Yar? zamanl? çal??anlar?n ücret ve haklar?n?n tam süreli çal??ana ödenen miktar üzerinden orant?l? olarak hesaplanmas? gerekiyor.
Sabah gazetesinden Hazal Ate?'in haberine göre, i? yerinde emsal i?çi yoksa o i? kolunda ?artlara uygun i? yerinde ayn? veya benzer i?i üstlenen tam süreli i? sözle?mesiyle çal??t?r?lan i?çi esas al?nacak. Bu kapsamda çal??anlar?n y?ll?k izinlerinde de ücret ödenmesi gerekiyor. ?? yerinde tam süreli i? sözle?mesiyle yap?lan emsal çal??man?n üçte ikisi oran?na kadar çal??malar k?smi süreli çal??ma olarak kabul ediliyor. O nedenle de k?smi istihdamda 20 günden fazla hizmet bildirimi yap?lam?yor. Bu sürenin üzerinde yap?lan çal??ma sürelerinin ise 30 güne tamamlanmas? gerekiyor.
- K?smi süreli çal??an?n yasal haklar? tam zamanl? çal??anla ayn? m?, sigorta zorunlulu?u var m??
?? Kanunu'na göre yar? zamanl? çal??t?r?lanlar, ayr?m? hakl? k?lan bir neden bulunmad?kça salt i? sözle?mesi k?smi süreli oldu?u için tam süreli emsal çal??anlardan farkl? i?leme tabi tutulamaz. K?smi süreli çal??anlar?n da sigortalar?n?n yap?lmas? zorunlulu?u bulunuyor. Sözle?mesi ayl?k ücret üzerinden yap?ld?ysa haftal?k çal??ma süresi dikkate al?nmadan 30 günlük sigortal? bildirilir. ?? Kanunu ve i? sözle?mesiyle sa?lanan haklar yaln?z k?smi süreli çal??ma gerekçesiyle ortadan kald?r?lamaz. Sigortal? bildirimleri çal??t?klar? saatlerin güne çevrilmesi sonucunda olu?an prim günleri esas al?narak yap?l?r. Bu hesaplama her bir 7.5 saatlik çal??ma 1 gün olarak kabul edilerek, gün kesirleri tam gün olarak al?narak belirlenir.
- Yar? zamanl? çal??anlar?n hafta tatili hakk? var m??
K?smi süreli çal??an?n da hafta tatili hakk? bulunuyor. Haftan?n 7 günü k?smi süreli çal??anlara hafta tatili ödemesi yap?lacak. Bir y?ll?k çal??ma süresini dolduran yar? zamanl? çal??an izin hakk? kazan?r.
- K?smi süreli çal??anlar?n k?dem tazminat? hakk? var m??
Yar? zamanl? çal??an?n sözle?mesi feshedildiyse k?dem tazminat? hak kazan?r. K?dem tazminat?na esas ücret ortalama günlük kazanç üzerinden hesaplanacak. Bu kapsamda çal??anlar i? sözle?mesinin k?smî süreli olmas?ndan dolay? tam süreli emsal i?çiye göre farkl? i?leme tâbi tutulamaz. Yar? zamanl? çal??anlara k?dem hakk?n? güvence alt?na almaya yönelik mevzuatta yap?lacak düzenleme de bu y?l tamamlanacak. Çal??an?n k?dem tazminat?na esas ücreti, ortalama günlük kazanc? üzerinden hesaplan?r.
- Çal??an? k?smi süreliden tam süreli çal??maya geçirmek mümkün mü?
?? yerinde çal??an i?çilerin, niteliklerine uygun aç?k yer bulundu?unda k?smî süreliden tam süreliye veya tam süreliden k?smî süreliye geçirilme istekleri i?verence dikkate al?n?r ve bo? yerler zaman?nda duyurulur.
- K?smi süreli çal??madan kimler yararlanabiliyor?
