SONKALE?ZM?R (ÖZEL) - Türk liras?n?n döviz kar??s?nda rekor de?er kayb?, ara malda ithalata ba??ml? olan mobilya sektörünü kalbinden vurdu. Türkiye'nin önemli mobilya merkezlerinden ?zmir'in Karaba?lar ?lçesi'ndeki üreticiler ve esnaf, artan maliyetler ve dü?en sat??lar nedeniyle zor günler geçiriyor.
(?zmir Mobilyac?lar Odas? Ba?kan? Hasan Özkoparan)
"KERESTE F?YATI ALDI BA?INI G?D?YOR"
Sektörde ya?ad?klar? s?k?nt?lar? SONKALE'ye anlatan ?zmir Mobilyac?lar Odas? (?ZMOD) Ba?kan? Hasan Özkoparan, dolar kurundaki art???n etkisine dikkat çekti. Pandemiyle birlikte ba?layan sak?nt?lar?n giderek artt???n? belirten Özkoparan ?öyle konu?tu:
"Pandemide esnaf?m?za çal??ma izni ç?kard?k, üretim devam etti. Biraz rahatlama oldu ancak daha sonra malzeme s?k?nt?s? ortaya ç?kt?. Sonra da afaki fiyat art??lar? olmaya ba?lad?. Mdf, sunta, kuma?, sünger, metal ve a?aç gibi malzemelerde art??lar oldu. Kerestenin fiyat? ald? ba??n? gidiyor. 590 liraya ihaleye ç?k?lan kereste, bugün 2 bin 400 liraya al?c? bularak bize yakla??k 5 bin TL maliyetle geliyor. Bu ihale sistemi de?i?meli. Salonda de?il, internet üzerinden yap?l?yor. Oturdu?unuz yerden ihaleye kat?labiliyorsunuz. Kat?lan da çok olunca herkes almak istiyor ve afaki sonuçlar ortaya ç?k?yor. Dolar art???ndan dolay? büyük s?k?nt? var. Mobilya hammaddemizin yüzde 60'? ithal. Böyle olunca kur bizi çok etkiliyor. Dolar?n bizdeki ç?k???n?n haricinde mal?n k?tla?mas?ndan dolay? da dünyada fiyat art??? var. Eskiden 10 dolar olan ?ey ?imdi 18 dolar oldu. Dolar da art?nca çarpan? 2-3 kat? oldu. Belirsizlik de bizi mahvediyor. Her gün fiyatlarda art?? var. Malzemeci mal?n? satmak istemiyor. Çünkü 'Yar?n ayn? fiyata yerine koyamayaca??m' diyor."
"ÇALI?ANLARI ?ZNE ÇIKARARAK ÜRET?M? DURDURDULAR"
Ya?anan sürecin mobilya fiyatlar?na direkt yans?d???n? dile getiren Özkoparan ?öyle devam etti:
"2020 ile 2021 aras?na bakacak olursak mobilya fiyatlar? en az 3 kat? artt?. Bugün evlenecek olan birisi vasat bir mobilyadan alsa bile en az 50 bin liray? gözden ç?karmas? gerekiyor. Psikolojik bir durum da var. Her gün dolar?n artmas?ndan dolay? her ?ey zamlan?nca insanlar 'Aman treni kaç?rmayay?m bari bu fiyattan alay?m' diye dü?ünüyor. Ancak bu her gün sat?? portföyümüzde dü?ü? yaratt?. Ocak ay?nda yan?nda çal??anlar? izne ç?kar?p üretimi durduranlar bile oldu. Baya?? esnaf arkada??m?z var bu durumda olan. Kapasitelerini yüzde 20'ye dü?ürerek idare ediyorlar. Devletin alaca?? tedbirler önemli. esnaf olarak ihracat? geli?tirmemiz gerekiyor. Devletin dolar? ve malzeme fiyatlar?n? sabitlemesi gerekiyor."
