?zmir Büyük?ehir Belediyesi ?zmir Planlama Ajans? (?ZPA) taraf?ndan ?ehrin uzun vadeli vizyonunu ve stratejilerini ?ekillendirmek üzere haz?rlanan ?zmir Vizyon 2074 Çerçeve Belgesi için “Nas?l Bir ?zmir” panel serisi devam ediyor. Toplam 8 panel ve 8 atölye çal??mas?ndan olu?an ve Doç. Dr. Murad Tiryakio?lu moderatörlü?ünde düzenlenen “Nas?l Bir ?zmir” serisinin ikincisi ?zQ ?novasyon Merkezi’nde gerçekle?ti. Panele çok say?da yurtta??n yan? s?ra belediyelerden, meslek odalar?ndan ve üniversitelerden temsilciler izleyici olarak kat?ld?.
“Beslenme ve g?da güvenli?i konusu büyük sorun olacak”
G?da ve Tar?m ba?l?kl? panelin ilk konu?mac?s? Bo?aziçi Üniversitesi Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Özertan, Türkiye’de g?da ve tar?m sektörlerini bugünkü durumunu ve gelece?ini de?erlendirdi. Her iki sektörde üretimin sürdürülebilir olmas? için ekonomik ?artlar?n uygunlu?unun kaç?n?lmaz bir gereklilik oldu?unu belirten Özertan, “Çok fazla aktörün yer ald??? karma??k bir yap? mevcut ve bunu yönetmek zor. Üretimin sosyal, çevresel ve ekonomik boyutunda çok say?da problem mevcut. Tar?m alan?ndaki eksiklerimizden biri üretimin nas?l daha iyi yap?laca??n?n bilgisini üreticilerimize aktaramamak” ?eklinde konu?tu.
“?klim de?i?ikli?i bizi çok etkileyecek”
Özertan, sa?l?kl? beslenme ve g?da güvenli?i konusunda gelecekte insanl??? büyük sorunlar?n bekledi?ine i?aret ederek ?unlar? söyledi:
“?klim de?i?ikli?i bizi tahmin etti?imizden daha fazla etkileyecek. Hayvanlar ve bitkiler iklim de?i?ikli?i ile stres alt?na giriyor. ?u an etkilerini ya?amaya ba?lad?k. ?klim de?i?ikli?inin kayna?? son 200 senelik ekonomik faaliyetlerimiz. Türkiye’de her ?eyi k?sa vadeli dü?ünüyor ve planl?yoruz. Yaralar? tedavi etmektense pansuman yap?yoruz. Bu nedenle 1960’lardaki problemleri 2024’te bire bir ya?amaya devam ediyoruz. K?sa vadeli hedeflerden orta vadeli hedeflere geçmemiz gerekiyor. Tar?m alan?nda üretici ya?lan?yor, e?itim seviyeleri dü?ük, finansal ve teknoloji okuryazarl?klar? dü?ük, i?ini daha iyi yapabilmeye yönelik yat?r?mlar dü?ük. ??in ekonomik ve politik boyutu önemli ama 2074’ü nas?l tasarlarsan?z tasarlay?n sosyal ve ekolojik boyut da çok önemli.”
“Önemli olan yerelde politika yapabilmek, yerelle?ebilmek”
Özertan’?n ard?ndan söz alan ?zmir Ekonomi Üniversitesi Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Derya Nizam da, ?zmir’de tar?m ve g?da alan?ndaki co?rafi i?aretlemeler, yerelle?me ve kooperatifle?me üzerinde durdu. Konu?mas?nda, co?rafi i?aretlemelerin ço?unun bir sertifika belgesi olmaktan öteye gidemedi?ine dikkat çeken Nizam, “Co?rafi i?aretlemeler ancak bir örgütlenme ve bir koruma modeli içerisinde geli?ebilirse anlaml? sosyal ç?kt?lar? olabiliyor. Bu bir markala?ma meselesi de?il, bir koruma meselesi” diye konu?tu. Nizam, tar?m endüstriyelle?irken co?rafyan?n g?da ürünleri üzerindeki etkisinin de?i?ti?i bir dönemde ya?ad???m?z? belirterek sözlerini ?öyle sürdürdü:
“Tar?mdaki endüstriyelle?me birçok toplumsal ekonomik ve ekolojik sorunu beraberinde getirdi. Endüstriyelle?meye geç kalm?? bölgeler yerel kaynaklar?n? koruyabiliyorlar. Post-endüstriyel dönemde yeniden revaçta olan yerelle?me temelinde, yerel ürünleri ile rant ekonomisinde yer almak istiyorlar. Türkiye’de bölgesel e?itsizlikleri art?ran bir g?da sistemi var, yerelle?meyi bu ba?lamda tart??mal?y?z. Kimi bölgeler endüstrile?mi?, kimi bölgeler ise geç kalm??; buradan do?an yerel de?erlerle ve ürünlerle ilgili bir farkl?l?k var. Yurt d???nda ulusal düzeyde standardizasyon mevcut. Ancak Türkiye’de küçük ölçekli üretim modeli kurgulan?yor. Önemli olan yerelde politika yapabilmek, yerelle?ebilmek, kooperatifle?mek, kolektif bir bilinç kurabilmek, eylem kurabilmek. Tar?m özel sektöre b?rak?lmayacak kadar önemli fakat bunun için tar?m sektörünün ekonomik olarak vazgeçilemeyen bir sektör olmaya devam etmesi gerekiyor.”
Türkiye’de gizli açl?k var
Panelin son konu?mac?s? Sabanc? Üniversitesi Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Zafer Yenal, tar?msal üretim-gastronomi ili?kisine dikkat çekti. Yenal, g?da güvencesi ve egemenli?i meselelerinin giderek önem kazanaca??n? dile getirerek sözlerini ?öyle sürdürdü:
“?zmir, tar?m meselesine kafay? takm?? bir ?ehir, bu alandaki çal??malar uzun dönemli ve örgütlenerek yap?lm??. Takas ?enlikleri, karak?lç?k bu?day?n?n ya?at?lmas? bunun örnekleri. ?zmir’in hikâyesi, kurumsalla?ma ile olu?mu? bir hikâye ve kentin bu aç?dan avantajlar? var. Fakat bahsetti?im hikâye sallant?da. Çünkü 15-20 sene içerisinde küresel ?s?nman?n etkisiyle ?zmir’de ya???lar yar? yar?ya azalacak. Bu durumda biz hangi metotlarla neyin üretimini nas?l yapaca??z? Ya?muru nas?l toplayaca??z? Uzun erimli dü?ünmeliyiz. Dünya Sa?l?k Örgütü’ne göre ?u anda beslenmeye ba?l? sa?l?k problemleri Türkiye’de orta düzeyde. Karbonhidrat a??rl?kl? besleniliyor ancak yenilen ekmekte bile durum parlak de?il. Bu?day?n içindeki mikro elementlerin eksikli?inden dolay? gizli açl?k var. Böylesi temel sorunlara çözümler üretmemiz ?art.”
Panel, konu?malar?n ard?ndan soru-cevap bölümü ile sona erdi.
Panel serisi devam ediyor
?zmir Büyük?ehir Belediyesi ?zmir Planlama Ajans? taraf?ndan kurgulanan “Nas?l Bir ?zmir” çal??mas?, iki haftada bir tüm ?zmirlilerin kat?l?m?na aç?k olarak gerçekle?ecek paneller ve bunlar? takip eden atölye çal??malar? ile devam edecek. Çal??man?n, Vizyon 2074 Çerçeve Belgesi’ne önemli ç?kt?lar sa?lamas? bekleniyor.