Türkiye ve Yunanistan aras?nda gerçekle?en mübadelenin 99’uncu y?l?nda, Konak Belediyesi’nin mübadele an?s?na hizmete açt??? Mübadele Park?’nda anma töreni gerçekle?ti. Konak Belediyesi’nin düzenledi?i etkinli?e ev sahibi Konak Belediye Ba?kan? Abdül Batur’un yan? s?ra Konak Kaymakam? Gökhan Görgülüarslan, CHP ?zmir Milletvekili Kamil Okyay S?nd?r, CHP Konak ?lçe Ba?kan? Ak?n Küçüko?ullar?ndan, ?yi Parti Konak ?lçe Ba?kan? Co?kun Tatar, MHP Karaba?lar ?lçe Ba?kan? Latif Alabo?a, Konak Belediyesi Meclis Üyeleri, muhtarlar, göçmen federasyonlar? ve dernekleri temsilcileri, sivil toplum, demokratik kitle örgütleri ve hem?ehri dernekleri temsilcileri kat?ld?.
Park?n içinde yer alan Mübadele An?t? önünde düzenlenen törende Ba?kan Batur, mübadelenin her iki ülkede de ayn? yara ve ac?lar? ya?att???n? ifade ederek “Mübadele ac?s?n? ya?ayan her iki halk da ayn? kaderi payla?t?. Her iki taraf da do?up büyüdükleri, ya?ad?klar? evlerden ve sevdikleri kom?ular?ndan kopar?larak; özgürlüklerinden ve kendi iradelerinden savrularak; zorunlu göçe tabi tutuldular. Mübadele, sevdal?lar? ay?ran bir haks?zl?kt?. Her mübadele bir yarad?r. Bu ac?mas?zl???n izleri onlar? ya?ayanlarda kal?r. 99 y?l önce, 30 Ocak 1923 tarihinde Lozan Bar?? Antla?mas? kapsam?nda hayata geçirilen Mübadele Sözle?mesi, do?duklar? topraklardan ayr?lmak zorunda kalan her iki ülkeden yakla??k iki milyon insanda da ac?, gözya?? ve yüreklerde s?z? b?rakt?. Mübadelenin yüreklerde b?rakt??? s?z?lar?, ac?lar?, do?du?u topraklardan ayr?lmak zorunda b?rak?lan, o zorlu günleri ya?am?? pek çok büyü?ümüzden dinledik” diye konu?tu.
Batur: ?zmir’i ?zmir yapan nice insan mübadil çocuklar?, torunlar?d?r
Türkiye ve Yunanistan aras?nda ya?anan mübadelenin en ac?kl? göç hikâyelerinden oldu?unu hat?rlatan Ba?kan Batur, mübadillerin göç etmek zorunda b?rak?ld???na dikkat çekti. Mübadillerin ?zmir’e ve ülkeye verdi?i hizmetin önemine vurgu yapan Ba?kan Batur, sözlerini ?öyle sürdürdü:
“Mübadele, dünyaya gözlerini açt?klar? evlerini, tüm bir hayat?, dedelerin, ninelerin mezarlar?n? geride b?rakan yeni bir hayata hem de ?artlar?n? tam olarak bilmedikleri bir ortamda ba?laman?n tüm zorluklar?n? gö?üslemek zorunda kalan insanlar?n hikâyesidir. Türkiye ve Yunanistan aras?nda yap?lan nüfus mübadelesi belki de dünyadaki en ac?kl? göç olaylar?n?n ba??nda gelir. Mübadeleye maruz kalan insanlar?n ya?am?? olduklar? maddi ve manevi zararlar, mübadeleden ölene kadar ya?ad?klar? duygusal y?k?m, o y?k?m?n ku?aklara miras kalmas? ma?duriyettir. Mübadiller, bu kente ihanet edenler de?il, ma?durlar?d?r. Çünkü onlar kendi istekleriyle gelip bu kentte yerle?medi, zorla bu kente gönderildi, sürgün edildi. Mübadiller, bu kentin sorunlar?n?n kayna?? asla de?ildir. ?zmir’i ?zmir yapan nice insan o mübadeleyle gelenlerin çocuklar?, torunlar?d?r. Hepsi de bu ülkeye hizmet etmi? insanlard?r.”
