n? belirten Doç. Dr. Hasan Y?ld?r?m, bu türün olas?l?kla polinasyon zaman?nda tozla?t?r?c? canl?lara yönelik bir s?k?nt?n?n olabilece?i, bununda küresel iklim de?i?ikli?i ile oldukça ilintili oldu?unu ve bu nedenle ilk ke?fedildi?i alanda yok olmu? olabilece?inin alt?n? çizdi. Doç. Dr. Y?ld?r?m, bu türün ülkemizin endemik do?al bir miras? oldu?unun, yeniden bulunmu?ken neslinin tamamen yok olmamas? için acilen bir tür eylem plan?n?n devreye sokulmas? ve gerekli koruma çal??malar?na bir an önce ba?lanmas? vurgusunu yapt?.