"MOB?LYA AKADEM? KAZANDIRACAK"
Karaba?lar'da CHP Genel Ba?kan? Kemal K?l?çdaro?lu'nun övgüyle bahsedip aç?l???n? yapt??? Mobilya Akademi binas? ile ilgili de konu?an Özkoparan, "?zmir'de yakla??k 200 bin ki?i mobilya sektöründen ekmek yiyor. Ara eleman dedi?imiz, gelece?imizi b?rakaca??m?z gençlerimiz gelmiyor art?k. Karaba?lar Belediyesi isteklerimize cevap verdi. ?zmir Kalk?nma Ajans? da destekledi. Burada e?itimler verilecek. Gençler buradan ç?kt?klar?nda istihdam garantili i? olacak. Hem sanayici hem i?siz kalan gençler kazanacak" dedi.
"UCUZ GELD??? ?Ç?N ALMANYA'DAN TALEP VAR"
Karaba?lar'da 17 y?ld?r mobilyac?l?k yapan üretici Tuncay Do?an da malzeme fiyatlar?ndaki art??tan dert yand?. Do?an, "Malzemelerdeki art??lar bize büyük zarar veriyor. Her gün yeni bir zam haberiyle kalk?yoruz. Her ?ey zamlan?yor. Mente?e, plaka, di?er ürünler. Bu fiyatlara bir ?ekilde dur demeleri gerekiyor. Mü?teriden kapora ald?ktan sonra direkt malzemeye yat?r?yoruz. Elimize para geçtikçe malzeme al?yoruz. Çünkü biliyoruz ki zam gelecek. ?ç piyasaya çal???yorduk. Yurt d??? i?lerimiz ufak ufak ba?lad?. Almanya ve Fransa a??rl?kl? oluyor. Bizim param?z de?er kaybetti?i için onlara biz daha ucuz geliyoruz. Mimar arkada?lar?m?z var, ortak çal???yoruz. Tasar?mlar? yap?p buradan Almanya'ya TIR ile gönderiyoruz" diye konu?tu.
(Tuncay Do?an)
"DOLAR DÜ?SE DE ?ND?R?M YAPMIYORLAR"
Karaba?lar'da 30 y?ll?k mobilyac? esnaf? oldu?unu vurgulayan Ayd?n Polat ise zamlardan ve dövizdeki art??tan dolay? sektörün büyük zarar gördü?ünü belirtti. Polat ?unlar? söyledi:
"Bariz s?k?nt?lar var. Ma?aza ve imalatç? kesimi s?k?nt?l? bir dönemden geçiyor. Bu bizi acayip derecede y?pratt?. Art?k bir yerde buna dur demeleri gerekiyor. Sat?? zaten geçen y?llara göre yüzde 40-50-60'lara varan oranda dü?tü. Döviz dalgalan?yor, zirve yap?yor. Malzemeciler f?rsatç?l?k yap?yor. 'Malzeme yok, dolara zam geldi' diyorlar. Dolara yüzde 100-200 zam gelmedi. Bu malzemeci kesimi, stokçu diyorum ben onlara art?k ellerini vicdan?na koysun. Bunlar dolar yükseliyor diye bahane ediyorlar. Malzemeye yüzde 500-800 aras? zamlar geldi. Dolar dü?üyor ama indirim yapm?yorlar. Bu bizi çok y?pratt?. Sat???m?za engel oldu, mü?teri portföyümüzü k?rd?, eforumuz dü?tü. Art?k ticaret yapmaktan zevk alm?yoruz. Zaten para kazanmay? geçtik. Art?k yorulduk yani. Mü?teri kap?dan girdi?inde fiyat söyledi?imizde otomatik olarak yüz ifadelerinden belli oluyor. Bu da bize olumsuz etki yarat?yor. 'Bir dü?ünelim, ta??nal?m' diyorlar bizi k?rmama ad?na. Dolar 100 lira da olsa vatan?m?za sahip ç?kmak zorunday?z. F?rsatç?l?k yapmamak laz?m. Batarsak hepimiz gideriz. Denetimler çok az. Devlet önlem al?yor ama yetersiz."
(Ayd?n Polat)