Yar? zamanl? çal??ma daha çok ö?renci gençler, emekliler, anal?k izni kullanan kad?nlar taraf?ndan tercih ediliyor. Anal?k izni ve yar? zamanl? çal??ma sonras?nda ebeveynlerin çocu?u mecburi ilkö?retim ça??na gelene kadar yar? zamanl? çal??ma hakk? bulunuyor. Ebeveynlerden biri çocu?un mecburi ilkö?retim ça??n?n ba?lad??? tarihi takip eden ayba??na kadar k?smi süreli çal??ma talebinde bulunabiliyor. Bu talep geçerli fesih nedeni say?lmaz. Bu kapsamda k?smi süreli çal??maya ba?layan i?çi, ayn? çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanl? çal??maya dönebilir.
- K?smi süreli çal??mada ücret nas?l hesaplan?r?
?? Kanunu'na göre, k?smi süreli çal??t?r?lanlar tam süreli emsal i?çiye göre farkl? i?leme tabi tutulam?yor. K?smi süreli i? sözle?mesiyle çal??an i?çi ücreti ve paraya ili?kin bölünebilir menfaatleri tam süreli emsal i?çiye göre çal??t??? süre ile orant?l? olarak ödenmesi gerekiyor. ??çinin çal??aca?? ücretin ?ekli, miktar? taraflarca serbestçe kararla?t?r?labilir. Bununla beraber ödenecek ücret asgari ücretin alt?nda olamaz. Ayl?k asgari ücretin 30 güne bölünmesiyle günlük asgari ücret, günlük ücretin 7.5 saat olan normal günlük çal??ma süresine bölünmesiyle de saatlik asgari ücret hesaplan?r. ?mzalanan sözle?me gere?i i?çinin alaca?? ücret bulunur.
- Asgari ücrete vergi istisnas? yar? zamanl? çal??anlar için de geçerli mi?
Yar? zamanl? çal??anlara ücret ödemeleri, yeni i?e ba?layan ve i?ten ayr?lan hizmet erbab?na yap?lan k?st ücret (saat, gün say?s? dikkate al?narak belirlenen ücret) ödemelerine istisna tam olarak uygulanacak.
- K?smi süreli çal??mada 20 gün kural? nedir?
K?smi süreli çal??an sigortal?n?n ay içindeki prim gün say?s? 20 günden fazla olam?yor. Sosyal Güvenlik Kurumu e-bildirge uygulamas?nda sistemsel düzenleme yaparak eksik gün nedeniyle "k?smi istihdam" seçilmesi durumunda 20 günden fazla hizmet bildirilmesine izin vermiyor. ?? yerinde tam süreli i? sözle?mesiyle yap?lan emsal çal??man?n üçte ikisi oran?na kadar yap?lan çal??malar k?smi süreli çal??ma olarak kabul ediliyor.
- Y?ll?k izin hakk? tam süreli çal??anlarla ayn? m??
Bir y?ll?k çal??ma süresini dolduran k?smi süreli çal??anlar, y?ll?k ücretli izin hakk?ndan tam süreli çal??anlarla ayn? ?ekilde yararlan?r. ?? Kanunu'nda y?ll?k izne hak kazanmak için gerilmesi gereken bir y?ll?k süreyi kesintiye u?ratan durumlar olmadan doldurulursa y?ll?k ücretli izne hak kazan?l?r. Y?ll?k izin ücreti de i?çinin bir günlük ortalama ücreti üzerinden hesaplan?r.
- Eksik günlerin primi tamamlanmak zorunda m?, sa?l?k hizmetlerinden nas?l yararlan?l?yor?
?ste?e ba?l? ya da borçlanma yoluyla eksik prim günlerinin tamamlanmas? mümkün. ?ste?e ba?l? sigorta ve borçlanmada günlük asgari ücret ile bunun 7.5 kat?na kadar prim ödeme imkan? bulunuyor. Ayda 12 gün prim yat?ran iste?e ba?l? sigorta ile kalan 18 günün primini ödeyebilir. ?steyen eksik günlerini emeklili?e yak?n bir tarihte borçlanabilir. Bir ay içinde yirmi günden az çal??an?n eksik güne ait sa?l?k sigortas? primini 30 güne tamamlama zorunlulu?u bulunuyor. Anne, baba, e? üzerinden bakmakla yükümlü olunan ki?ilerin eksik günlerin sa?l?k primini yat?rmas? gerekmiyor. Gelir testi ile ödeme gücü olmad??? belirlenenlerin prim yat?rmas? gerekmiyor.