8. ?zmir Uluslararas? Mizah Festivali, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi ve Kültürleraras? Sanat Derne?i i? birli?i ile ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) düzenlenen törenle ba?lad?. Direktörlü?ünü Vecdi Sayar’?n üstlendi?i festivalin aç?l???nda, Aziz Nesin, Orhan Kemal ve Can Yücel’in yaz?lar?ndaki mizah konu?ulurken, usta müzisyen Timur Selçuk da ?ark?lar ve danslarla an?ld?. Mercan Selçuk Dans Toplulu?u, Selçuk’un di?er k?z? Hazal Selçuk’un seslendirdi?i mizah içeren Timur Selçuk ?ark?lar?ndan bir demet sundu. Müzisyen Haluk Çetin de Can Yücel ?iirlerinden ?ark?lar seslendirdi. Festivalin aç?l?? töreninde, Aziz Nesin Mizah Ödülleri de sahiplerini buldu. Sinema-tiyatro oyuncusu ve yönetmen Cengiz Bozkurt ile mizah tarihçisi Turgut Çeviker, ödülünü festival direktörü Vecdi Sayar’?n elinden ald?. ‘Yalç?n Çetin’ sergisi ve ‘Tasar?mc?lar?n Gözünden-Aziz Nesin Kitap Kapaklar?’ sergisi ise kat?l?mc?lar?n yo?un ilgisiyle kar??la?t?. Usta yazar Aziz Nesin’in o?lu Ali Nesin ve usta karikatürist Yalç?n Çetin’in torunu Erce Çetin Özcan da festivale kat?lan isimler aras?nda yer ald?.
Bozkurt: Mizah çok ciddi bir i?tir
Törende Aziz Nesin Mizah Ödülü’nü alan usta oyuncu Cengiz Bozkurt, “Hayat?mda ald???m en anlaml? ödüllerden biri oldu. Aziz Nesin bu ülkenin insan?n? çok iyi tan?yan, kültürel kodlar?na son derece hakim, onu ince, nükteli, alayc? ve mizahi bir dille inan?lmaz ?ekilde resmeden ve tasvir eden yazar, dü?ünür ve ortak de?erimizdi. Son zamanlarda sistematik biçimde birilerinin eserleri yok say?lmaya, unutturulmaya çal???l?yor ama Aziz Nesin ne kadar unutturulmaya, yok say?lmaya çal???lsa da kendine has üslubu ve diliyle zaman?n içinden ç?k?p hem çocuklar?n hem de bizi yeti?kinlerin önüne gelecek ve ya?ayacakt?r. Mizah benim hayat?mda önemli yer tutuyor. Oynad???m filmlerin, oyunlar?n büyük bölümü mizahi ögeler içeriyor. Bu anlaml? ödülü hayat?n ince bir espriden ibaret oldu?unu anlatmaya çal??an tüm mizahç?lar ad?na al?yorum. Mizah çok ciddi bir i?tir” aç?klamas?n? yapt?.
“Karikatürcüler en zor dönemlerini ya??yor”
Aziz Nesin Mizah Ödülü’nü alan bir di?er usta isim Turgut Çeviker ise mizah yapt?klar? için hapse giren karikatüristleri hat?rlatarak “Bu ödülü Tanzimat Dönemi’nden bugüne modern teknoloji ile mizahi çal??malar?n? kamuya ileten karikatürcülere, mizah yazarlar?na, ac? çeken insanlara ithaf ediyorum” dedi. Günümüzde karikatür sanat?n? de?erlendiren Çeviker, “Abdülhamid döneminde karikatür, Osmanl? Türkiye’sinde en zor günlerini ya?am??t?r. Bugünkü güçlük ondan farkl? de?il. Karikatürden korkuyorlar. Çekiniyorlar. Modern bir ça? mizahs?z kendini do?uramaz. Mizah anlay??? olmayan bir ?ey, olmam?? bir bedene benzer. Bugün karikatürcüler en zor dönemlerini ya??yor” sözlerine yer verdi.
Yalç?n Çetin’in 100. do?um y?l?nda ‘Yalç?n Çetin’ sergisi
Festivalin kapsam?nda Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde aç?lan sergiler, mizahseverleri mizah yolculu?una ç?kard?. Türkiye’nin modern karikatürünün öncülerinden Yalç?n Çetin’in 100. do?um y?l? onuruna aç?lan ‘Yalç?n Çetin’ sergisi, Schneidertempel Sanat Merkezi taraf?ndan haz?rland?. Serginin dan??manl???n? mizah tarihçisi Turgut Çeviker, küratörlü?ünü ise mimar ve karikatürist Sevda Deniz An?l üstlendi. Yalç?n Çetin’in karikatürist torunu Erce Çetin Özcan ve küratör Sevda Deniz An?l, Yalç?n Çetin’in çizgilerini yeni nesillere aktarmak amac?yla sergi çal??mas?n? gerçekle?tirdiklerini ifade etti.
