Meteoroloji Genel Müdürlü?ü, Standart Ya??? ?ndeksi (SPI – Standardized Precipitation Index) ve Normalin Yüzdesi (PNI – Percent of Normal Index) metotlar?na göre, aral?k ay? haritas? ile birlikte 2020 y?l?n?n 12 ayl?k, 3, 6 ve 9 ayl?k meteorolojik kurakl?k analiz haritalar?n? yay?nlad?.
Kurakl?k haritalar?na göre, Türkiye’nin özellikle y?l?n ikinci yar?s?nda beklenen ya???lar? alamad??? görüldü. En son yay?nlanan aral?k ay? haritas?nda, Türkiye’nin önemli bir bölümü ola?anüstü ve ?iddetli kurak olarak gösterildi.
YÜZDE 80’?N ÜZER?NDE ??DDETL? KURAK
SPI metoduna göre son 3 ayl?k haritada Güney Marmara ve ?ç Ege, Bat? Karadeniz, ?ç Anadolu, Do?u Anadolu bölgelerinin önemli bir bölümü ‘ola?anüstü kurak’, ‘çok ?iddetli kurak’ ve ‘?iddetli kurak’ olarak gösteriliyor.
PNI metoduna göre olan haritada aral?k ay?nda K?rklareli, ?zmir, Antalya, Ad?yaman ve çevresi, Van, I?d?r ve Sinop’un belirli bölgeleri haricindeki yüzde 80’in üzerindeki tüm bölgelerde ‘?iddetli kurak’ ibaresi yer al?yor.
TEHD?T BÜYÜYOR
Küresel ?s?nmaya ba?l? hem kar hem de ya?mur ya???lar?nda ya?anan bu meteorolojik kurakl?k, ba?ta tar?m sektörü olmak üzere büyük endi?e olu?turdu.
Küresel ?s?nma, tar?mda 75- 80’in üzerinde vah?i tar?msal sulama kullan?m?, baraj- göletler, zirai ilaç kal?nt?lar?, evsel ve sanayi at?klar nedeniyle kirletilmesi gibi nedenlerle h?zla yok olan tatl? su kaynaklar? ve göller, son y?llardaki ya???lar?n giderek azalmas?yla da büyük bir kurakl?k tehdidi büyüyor.
KURAKLIK EYLEM PLANI YAPILMALI
Antalya Ticaret Borsas? (ATB) Ba?kan? Ali Çand?r, aral?k ay? yay?nlanan kurakl?k haritalar?na göre beklenen ya???lar?n gerçekle?medi?ini belirterek ?unlar? söyledi;
*Bütün beklentimiz önümüzdeki süreçte gerekli ölçüde ya???lar?n olmas?d?r. Aksi takdirde ürünlerimizin rekoltesine olumsuz yans?mas?ndan endi?e ediyoruz. Hükümetin 2021 y?l? için ald??? sulama sistemleriyle ilgili yat?r?mlar? çok olumlu buluyoruz.
*Ancak her halükarda acil olarak bir kurakl?k eylem plan?n?n yap?lmas?nda yarar var. ?klim de?i?ikli?i dünyan?n gündeminde, biz de bundan sonra ülke olarak iklim de?i?ikli?ine kar?? gerekli tedbirleri alacak çal??malar? yapmam?z tar?msal üretim ve insan?m?z?n gelece?i önemli.
TASARRUF UYARISI
Ziraat Mühendisleri Odas? (ZMO) Antalya ?ube Ba?kan? Vural ?ahin de iklim de?i?ikliklerinin ileriye dönük kurakl???n ciddi anlamda s?k?nt?lar yarataca??n? her zaman söylediklerini belirterek, “Art?k bir kere do?ayla kesinlikle oynamamam?z gerekiyor. Bunun gerçekten çok ciddi sorunlar ç?karaca??, yer alt? ve üstündeki su kaynaklar?m?za olumsuz yans?yaca?? bilincine varmam?z gerekiyor. Böyle devam ederse i?lenebilir tar?m arazilerinde su s?k?nt?s? ya?ayabilece?imizi ve üretimin sonland?r?lacak noktaya gelece?imizin fark?nda olunmas? gerekiyor. Toplum olarak her alandaki kulland???m?z su miktarlar?nda mutlaka tasarruflu olmam?z gerekiyor” diye konu?tu.
TARIMSAL ÜRET?MDE VER?M VE REKOLTE KAYBI
Türkiye’de iklim de?i?ikli?inin olumsuz yans?malar?ndan örnekler veren ?ahin, “Özellikle iç bölgelerde ya??? olmad??? için bu?day ekimleri geç yap?ld?. Ege’de yeterince ya??? olmamas? zeytin üretiminde ciddi rekolte kayb? ve irilik gibi verim kay?plar?na yol açt?. Akdeniz’de may?s- nisandaki s?cakl?klar narenciye ve portakal rekoltesinde yüzde 60’a varan dü?ü?e sebep oldu. Bu örneklerde oldu?u gibi tar?msal üretimin hemen her a?amas?nda benzer sorunlar? görmek mümkün ve ciddi bir tehlike” dedi.
“SON YÜZYILDA GÖRÜLMED?”
Haritalara göre çok ?iddetli kurakl?kla kar?? kar??ya olundu?unu belirten Türkiye Tabiat?n? Koruma Derne?i (TTKD) bilim dan??man? Dr. Erol Kesici, “Birçok bilim insan? de?erlendirmesinde, son yüzy?l içerisinde aral?k ve içinde bulundu?umuz ocak aylar?nda hava s?cakl?klar?n?n giderek artmas?n?n, bugüne kadar görülmedi?i belirtiyor. Bu art?k acil durum ve mutlak suretle önlemler al?nmas? gerekiyor. Aral?k ay? ve son günlerdeki hava s?cakl??? ve ya???lara bakt???m?zda önümüzdeki bahar ve yaz aylar?nda ülkemizin çok ?iddetli kurakl?kla kar?? kar??ya kalmas? söz konusudur” ?eklinde konu?tu.
“SU ZENG?N? DE??L?Z”
Karars?z ya???larla göller ve yer alt?nda suyun depo edilememesi nedenleriyle su birikmedi?i ve ülkemizi hidrolojik kurakl??a sürükledi?ine vurgu yapan Dr. Erol Kesici, “Hidrolojik kurakl?k, meteorolojik kurakl??? art?rmakt?r. Su ve nem olmaz ise ya??? da olmaz. Bilhassa tatl? su kaynaklar?m?z?n a??r? kirlenmesi de çok önemi bir etkendir. Su zengini de?iliz. Su k?tl??? ya?amaktay?z. Su havzalar? yanl?? kullan?lmaktad?r ve bu konuda maalesef gerekli önlemler hala al?nmam??t?r” dedi.
B?R K?LO DOMATES ?Ç?N 184 L?TRE SU
Hem tüketim hem de su kullan?m?nda her alanda ciddi tasarruf önlemleri al?nmas? ve insanlar?n israftan kaç?nmalar? uyar?s?nda bulunan uzmanlar?n yapt??? ara?t?rmalara göre baz? tar?m ürünlerinin üretimi için kullan?lan su miktarlar? ise ?öyle:
1 kg domates için 184 litre su.
1 kg havuç için 133 litre su.
1 portakal (100 gr) için 50 litre su,
1 elma (100 gr) için 70 litre su.
1 kg k?rm?z? et için 15 bin 455 litre (813 damacana).
1 hamburger (150 gr biftek) için 2 bin 325 litre.
1 kg kahve için 21 bin litre.
1 fincan kahve (7 gr) için 140 litre su.