“Hepsi bu kent için çal??t?”
Ahmet Piri?tina, Burhan Özfatura gibi ?zmir’de Büyük?ehir Belediye Ba?kanl??? yapm?? göçmen kökenli isimleri örnek veren Ba?kan Batur, mübadillerin Atatürk’ün izinden sapmadan kente hizmet veren ki?ileri oldu?unu ifade etti ve sözlerini ?öyle tamamlad?:
“Bir göçmen ailenin ferdi olan ?zmir Büyük?ehir eski Ba?kan? merhum Ahmet Piri?tina’n?n ?zmir’e hizmetleri tart???labilir mi? Yine dedeleri atalar?, Selanik göçmeni ve mübadele ile gelen iki dönem Büyük?ehir Belediye Ba?kanl??? yapm?? Burhan Özfatura’n?n kente yapt?klar? görmezden gelinebilir mi? Belediye ba?kan? olmu?, siyasetçi olmu?, mimar, mühendis, doktor, ö?retmen olmu?, sanatç? olmu?, vatan?na milletine hay?rl? evlatlar olmu?, iyi yurtta?lar olmu?, ülkesini sevmi? daha nice insan?n ismini sayabiliriz. Hepsi bu kent için çal??t?. Biliyorsunuz ben de Selanik göçmeni bir ailenin çocu?uyum ve kendimi bildim bileli Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu, dünyaya emsal olmu? Liderimiz, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün izinden bir milim dahi sapmadan kentime, vatan?ma hizmet etmeye çal???yorum.”
Görgülüarslan: Biz bu ülkeyi beraberce in?a ettik, beraber ya??yoruz
Konak Kaymakam? Gökhan Görgülüarslan da yapt??? konu?mada mübadeleyle gelen soyda?lar?na kucak açan bu milletin ülkeyi mübadillerle beraber in?a etti?ini belirtti ve ?unlar? söyledi:
“Ülkelerin, milletlerin tarihlerinde böylesi yazg?lar vard?r. Tarihin ?afa??ndan beri var olan bu büyük milletin de tarihi hep böyle olmu?tur. Bu büyük millet, kendi soyda?lar?na, karde?lerine, mazlum hüviyetinde olan herkese gönül açm??t?r, ekme?ini payla?m??t?r. 1920’lerin gerçeklerine bakt???n?zda da bu ülkenin çocuklar?, ecdad?m?z, dedelerimiz yeni bir ülke, yeni bir vatan yaratma çabas? içerisindeler. ?çeride ve d??ar?da büyük mücadeleler veriyorlar. Büyük yokluk içerisindeler. Lozan Antla?mas?’na ilave bir anla?mayla terk etmek zorunda kald???m?z alanlardaki soyda?lar?m?z? bu topraklara, anavatana kabul etmek zorunlulu?u has?l oldu?unda çekinmeden bu memlekette, o yoklu?un içerisinde ülkesinin ekme?ini beraberce payla?m??lard?r. Onlar bizim soyda?lar?m?zd?r, karde?lerimizdir. Biz bu ülkeyi beraberce in?a ettik, beraber ya??yoruz.”
