Amerika Birle?ik Devletleri'ne (ABD) Fulbright bursuyla çevre mühendisli?i e?itimi için University of Wisconsin’e giden Prof. Dr. Berrin Tansel, Florida Uluslararas? Üniversitesi’nde ö?rencileriyle birlikte önemli ara?t?rmalar yürüttü.
Florida Uluslararas? Üniversitesi ?n?aat ve Çevre Mühendisli?i Bölüm Ba?kan? olan ve NASA ile sürdürdü?ü at?k sulardan amonya?? ay?rmak gibi çok say?da projede yer alan Prof. Dr. Berrin Tansel, Amerikan Çevre Mühendisli?i ve Bilim ?nsanlar? Akademisi (American Academy of Environmental Engineers & Scientists - AAEES) Bilim Ödülü’nü kazand?.
NASA ?LE ÇALI?MALARIM 20 YILDIR SÜRÜYOR
Prof. Dr. Tansel, 20 y?ld?r NASA ile birlikte ortak proje yürttü?ünü ifade etti. “1991 y?l?nda üniversitede çal??maya ba?lad?ktan sonra su temizleme konusunda büyük bir proje ald?m. O proje ya?lar?n sudan ayr?lmas? hakk?ndayd?. O konuda birkaç teknolojiyi ara?t?rd?k" diyen Prof. Dr. Tansel, ara?t?rmalar? hakk?nda ?u ifadelere yer verdi "Bunlardan bir tanesi filtrelerin t?kanmamas?n? önlemek için yapt???m?z bir çal??mayd?. NASA’yla çal??malar?m 20 y?ld?r sürüyor. ?lk kez Kennedy Uzay Merkezi’nde Uzay Hayat Bilimleri Labaratuvar?’nda 2 yaz filtrelerle ilgili çal??t?m. Uzaya giden araçlar?n içinde o zamanlar ne kadar su gerekiyorsa o kadar su konuyordu ve uzaya giden araçlar?n yar?s?ndan ço?u su ile doluydu. Bu çok büyük bir zorlu?a sebep oluyordu. Uzaya insan gönderebilmek için suyun, bilhassa at?k suyun, döndürülebilir halde kullan?labilmesi gerekiyordu. Uzaya gönderilen araçlardaki su miktar? dünyadaki kullan?ma göre az. Fakat uzay arac?n?n içerisinde çok büyük yer kapl?yordu. Astronotlar?n at?k sular? dünyadaki at?k sulara göre daha konsantre . Onun için suyu ar?tmak için daha de?i?ik teknolojiler gerekiyor. Bu ar?tman?n bir parças? olarak da filtreler gerekiyor. Uzayda yer çekimi olmad??? için bu filtrelerin daha de?i?ik bir ?ekilde çal??mas? gerekiyordu. Bu konuda baz? çal??malar yapt?k ve suyun döndürülebilir hale gelmesine katk? sa?lad?k"
'TEKNOLOJ?Y? GEL??T?RMEK ?Ç?N ÇALI?ACA?IZ'
Astronotlar?n at?k sular?n?n dünyadaki art?k sulara göre 40-60 kat daha konsantre oldu?unu ifade eden Prof. Dr. Tansel, “Bu suyun içerisinde yüksek miktarda azot ve amonyak var. Suyun kullan?labilir hale getirilebilmesi içiin önce amonya??n ayr?lmas? gerekiyor. Bu amonya?? ay?rmak için NASA’da bir teknoloji geli?tirilmi? ve patenti al?nm??. Biz iki y?l önce bu projenin dünyada böyle bir teknolojiyi nas?l kullanabiliriz ve bunu ?u anda su temizleme maksatlar? için nas?l kullanabiliriz diye bir ara?t?rma yapt?k ve o teknoloji ?u anda dünya için geli?mi? vaziyette de?il, biraz daha geli?tirilmesi gerekiyor. Önümüzdeki y?llarda bu teknolojiyi geli?tirmek için u?ra?aca??z, deneyler yapaca??z. Teknoloji oldukça verimli ?u anda dünyada kullan?lan yöntemlere göre. Bunu geli?tirebilirsek at?k sular? daha iyi, daha verimli daha iyi bir ?ekilde temizleme imkan?n? yaratabilece?iz” dedi.
‘HER B?TT???N? SANDI?IM PROJE YEN? PROJELERE YOL AÇIYOR’
Her projenin beraberinde yeni bir projeyi getirdi?ini söyleyen Prof. Dr. Tansel gelecek projeleriyle ilgili de aç?klamalarda bulundu. “Elimde birkaç tane proje var. Hepsi sularla ilgili. Sular?n verimli bir ?ekilde nas?l kullan?labilece?ini ara?t?r?yoruz" ifadelerine yere veren Prof. Dr. Tansel, "Daha iyi daha de?i?ik maksatlarla nas?l daha çabuk ve ucuz yöntemlerle suyu temizleyebiliriz bir konumuz da bu; borulardaki su kayb?n? nas?l azaltabiriz ? Su seslerini dinleyerek suyun nerelerden s?zd???n? bulmaya çal???yoruz. Ba?ka bir projemiz de sudan petrol kirlili?ini nas?l ay?rabiliriz ? Bilhassa sahil k?s?mlar?nda olan petrol problemi oldukça fazla su kirlili?ine sebep oluyor" diye konu?tu.
‘ÖDÜLÜ ALDI?IM ?Ç?N ÇOK MUTLUYUM’
Amerikan Çevre Mühendisli?i ve Bilim ?nsanlar? Akademisi Bilim Ödülü’nü kazanan Tansel NASA'dan ald??? ödülle ilgili çok mutlu oldu?unu ifade ederek, ”Ödül Nisan ay?nda verilecek. Ödülü ald???m haberi geldi?i zaman çok sevindim. Bu ödül her y?l bir ki?iye veriliyor. Çevre konusunda çok büyük katk?lar? olan, çok sayg? duydu?umuz ki?ilere verilmi?ti daha önce. Böyle bir listeye girdi?im için çok mutlu oldum.” dedi.