‘Tasar?mc?lar?n Gözünden-Aziz Nesin Kitap Kapaklar?’ sergisi
Festivalde aç?lan bir di?er sergi ise Nesin Vakf? i? birli?i ile Aziz Nesin Ar?ivi’nden derlenen ‘Tasar?mc?lar?n Gözünden-Aziz Nesin Kitap Kapaklar?’ sergisi oldu. Sergide, 1955 y?l?ndan günümüze kadar usta yazar Aziz Nesin’in kitap kapaklar? yer ald?. Festivale kat?larak sergiyi gezen Aziz Nesin’in o?lu Ali Nesin, “Sergide Türk grafik sanat?n?n ne kadar usta oldu?unu bir kez daha gördüm. Babam?n do?um günü geliyor. Çok ya?as?n, ya??yor da. Aziz Nesin eserleri zaman?n ve co?rafyan?n ötesindeydi, unutulmad?” diye konu?tu. Nesin, günümüzde gençlerinin Aziz Nesin’i tan?d???n?, çocuklar?n ve gençlerin daha çok kitap okudu?unu söyledi. Nesin, kitap festivallerinde gençlerin ve çocuklar?n yo?un ilgisi ile kar??la?t?klar?n? belirtti.
“Bu i?i inatla devam ettirece?iz”
Festivalin aç?l?? töreninde konu?an Vecdi Sayar da festivalin önemine de?inerek “Bu i?i inatla devam ettirece?iz. Gençler belki sadece telefonlar me?gul oluyor. Bu tür etkinlikleri takip ihtiyac? hissetmiyor. Yalç?n Çetin’i duyduklar?ndan ku?kuluyum. Kaç Aziz Nesin kitab? okudular acaba, kaç Can Yücel ?iiri okudular? Bu eksikli?i hissetmiyorlarsa eminim bir genç gelip bir arkada? gurubunda bunun bir eksiklik oldu?unu hat?rlatacakt?r. Bu bir inat ve devaml?l?k i?idir. Kamunun sahiplenmesi gereken bir e?itim sürecidir. Baz? festivaller vard?r ki sadece e?lence de?il, gençlerin yeti?mesini te?vik için yap?l?r. Bu amaçla yola ç?kt?k. Yol boyunca yol arkada?lar?m?z?n say?s? art?yor. Bugün burada olan herkesin buna gönülda? oldu?unu dü?ünüyorum. ?zmirli sanatseverlerden bu tür etkinliklere destek olmalar?n? bekliyorum” ifadelerini kulland?.
Ustalar?n mizah? panellerde anlat?lacak
Festival program?nda paneller de yer alacak. 17 Aral?k saat 18.00’de Konak Belediyesi Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde ‘Türk Modern Karikatüründe Bir Usta: Yalç?n Çetin’ paneli, Konak Belediyesi Türkan Saylan Kültür Merkezi Karikatür Müzesi’nde gerçekle?tirilecek. Panelde, Yalç?n Çetin sergisinin dan??man? Turgut Çeviker, küratör Sevda Deniz An?l ve Yalç?n Çetin’in torunu Erce Çetin Özkan konu?acak. 19 Aral?k saat 18.00’de Kar??yaka Belediyesi Çar?? Kültür Merkezi’nde ‘Orhan Kemal’in yap?tlar?nda Mizah’ panelinde yazar?n o?lu I??k Ö?ütçü ve yazarlar Banu Tozluyurt ile Ömer Türke? konu?mac? olacak. Paneli yazar ve gazeteci Mazlum Vesek yönetecek. 20 Aral?k saat 18.00’de Konak Belediyesi Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde olacak ‘Do?um Gününde Aziz Nesin’i An?yoruz’ panelinin konu?mac?lar? da yazarlar Ahmet Önel, Hidayet Karaku?, Tu?rul Keskin, Bekir Yurdakul olacak. 21 Aral?k saat 17.00’de Kar??yaka Belediyesi Hikmet ?im?ek Kültür Merkezi’nde Nam?k Kuyumcu ve Semih Çelenk ile gazeteci, yazar, foto?raf sanatç?s? Lütfü Da?ta?’?n konu?mac? olarak yer alaca?? ‘Can Yücel’in ?iirinde Mizah’ panelini, ?airin k?z? Güzel Yücel yönetecek. 23 Aral?k Ahmet Piri?tina Kent Ar?ivi ve Müzesi’nde mizah yazar? ve karikatürist Cihan Demirci ise ‘GÜM’e giden Y?llar’ ba?l?kl? söyle?ide GÜM adl? mizah dergisinde Aziz Nesin, Sad?k ?endil, Ümit Ya?ar O?uzcan, Altan Erbulak, Sava? Dinçel’le an?lar?n? anlatacak.
Tiyatro oyunlar? sahnelenecek
Festival program?nda ayr?ca 24 Aral?k’ta saat 20.00’de ?smet ?nönü Kültür Merkezi’nde ?zmir ?ehir Tiyatrolar?’n?n yeni oyunu, Ferhan ?ensoy’un ‘Çok Tuhaf Soru?turma’ oyununun seyircili genel provas? yap?lacak. Festival kapsam?nda, Çek Cumhuriyeti’nin canland?rma ustas? Jiri Trinka’n?n ba?yap?t? ‘Spalicek’, Fransa’dan çocuklar için bir canland?rma filmi ‘Sirocco ve Rüzgarlar Krall???’, ?talyan usta Matteo Garrone’nin ‘Pinokyo’su, Tolga Örnek’in Aziz Nesin uyarlamas? ‘Mucize Aynalar’ gösterilecek.
Bu y?l?n afi?i ödüllü karikatüristten
Festivalin proje ortaklar? aras?nda Kar??yaka Belediyesi, Konak Belediyesi, Nesin Vakf?, Schneidertempel Sanat Merkezi, ?zmir ?talya Konsoloslu?u, Çek Cumhuriyeti ?stanbul Konsoloslu?u yer al?yor. 2023 Aziz Nesin Mizah Ödülü’nü alan Arnavut as?ll? ?talyan karikatürist Agim Sulaj’?n karikatürü ise bu y?l?n afi?i olarak belirlendi.