S?nd?r: Muhacirler ve mübadiller, bu vatan?n hamuru, çimentosudur
CHP ?zmir Milletvekili Kamil Okyay S?nd?r ise Mustafa Kemal Atatürk’ün göçmenler için söyledi?i “Muhacirler kaybedilmi? topraklar?n aziz hat?ralar?d?r” sözlerini hat?rlatt??? konu?mas?nda ?u cümlelere yer verdi:
“?ki kavram? birbirine çok kar??t?r?yoruz. Muhacir ve mübadil. Ayn? devlet topraklar? içerisindeki göç hareketiyle gelenler muhacir, iki farkl? devlet aras?nda yap?lan anla?mayla gelen gidenler mübadil oluyor. Ama bir gerçek var, ister muhacir ister mübadil, o topraklar vatan topra??. Yani o insanlar ba?ka bir vatandan anavatana geliyor de?iller, ikisi de kendi vatan topraklar?d?r. Ama yap?lan anla?mayla, asl?nda yüzy?llar öncesinde atalar?n?n da göç hareketiyle ac? ve gözya??yla gittikleri topraklardan yine ayn? ?ekilde döndüler. Büyük Önderimiz ‘Muhacirler kaybedilmi? topraklar?n aziz hat?ralar?d?r’ demi?. Muhacirler ve mübadiller, bu vatan?n asli unsuru, hamuru, çimentosudur, Büyük Önderimizin dedi?i gibi kaybedilmi? topraklar?n aziz hat?ralar?d?r.”
Mübadele ve Balkanlar konusu daha çok ara?t?r?lmal?
Törende konu?an Doç. Dr. Bilgin Çelik, mübadillerin tarihine dair daha çok ara?t?rma yap?lmas? gerekti?ini dile getirdi ve “Her iki taraf?n da ac?lar? var. Fakat sorun ?u ki biz ac?lar?m?z? ve hat?ralar?m?z? yazmad?k. Yazmad???m?z için de maalesef çok az geriye eser b?rakt?k. Buna kar??l?k Yunanl?lar buradan göç edenlerin tarihlerini çok daha s?k? bir ?ekilde çal??arak yazd?lar, belgeseller yapt?lar. Bizim çok ciddi eksi?imiz var, umar?m bundan sonraki süreçte Türkiye’de, mübadele ve Balkanlar konusunda çok daha ciddi çal??malar yap?l?r” diye konu?tu.
Mübadele An?t? te?ekkürü
Konak Belediye Meclis Üyesi, Konak Belediyesi Balkan Masas? Sorumlusu ve ayn? zamanda Gültepe Makedonya Göçmenleri Kültür ve Dayan??ma Derne?i Ba?kan? olan Birol Özkarde?ler, Mübadele Park?’n? ve Mübadele An?t?’n? kente kazand?ran Konak Belediye Ba?kan? Abdül Batur’a te?ekkür etti. Mübadele dernekleri, federasyonlar, Balkan dernekleri olarak bir araya geldiklerinde her iki taraf?n ac?lar?n? anlatan bir “Mübadele An?t?” isteklerini Ba?kan Batur’a ilettiklerini anlatan Özkarde?ler, “Mübadele An?t? önerimizi kabul ederek, bu konuda büyük destek veren, k?sa sürede Mübadele Park? ve Mübadele An?t?’n?n aç?l???n?n gerçekle?tirilmesini sa?layan Ba?kan?m?z en büyük te?ekkürü hak ediyor. Marifet iltifata tabidir. De?erli Konak Belediye Ba?kan?m?z Abdül Batur’a çok te?ekkür ediyoruz” diye konu?tu.
E?refpa?a Giritliler Derne?i’nden Giritliler Federasyonu ad?na konu?an Konak Belediye Meclis Üyesi Ali Peynirci de duygusal anlar ya?ad??? konu?mas?nda mübadelenin her iki tarafa da ac?lar, ?zd?raplar ya?att???n? belirterek, “Gidenler için de gelenler için de dil, uyum, bar?nma sorunu oldu ama Büyük Atatürk o dönemde gelen mübadillere sahip ç?km??t?r. O ac?lar? ya?ayarak bu günlere geldik. An?t?n aç?l???na ben babamla geldim. Babam an?ta bak?p, ‘?u gördü?ünüz an?tta elinde tahta bavulla gelenler tasvir edilmi?. Dedem de Girit’ten Ayval?k’a böyle tahta bir bavulla gelmi?’ dedi. O nedenle heykelt?ra?a da o günleri çok güzel anlatt??? için, derne?imizin, camiam?z?n iste?ini k?rmad??? ve böyle bir an?t? yapt?rd??? için te?ekkür ederiz” dedi.